Bekend om:
- Ontdekking van het antibioticum penicilline
- Onderzoek naar de antiseptische eigenschappen van lysozyme.
Fleming speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van moderne antibiotica.
Zijn onderzoek en observaties leidden tot de ontwikkeling van penicilline – algemeen beschouwd als een van de belangrijkste vorderingen in de medische geschiedenis.
Humele begin
Fleming werd op 6 augustus 1881 geboren op Lochfield Farm, bij Darvel in Ayrshire. Alec, zoals hij werd genoemd, was de op een na jongste van zeven broers en zussen.
Hij beleefde een arme maar gelukkige jeugd met een voorliefde voor het buitenleven. Hoewel zijn vader overleed toen hij zeven was, bleef zijn moeder de boerderij runnen.
Alec ging naar de lagere school in Loudon Moor en Darvel voordat hij naar de Kilmarnock Academy ging. Hij genoot van zijn schooltijd. Dit ondanks een ongelukje op het schoolplein waardoor hij er voor de rest van zijn leven als een bokser uit bleef zien.
Diploma geneeskunde in Londen
Toen Fleming 13 was, verhuisde hij naar Londen om bij zijn broer te gaan wonen die arts was. Hij nam een baan aan bij een scheepvaartkantoor als klerk, wat hij erg saai vond.
Toen hij 20 jaar oud was, erfde Fleming een kleine som geld van een oom. Hij gebruikte dit om zijn broer te volgen in het medische beroep.
Fleming studeerde aan de St Mary’s Medical School en was nauw verbonden met deze instelling voor de rest van zijn leven. Van nature zeer slim en een snelle leerling, voltooide hij zijn medische graad en won bijna elke prijs en medaille die beschikbaar was.
Almroth Wright’s invloed
Hoofd van de inentingsafdeling in St Mary’s was Almroth Wright. Wright, een van Fleming’s mentoren, vroeg hem na zijn studie in het ziekenhuis te blijven.
Een pionier op het gebied van medisch onderzoek, Wright geloofde dat vaccins en immunisatie de sleutel vormden tot de behandeling van besmettelijke ziekten. Hij had een sterke invloed op Fleming.
Behandeling van de oorlogsgewonden
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren Fleming en anderen gestationeerd in Boulogne. Zij waren betrokken bij de behandeling van gewonden van slagvelden.
Fleming zou mannen hebben gezien met afschuwelijke wonden die al ernstig geïnfecteerd waren. Geïnfecteerde wonden moesten worden geamputeerd omdat antiseptica niet werkten.
De bestaande medicijnen konden ook de griepepidemie van 1918, die vele levens eiste, niet stoppen.
Ontdekking van penicilline
Na de oorlog ontdekte en bewees Fleming de natuurlijke antiseptische kracht van het enzym dat hij ‘lysozym’ noemde. Zes jaar later identificeerde hij een kiemdodende schimmel – één van een groep die bekend staat als ‘Penicillium’ – maar hij slaagde er niet in de hulp in te roepen van scheikundig onderzoek om dit werk voort te zetten.
In 1940 slaagde een team in Oxford, bestaande uit Howard Florey, Ernst Chain en Norman Heatley, erin penicilline te zuiveren. Uiteindelijk toonden farmaceutische bedrijven belangstelling en begon de commerciële productie van penicilline als antibioticum.
De ontdekking van antibiotica werd een grote mijlpaal in de geschiedenis van de geneeskunde. Vandaag de dag wordt penicilline gebruikt om allerlei bacteriële infecties te behandelen.
Awards en onderscheidingen
In 1944 werden Florey en Fleming geridderd. Fleming, Florey en Chain kregen in 1945 de Nobelprijs voor geneeskunde, als erkenning voor hun werk aan penicilline.
Fleming werd een beroemdheid, gaf lezingen over de hele wereld en ontving eerbewijzen. Hij erkende echter altijd dat het Florey en Chain waren die penicilline tot een praktisch geneesmiddel hadden gemaakt.
Voorzichtig om niet te overdrijven wat hij had gedaan, verklaarde Fleming:
Laterere jaren
Fleming’s eerste vrouw Sarah overleed in 1949. Zij waren 34 jaar getrouwd geweest en hadden één zoon, Robert.
In 1953 trouwde Fleming met de Griekse onderzoeksassistente Amalia Voureka Coutsouris. Ze leefden nog lang en gelukkig samen tot Fleming op 74-jarige leeftijd plotseling aan een hartaanval overleed.
Hij werd in 1955 in de Londense St Paul’s Cathedral begraven.
In onze publieksenquête werd Alexander Fleming verkozen tot de op vier na populairste Schotse wetenschapper uit het verleden.