16 Onthullingen over Fiddler on the Roof

Fiddler on the Roof klonk gek. “”We wisten wat de reactie zou zijn,” zegt boekenschrijver Joseph Stein. “‘Jullie willen een musical maken over oude Joden in Rusland die een pogrom meemaken? Zijn jullie gek geworden?” Toch zijn vandaag de producties van de musical door Stein, componist Jerry Bock en tekstschrijver Sheldon Harnick evenzeer een traditie van het muziektheater als Tevye’s dagelijkse gebeden van het jodendom zijn.

In de nieuwe documentaire Fiddler: Miracle of Miracles, die op 23 augustus in de bioscoop te zien is, onderzoeken filmmakers Max Lewkowicz en Valerie Thomas hoe Fiddler is ontstaan en uitgegroeid tot een wereldwijd intergenerationeel fenomeen – een musical die sinds het debuut in 1964 elke dag wel ergens ter wereld is opgevoerd.

Makers Stein, Bock en Harnick onthullen de begindagen van de creatie, inclusief privé-demo’s die ze gebruikten om liedjes te schrijven. Producent Harold Prince vertelt waarom hij Jerome Robbins inhuurde in plaats van de musical zelf te regisseren. Lin-Manuel Miranda gaat in op de culturele implicaties en invloed van de musical – en waarom hij op zijn eigen bruiloft een lied uit de Joodse musical ten gehore bracht. Theatercritici, historici, Joodse geleerden en meer ontleden de weinig bekende feiten over het verhaal, de impact, en waarom Fiddler een wonder is.

1. Sheldon Harnick en Jerry Bock waren niet van plan een verhaal te schrijven over Tevye the Dairyman.
“Iemand stuurde me een boek van Sholom Aleichem genaamd Wandering Stars, een soort Dickensiaanse roman over een Jiddisch theatergezelschap dat door heel Oost-Europa toert, en ik vond het geweldig,” zegt Harnick in de documentaire. “En ik gaf het aan Jerry Bock en hij vond het geweldig, en we dachten dat er een musical in zat, en we dachten: ‘Wie zou de juiste persoon zijn om het boek te doen?’ En we dachten aan Joe Stein.” Maar Stein zei nee, dat was niet de juiste. Hij wendde zich tot Sholom Aleichem’s verhalen over Tevye en zijn dochters. Dat was het begin van Fiddler on the Roof.

2. Harnick en Bock schreven apart.
“Sheldon en ik, we raakten enigszins vertrouwd met het boek, we gingen uit elkaar en ik zou raden wat voor soort muziek in termen van sfeer, periode, karakter, enzovoort. Dus stuurde ik Sheldon een half dozijn melodische gissingen,” zegt Bock.

“Ik keek altijd uit naar deze tapes die Jerry stuurde,” vervolgt Harnick. “Op elke tape vielen er één of twee samen met ideeën die ik had voor songteksten.” Wat Bock “Shel” vertelt in zijn opgenomen introductie op zijn melodieuze demo van “If I Were a Rich Man” is onbetaalbaar. (Je moet kijken om het te horen.)

READ: Birth of a Classic: Luister naar Bock en Harnick’s Fiddler On the Roof demo’s

3. Het trio wist dat het een moeilijke show zou worden om te produceren – maar ze realiseerden zich niet hoe moeilijk.
Dus het was ons kindje en we werkten er een aantal jaren aan en uit,” herinnert Stein zich. “Ondanks het feit dat we allemaal succes hadden, was Fiddler de moeilijkste show om een producent voor te vinden.”

4. Hal Prince stemde in met de productie, maar weigerde het aanbod om te regisseren.
In plaats daarvan stelde Prince Jerome Robbins voor, met wie hij had samengewerkt aan West Side Story. “Mijn ideeën waren heel duidelijk,” zegt Prince. “Het moest universeel zijn, en zijn ongelooflijke behendigheid met beweging.”

5. Robbins was aanvankelijk niet overtuigd, maar deskundigen geloven dat zijn persoonlijke geschiedenis heeft geleid tot zijn toewijding als regisseur-choreograaf.
Toen Robbins een jongen was, namen zijn ouders hem mee naar Rajanka, Rusland, om zijn grootouders te bezoeken. Jaren later, in 1958, was Robbins in Europa en maakte een omweg naar Rajanka. Er was niets meer over. De hele Joodse bevolking was uitgeroeid in de Holocaust. “Om te beseffen dat dit voor altijd verdwenen was… dit raakte hem enorm,” zegt Ted Sperling.

6. Het budget voor de musical was 250.000 dollar.
Denk daar eens over na.

7. “Tradition” bestond niet in de eerste ontwerpen – niet als opener, helemaal niet.
“We hadden regelmatig vergaderingen en Robbins zei dan: ‘Waar gaat deze show over?'” zegt Harnick. “En wij zeiden dan: ‘Nou, het gaat over een melkboer en zijn vijf huwbare dochters.’ Hij zei dan: ‘Nee, dat is niet wat deze verhalen hun kracht geeft.'”

“Uiteindelijk zeiden we: ‘In godsnaam, Jerry, het gaat over traditie, nietwaar?’ En Jerry zei: ‘Schrijf dat,'” zegt Prince. “Dat ontsloot alles wat de show nodig had.” Maar nadat Bock en Harnick het hadden geschreven, weigerde Robbins tijdens de eerste acht weken van de repetitie in New York keer op keer om het nummer op te voeren. Uiteindelijk kwam hij op een dag en ensceneerde het in 30 minuten.

8. De tekst die we nu kennen van “Tradition” is niet de tekst die Bock en Harnick oorspronkelijk schreven.
De twee brachten zelfs een andere versie op televisie! Het couplet begon met “There’s noodles to make and chicken to be plucked / And Liver to be chopped and challah to be baked.” U kunt Harnick en Bock een volledig fragment horen zingen in de film.

9. De flessendans is geïnspireerd op een Hasidische bruiloft.
Als choreograaf deed Robbins altijd zijn onderzoek en kwam hij altijd voorbereid. Hij en Stein gingen naar een chassidische bruiloft om inspiratie op te doen voor de bewegingen in de show – met name de bruiloft van Tzeitl en Motel. “Hij was erg onder de indruk van de wildheid van het dansen,” zegt Stein. “Eén man danste met een fles op zijn hoofd. Ik zag het en ik dacht dat dat interessant was en dat is alles wat ik dacht. Hij zag het en hij zag een dans.”

“Ik denk dat het een beetje op een huwelijk lijkt,” zegt Bartlett Sher, die de Broadway-revival van 2015 regisseerde. “Je houdt een fles op je hoofd en je probeert je evenwicht te bewaren als je een zeer intense en diepgaande relatie aangaat.”

SEE: 7 hoogtepunten van de Jerome Robbins Exhibit at the New York Public Library at Lincoln Center

10. De out-of-town try-out vond plaats in Detroit, en dat beloofde niet veel goeds.
Fiddler opende in het Fisher Theatre in Detroit, Michigan. (Een liedjeslijst van die versie van de productie is te zien op het scherm.) De recensies…bestonden niet, gelukkig. “Er was een krantenstaking,” zegt Prince, “en ik belde om uit te zoeken wat de krantenrecensies zouden zijn geweest en ze waren gepubliceerd en ze waren slecht.” Variety publiceerde wel en zei dat er geen memorabele nummers in de show zaten.

11. Onder de geschrapte liedjes bevond zich een van de favorieten van Bock en Harnick.
Op de plaats waar we nu “Anatevka” horen, een somber exodus-liedje, stond vroeger een satirisch liedje met de titel “When Messiah Comes”, dat ging over hoe God zich zou verontschuldigen bij de Joden voor alles wat hij hen in de loop der jaren had aangedaan – inclusief deze meest recente uitzetting. Het publiek wilde het niet. Het was niet het moment om licht over de situatie te laten schijnen. Dus leunden de makers in de ontroering. (Er was ook een liedje voor Motel over zijn “lieve, lieve naaimachine.”)

12. “Do You Love Me?” was de fantasie van Harnick.
De ouders van de tekstschrijver vochten bitter tijdens Harnicks opvoeding. De tederheid in dit lied was voor hem de verwezenlijking van een droom: “Toen ik dit lied schreef, wenste ik dat mijn vader en moeder zo’n relatie hadden gehad.”

13. Prince bewees zich een gastvrije Broadway-producer.
Toen de show de Main Stem haalde, slingerde de rij voor kaartjeskopers zich rond het blok op 45th Street dat naar het Imperial Theatre leidde. Prince serveerde koffie aan iedereen in de rij.

14. Na het succes van de toneelvoorstelling kwam de film; maar er was een hik tijdens “If I Were a Rich Man.”
Chaim Topol werd gecast als Tevye voor de verfilming van Fiddler. Regisseur Norman Jewison legt in de documentaire uit waarom hij Topol koos in plaats van de oorspronkelijke Zero Mostel. Topol herinnert zich dat het drie dagen duurde om “Rich Man” te filmen en dat hij een beetje vreemd klonk omdat hij zong met een pijnlijke kiespijn.

15. De laatste scène die ze voor de film opnamen was de meest emotionele voor Topol als Tevye.
De laatste scène die Topol opnam was zijn afscheid van Hodel op het treinstation. “Voor mij is dit de meest kwetsende plek in de film, in het stuk,” zegt Topol. “Die scène is jarenlang in mijn hoofd en in mijn hart blijven zitten.”

16. De titel is afkomstig van kunstenaar Mark Chagall.
Robbins liet zich inspireren door de schilderijen van Chagall, zowel voor de emotionele toon van het stuk als voor het decorontwerp door Boris Aronson. Aronson schilderde de huizen van de dorpelingen in de lucht op het horizondoek als een eerbetoon aan Chagall. Maar het is ook waar de musical zijn titel vond. “Een van zijn schilderijen was van een man die viool speelt en hij staat, hij zweeft eigenlijk net een beetje boven een dak maar het lijkt alsof hij erop staat,” zegt Harnick. “En dat beeld fascineerde ons, en één van ons stelde het voor als titel: Fiddler on the Roof.”