Aguascalientes, estado (staat), centraal Mexico. Het is een van de kleinste staten van Mexico en wordt in het westen, noorden en oosten begrensd door de staat Zacatecas en in het zuiden en zuidoosten door de staat Jalisco. De stad Aguascalientes is de hoofdstad van de deelstaat.
Walter Aguiar/Encyclopædia Britannica, Inc.
De Chichimec waren de oorspronkelijke bewoners van de regio. De Spanjaarden veroverden Aguascalientes in de 16e eeuw en breidden de zilvermijnbouw in het gebied uit. Onder de Spanjaarden en na de onafhankelijkheid vochten aangrenzende gebieden om Aguascalientes, en een tijdlang was het een deel van Zacatecas. In 1835 werd het een deelstaat. Tijdens de Mexicaanse Revolutie werd er hevig gevochten en werd het bezet door verschillende facties.
Het reliëf van de staat wordt gedomineerd door uitlopers van de Sierra Madre Occidental en de Cordillera Neo-Volcánica die boven de Mesa Central uitsteken. De hoge ligging, tussen 1.000 en 3.000 meter, zorgt voor een mild klimaat met weinig neerslag. De Calvillo en Aguascalientes rivieren in de staat maken deel uit van het Rio Grande de Santiago systeem. De talrijke warmwaterbronnen liggen aan de basis van de naam van de staat (uit het Spaans, wat “warm water” betekent) en het speelse label voor zijn inwoners, hidrocálidos – van hidro (een voorvoegsel dat “water” betekent) en cálido (“warm”).
De mijnbouw maakt een klein deel uit van de economie, evenals de wijnbouw. De landbouw is afhankelijk van irrigatie; er worden onder meer pepers, maïs, aardappelen, knoflook, uien, bonen, guaves, perziken en alfalfa verbouwd. De dienstensector, waaronder overheid, handel en toerisme, domineert de economie. Het toerisme concentreert zich op de warmwaterbronnen en de jaarmarkt van San Marcos, die elk voorjaar in de stad Aguascalientes wordt gehouden. De industrie levert ook een belangrijke bijdrage aan de economie; opmerkelijke producten zijn kleding (grotendeels geëxporteerd naar de Verenigde Staten), elektronica, auto’s en auto-onderdelen, metaalproducten, en zuivel- en rundvleesproducten. Aguascalientes heeft een luchthaven en goede spoor- en snelwegverbindingen met alle delen van Mexico.
De uitvoerende macht van de deelstaat wordt geleid door een gouverneur, die voor een termijn van zes jaar wordt gekozen. De leden van de wetgevende macht, het staatscongres, worden gekozen voor een termijn van drie jaar. Aguascalientes is onderverdeeld in lokale bestuurseenheden, municipios (gemeenten) genaamd, die elk hun hoofdzetel hebben in een vooraanstaande stad, gemeente of dorp. In de gemeente Aguascalientes zijn de belangrijkste culturele instellingen van de staat gevestigd, waaronder de Autonome Universiteit van Aguascalientes (opgericht in 1973). Oppervlakte: 5.471 km2. Bevolking. (2010) 1,184,996.