4 verhalen van echte Russische maffiabazen die Hollywood te schande maken

De misdaadcultuur in Rusland is iets bijzonders. Van oudsher draagt het de naam “dieven-in-law”, en hooggeplaatste maffiabazen die volgens een strikte code leven (geen banden of samenwerking met de machthebbers), dwingen het meeste respect en gezag af. Hoewel slechts weinigen zich echt aan die code (ponyatiya – de afspraken) houden, is het bijna onmogelijk om op te klimmen in de rangen van de criminele elite zonder ten minste te doen alsof je ze volgt.

In de jaren negentig was de criminele wereld van het Rusland van na de Sovjet-Unie in rep en roer. Jonge en meedogenloze gangsters daagden de oude dieven-in-law uit, bendes en clans vochten territoriumgevechten uit, bekend als razborki, en lieten daarbij talloze lijken achter. Hier zijn de verhalen van de vier beruchtste Russische gangsters: drie zijn nu dood, de andere zitten achter de tralies.

Sergey Timofeev (Silvester)

Timofeev, bijgenaamd Silvester vanwege zijn voorliefde voor Rambo en Rocky, stond aan het hoofd van de invloedrijkste bende van Moskou, die zijn basis had in het district Orekhovo. Begin jaren negentig, op het hoogtepunt van zijn carrière, controleerde Silvester meer dan 30 banken en alle markten van de stad en werd zijn fortuin geteld in miljarden roebels. Behoorlijk cool voor een man die vroeger tractorbestuurder was.

Vaak de “CEO van de Moskouse misdaad” genoemd, behoorde Timofeev tot de nieuwe generatie criminelen van de jaren ’90, die ponyatiya en de oude dieven-in-law verachtten. “Hij accepteerde deze code niet, hij had hem niet nodig,” zegt senior agent Alexander Gurov. Silvesters “soldaten” waren extreem gewelddadig en vonden het niet erg om kinderen te martelen of te doden.

Timofeev had zoveel vijanden dat het nog steeds onduidelijk is wie hem op 13 september 1994 in zijn Mercedes-Benz aan flarden blies. Er gaan nog steeds geruchten dat Silvester zijn dood in scène heeft gezet en met zijn geld is verdwenen, waardoor andere criminelen om zijn troon moesten vechten.

Vjatsjeslav Ivankov (Little Japanese)

In tegenstelling tot Silvester was Ivankov, of Yaponchik (letterlijk Kleine Japanner), een dief van de oude stempel, een van de eersten die in de jaren zeventig gebruikmaakte van afpersing en chantage om ondernemers op te lichten. Zijn gezag was groot: Kleine Japanner bezat het zogenaamde obsjtsjak (dievenfonds) – een privilege dat alleen de crème de la crème van de criminele wereld genoot.

De wet was niet blij met Ivankovs succes: hij bracht de jaren tachtig in de gevangenis door, en kwam pas in 1991 vrij om deel te nemen aan de oorlog tussen Slavische en Kaukasische bendes. Een jaar later besloot hij opnieuw te beginnen en verliet Rusland voor de VS. De Amerikanen legden nauwelijks de welkomstmat – en zetten hem in 1995 voor negen jaar gevangen.

“Ze gaven mij de schuld van alle misdaden. Ik heb niet geprobeerd het Vrijheidsbeeld te verkrachten! Ik heb Pearl Harbor niet gebombardeerd!” mopperde Ivankov. (In feite werd hij veroordeeld voor afpersing en het aangaan van een schijnhuwelijk). In 2004, na zijn vrijlating, keerde hij terug naar Rusland, bevestigde zijn status als een senior-dief-in-law, en ging een alliantie aan met de andere kingpin, opa Hassan. Zijn carrière eindigde plotseling in 2009 toen een sluipschutter hem in het centrum van Moskou neerschoot.

Aslan Usoyan (Opa Hassan)

Veel misdaaddeskundigen zijn van mening dat het Usoyan was die eind jaren 2000 – begin jaren 2010 de Russische criminele wereld regeerde, en niet Yaponchik. “Hij veranderde Ivankov in een niet-uitvoerend boegbeeld,” merkte de website PrimeCrime op.

Tientallen jaren lang was Hassan een echte spelbreker onder criminelen. Een etnische Koerd met een dubieuze reputatie onder dieven-zwagers – velen vonden hem te liberaal, niet levend volgens ponyatiya – Usoyan overtrof zijn rivalen in wrede oorlogen. “In zijn oorlog om de controle te krijgen over bedrijven die door de broers Oganov werden gecontroleerd, werden bijvoorbeeld meer dan 150 mensen gedood,” schrijft PrimeCrime.

“Opa” regeerde de criminele wereld met ijzeren hand, speelde met succes “verdeel en heers” met zijn vijanden en toonde zich niet bereid om met pensioen te gaan. Dat heeft hij nooit gedaan: het was een kogel van een sluipschutter die in 2013 een einde aan zijn leven maakte, een echte donderslag bij heldere hemel. Ja, criminele koningen zijn echt slecht in vreedzaam sterven.

Tariel Oniani (Taro)

Hoewel het nog onduidelijk is wie de opdracht heeft gegeven voor de aanslagen op Yaponchik en opa Hassan, is de hoofdverdachte hun voormalige zakenpartner Tariel Oniani (Taro), een invloedrijke dief-in-wet uit Georgië. In de jaren ’90 werkten hij en Hassan samen aan de opbouw van een witwasbedrijf in Spanje, schrijft SovSekretno: “Deze ‘wasserij’ was zo succesvol dat andere criminele groepen uit Rusland er ook gebruik van maakten.”

Nog steeds in 2005 sloot de Spaanse politie de ‘wasserij’ en ging Taro terug naar Rusland, waar zijn belangen botsten met die van Hassan en Yaponchik. Opa Hassan won, en bovendien werd Oniani in 2009 voor 10 jaar gevangen gezet wegens afpersing en ontvoering. “Tegen de tijd van zijn arrestatie was Taro bijna net zo gezaghebbend als Hassan,” merkt Rosbalt op – maar opa deed er alles aan om Taro te vernietigen.

In 2009 stuurden Hassan, Yaponchik en hun bondgenoten een brief naar alle “dieven-in-law” in de gevangenis, met de eis dat ze Taro als “een hoer” zouden beschouwen en “in overeenstemming daarmee zouden handelen”, wat meestal moord betekent. Niettemin, Taro overleefde nu en zijn tijd in de gevangenis loopt ten einde en zijn beide vijanden zijn dood. Hij heeft echter andere problemen – na zijn vrijlating staat hem uitlevering aan Spanje te wachten en kan hij weer achter de tralies worden gezet.

We hebben een apart artikel over het concept van dieven-in-law, hun code en gedrag – voel je vrij om het te lezen.