Op deze pagina: U leert hoe artsen de groei of uitzaaiing van een kanker beschrijven. Dit wordt het stadium genoemd. Gebruik het menu om andere pagina’s te bekijken.
Het stadium is een manier om te beschrijven waar de kanker zich bevindt, of en waar deze is uitgezaaid, en of andere delen van het lichaam zijn aangetast.
Doctoren gebruiken diagnostische tests en lichamelijk onderzoek om het stadium van de kanker te bepalen, dus het stadium kan pas volledig zijn als alle tests zijn afgerond. Kennis van het stadium helpt de arts bij het bepalen welke behandeling het beste is en kan helpen bij het voorspellen van de prognose van de patiënt, dat wil zeggen de kans op genezing. Er zijn verschillende stadiumbeschrijvingen voor verschillende soorten kanker. Voor baarmoederhalskanker wordt het stadiëringssysteem gebruikt dat is ontwikkeld door de Federation Internationale de Gynecologie et d’Obstetrique (FIGO).
FIGO-stadia voor baarmoederhalskanker
Dokters bepalen het stadium van de kanker door de tumor te beoordelen en na te gaan of de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam.
Het stadium is gebaseerd op de resultaten van een lichamelijk onderzoek, beeldvormende scans en biopsieën.
Stadium I: De kanker is vanuit het baarmoederslijmvlies uitgezaaid in het dieper gelegen weefsel, maar bevindt zich nog net in de baarmoeder. Het is niet uitgezaaid naar andere delen van het lichaam. Dit stadium kan in kleinere groepen worden verdeeld om de kanker gedetailleerder te beschrijven (zie hieronder).
-
Stadium IA: De kanker wordt alleen gediagnosticeerd door baarmoederhalsweefsel of cellen onder een microscoop te bekijken. Beeldvormingstests of evaluatie van weefselmonsters kunnen ook worden gebruikt om de grootte van de tumor vast te stellen.
-
Stadium IA1: Er is een kankergezwel van minder dan 3 millimeter (mm) diep.
-
Stadium IA2: Er is een kankergezwel van 3 mm tot minder dan 5 mm diep.
-
Stadium IB: In dit stadium is de tumor groter, maar nog steeds alleen beperkt tot de baarmoederhals. Er is geen uitzaaiing op afstand.
-
Stadium IB1: De tumor is 5 mm of meer diep en minder dan 2 centimeter (cm) breed. Een centimeter is ongeveer gelijk aan de breedte van een standaardpen of -potlood.
-
Stadium IB2: de tumor is 2 cm of meer diep en minder dan 4 cm breed.
-
Stadium IB3: de tumor is 4 cm of meer breed.
Stadium II: de kanker is buiten de baarmoeder uitgezaaid naar nabijgelegen gebieden, zoals de vagina of weefsel in de buurt van de baarmoederhals, maar bevindt zich nog steeds in het bekkengebied. De kanker is niet naar andere delen van het lichaam uitgezaaid. Dit stadium kan in kleinere groepen worden verdeeld om de kanker gedetailleerder te beschrijven (zie hieronder).
-
Stadium IIA: De tumor is beperkt tot het bovenste tweederde deel van de vagina. Hij is niet uitgezaaid naar het weefsel naast de baarmoederhals, dat het parametriale gebied wordt genoemd.
-
Stadium IIA1: De tumor is minder dan 4 cm groot.
-
Stadium IIA2: de tumor is 4 cm of breder.
-
Stadium IIB: de tumor is uitgezaaid naar het parametriale gebied. De tumor bereikt de bekkenwand niet.
Stadium III: De tumor omvat het onderste derde deel van de vagina en/of: is uitgezaaid naar de bekkenwand; veroorzaakt zwelling van de nier, hydronefrose genoemd; laat een nier niet meer functioneren; en/of omvat regionale lymfeklieren. Lymfeklieren zijn kleine, boonvormige organen die infecties helpen bestrijden. Er is geen uitzaaiing op afstand.
-
Stadium IIIA: De tumor betreft het onderste derde deel van de vagina, maar is niet in de bekkenwand gegroeid.
-
Stadium IIIB: De tumor is in de bekkenwand gegroeid en/of tast een nier aan.
-
Stadium IIIC: Bij de tumor zijn regionale lymfeklieren betrokken. Dit kan worden vastgesteld met behulp van beeldvormend onderzoek of pathologie. De toevoeging van een kleine letter “r” geeft aan dat beeldvormend onderzoek is gebruikt om de betrokkenheid van de lymfeklieren te bevestigen. Een kleine letter “p” geeft aan dat de pathologieresultaten zijn gebruikt om het stadium te bepalen.
-
Stadium IIIC1: de kanker is uitgezaaid naar lymfeklieren in het bekken.
-
Stadium IIIC2: de kanker is uitgezaaid naar para-aortale lymfeklieren. Deze lymfeklieren bevinden zich in de buik nabij de basis van de wervelkolom en in de buurt van de aorta, een belangrijke slagader die van het hart naar de buik loopt.
Stadium IVA: de kanker is uitgezaaid naar de blaas of het rectum, maar is niet naar andere delen van het lichaam uitgezaaid.
Stadium IVB: de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam.
Bronnen: Bhatla N, et al. Revised FIGO staging for carcinoma of the cervix uteri. Int J Gynecol Obstet 2019; 1-7.
Recidief: Recidiverende kanker is kanker die is teruggekomen na behandeling. Baarmoederhalskanker kan terugkomen in het bekken waar het is begonnen of uitzaaien naar andere gebieden in het lichaam, zoals de longen, lymfeklieren en botten. Als de kanker inderdaad terugkomt, wordt er nog een ronde van onderzoeken gedaan om meer te weten te komen over de omvang van de terugkeer. Deze tests en scans zijn vaak vergelijkbaar met die welke bij de oorspronkelijke diagnose zijn verricht.
De arts kan aan de hand van informatie over het stadium van de kanker een specifiek behandelingsplan aanbevelen. Het volgende hoofdstuk in deze gids is Soorten behandeling. Gebruik het menu om een ander hoofdstuk in deze gids te kiezen.