Bezitsagressie

“Bezitsagressie” is de term die wordt gebruikt om bedreigend gedrag te beschrijven, zoals staren, voorover staan, tanden laten zien, laag tot hoog grommen, snauwen, snauwen en/of bijten, wanneer dit wordt geassocieerd met speelgoed of andere voorwerpen die in het bezit van de hond zijn. Het kan ook worden aangeduid als resource guarding.

Een hond die potentieel bezitterig agressief is, zal agressieve lichaamstaalsignalen en sommige vocalisaties vertonen om datgene te beschermen waarvan hij vindt dat hij er controle over heeft. Bezitsagressie is een vorm van dominantie-agressie die vooral te maken heeft met genetische invloed, wat betekent dat het erfelijk gedrag kan zijn (NB: ik suggereer niet dat dit betekent dat de hond ‘dominant’ is, dit gaat over het contextuele gedrag).

Waarom gebeurt dit?

Elke hond heeft de mogelijkheid om agressie te gebruiken, maar het is altijd afhankelijk van wat ze denken dat er met hen gebeurt. Wanneer een hond agressie gebruikt, is dat bijna altijd omdat de hond denkt dat hij wordt bedreigd. Bijvoorbeeld, het afpakken van iets van de hond zoals een speeltje of kauwgom, wat frustratie kan veroorzaken. Daarom kan agressie worden gebruikt om deze uitdaging te beheersen of te verminderen. Als hij genoeg wordt gepusht, zal elke hond agressie gebruiken.

Factoren die van invloed kunnen zijn op de kans op “resource guarding” kunnen zijn: stress bij de moeder vóór de geboorte, of de hond uit een groot nest kwam waar één of weinig etensbakjes beschikbaar waren, omdat dit kan leiden tot concurrentie om voedsel (dit is indicatief wanneer “guzzling food” wordt waargenomen). Andere factoren kunnen raskenmerken zijn (bijv.) kanonhondenrassen hebben de neiging om dingen in hun bek te ‘verzamelen’ en vast te houden, vachtkleur (effen en gedeeltelijk gekleurde vachten komen meestal uit afzonderlijke bloedlijnen, wat betekent dat de genenpool wordt beperkt), waar de hond hogere niveaus van impulsiviteit en angst heeft; Jacobs et al. (2018) vonden dat honden meer kans hadden om resource guarding agressie te vertonen.

Bovendien, als een eigenaar historisch gezien achter de hond aan is gerend en het voorwerp van hen heeft gegrist, dan verhoogt dit de extrinsieke waarde van het gestolen/gejatte voorwerp. Elk aspect van achtervolging kan door de hond ook als een spel worden opgevat, zodat het oprapen van voorwerpen thuis of tijdens wandelingen een aangeleerd aandachtzoekend gedrag kan worden. Ook als de hond probeert toegang te houden tot het voorwerp door weg te rennen van de eigenaar, maar de eigenaar slaagt erin de hond te vangen en het voorwerp af te pakken, dan zal het afpakken van het voorwerp in de toekomst waarschijnlijk leiden tot meer pogingen om toegang te krijgen tot een gewaardeerd voorwerp in vergelijkbare situaties. Dit betekent dat wat begon als vermijdingsgedrag (zoals weglopen) kan overgaan in agressief gedrag (Shepherd, 2009), zoals grommen, snauwen en bijten.

Trainingsmethoden kunnen het gedrag ook beïnvloeden. Traditionele hondentraining kan suggereren dat je voorwerpen van je hond moet kunnen afpakken om te laten zien wie de baas is. Maar dit idee komt uit verouderd en gebrekkig onderzoek. We hebben niet het recht om spullen van onze honden af te pakken omdat we denken dat we dat zouden moeten kunnen. Als een hond iets heeft, is het van hen. Door dingen van onze hond af te pakken, leren we onze hond dat we dieven zijn, en zo missen baasjes de kans om hun hond vitale vaardigheden als delen bij te brengen.

Het is belangrijk dat baasjes die dit soort gedrag van hun hond ervaren, voorkomen dat ze het nog verder uitlokken. Door te leren letten op de belangrijkste waarschuwingssignalen en door je omgeving te beheren, kun je de kans verkleinen dat je hond iets meeneemt als het niet binnen handbereik is – of – als de hond geen toegang heeft tot de ‘no-go’ gebieden of voorwerpen in huis. De hond weet immers niet dat hij het niet mag pakken en motivatie om dat ‘ding’ vast te houden is sterk en aangeboren gedrag. Als we voortdurend dingen van onze hond afpakken in plaats van te ruilen, zal ons huisdier heel snel leren dat hij geen andere keuze heeft dan ons te zeggen “achteruit” te gaan op de enige manier die hij kent. Bovendien, als de hond gromt en naar de eigenaar lonkt als hij of zij nadert, waardoor de eigenaar zich vervolgens terugtrekt, leert de hond dat deze strategie en zal het waarschijnlijk herhalen.

Betekent dit dat je een Mexicaan moet laten afslaan of een hond moet straffen voor agressief gedrag? Absoluut niet. Zoals hondenagressie expert David Ryan stelt: “Een hond afblaffen zal worden gezien als een straf, net als slaan, ‘scruff’ bij de nek of ze vastpinnen. Dit alles zal door de hond als zeer bedreigend worden ervaren. Agressie is de reactie van een hond op wat hij als een bedreiging ziet. Als uw hond al in een agressieve gemoedstoestand verkeert, zal uw hond zich nog meer bedreigd voelen als u hem terechtwijst of op een andere manier straft, waardoor hij direct met u in conflict komt. Het kan er zelfs voor zorgen dat de hond een veel grotere mate van agressie naar u toe gaat sturen. Ze kunnen van grommen naar bijten gaan omdat ze geen andere uitweg uit de confrontatie zien.”

Hoewel het straffen van de hond voor het tonen van kleine tekenen van agressie, zoals grommen, het misschien zal stoppen, zult u er alleen in slagen om dat vitale waarschuwingssignaal te onderdrukken. Dat betekent dat de hond nu geen manier meer heeft om u te laten zien dat hij zich bedreigd voelt en zijn emoties zal verbergen totdat ze niet langer in bedwang kunnen worden gehouden. Dit is wat dan “onvoorspelbare” agressie lijkt te zijn, waarbij de hond alle lagere communicatie mist en direct tot bijten overgaat.

Hoe kunt u bezitsagressie verminderen? Begin vroeg – leer uw puppy’s vanaf het begin dat handen dingen zijn die geven, niet nemen.

• U kunt dit doen door de puppy met de hand te voeren en gedurende een paar dagen maaltijden in zijn Kong te geven, zodra hij uw huis binnenkomt. Dit helpt ook om uw puppy te leren bijten.
• Daarna kunt u overgaan op het vasthouden van de etensbak van de puppy of de bak op de grond zetten en er stukjes zeer smakelijk voer met een hoge waarde in laten vallen, zodat hij geweldige dingen van u krijgt. Dit helpt de pup een positieve associatie aan te leren van u die naar de kom toekomt en handen in de buurt van de kom, en dat mensen in de buurt van waardevolle dingen iets positiefs zijn.

Niemand wil dat zijn hond bezitterig wordt over dingen, dus als een hond vanaf het begin wordt geleerd over delen, zal hij minder snel agressie gebruiken om het voorwerp dat hij heeft te verdedigen. Het volgende advies is een leidraad, maar kan niet de voortdurende ondersteuning van een gecertificeerde trainer vervangen.

Dus hier is een blik op enkele van de indicatoren van bezitsagressie en hoe u het probleem kunt aanpakken.

Signalen om op te letten…

• De hond neemt zijn speeltje/kauwgom altijd weg van waar u en anderen zijn.
• De hond legt zijn poot op het voorwerp (dit wordt ‘contactintentie’ genoemd) en de hond geeft een signaal af “dit is van mij”.
• De hond kan zich over het voorwerp buigen alsof hij volledig wil beschermen wat van hem is, dit is een andere visuele waarschuwing.
• Uw hond kan zijn ogen afwenden en zijn kop wegdraaien, dit is een direct signaal van “laat me met rust”. U kunt ook het ‘wit’ van zijn ogen zien (vaak aangeduid als ‘walvisoog’).
• De hond gaat stil liggen.
• De hond kan dan met zijn snuit trillen waardoor enkele tanden bloot komen te liggen.
• Ten slotte zal de hond waarschijnlijk een laag waarschuwend gemopper laten horen en verstijven als de persoon blijft naderen. Laat de hond met rust, want nu is zijn gedrag geëscaleerd en kan hij overgaan tot een volledige aanval als hij verder wordt geprovoceerd.

Hoe pak je het probleem aan…

ossessie-agressie is makkelijker te voorkomen dan te corrigeren, dus het managen van je omgeving is belangrijk.

• Terwijl je hond nog jong is, leer je hem dat het OK is als er kluiven of speelgoed worden afgepakt. Maar om dit te doen moet u het ‘ruilspel’ oefenen. Dit is waar u het item dat hij heeft ruilt met een beloning van hogere waarde. Dit leert uw hond dat het OK is voor hem om zijn items op te geven aan mensen als hij iets geweldigs terug krijgt.
• Het is waarschijnlijk dat uw hond speeltjes zal hebben die zijn favorieten zijn en die van mindere waarde zijn. Ruil altijd met een item of voedsel van hogere waarde (bijv.) kaas, leverkoek, worst of een gewaardeerd speeltje waar hij niet altijd toegang tot heeft.
• Als uw hond een Kong heeft die gevuld is, is het beter om te ruilen in plaats van hem af te pakken. Dus, gebruik een cue zoals “wat is dit?” terwijl u een traktatie van zeer hoge waarde vasthoudt, laat dit vallen weg van de Kong en pak de Kong voorzichtig op. Je kunt dan de Kong bijvullen en teruggeven aan de hond en nog een ruil doen, zodat hij leert hoe hij moet loslaten en ruilen.
• Jacobs et al. (2018) vonden dat honden leren om betrouwbaar “Drop” items wanneer daarom wordt gevraagd, geassocieerd was met een verminderde waarschijnlijkheid van bijten gekoppeld aan resource guarding agressie (p < 0,05). Het aanleren van de “Drop”: pak een van de minst favoriete voorwerpen van je hond. Verleid hem dan om er een paar seconden mee te spelen. Plaats uw hand onder het voorwerp en zeg “Laat vallen”. Wanneer uw hond het voorwerp in uw hand laat vallen, markeer dan onmiddellijk het gewenste gedrag met een cue-woord zoals “goed”/”ja” of klik als u clickertraining volgt, beloon hem dan – geef hem een van zijn meer favoriete voorwerpen of een voedsel traktatie als beloning. Als je speelt met een speeltje, kun je de voortzetting van het spel met het speeltje gebruiken als een andere bekrachtiger voor het laten vallen wanneer dat wordt gevraagd.
• Gebruik ‘Het Telspel’. Honden, vooral jonge pups kunnen een voorwerp verzamelen en er dan mee weglopen. Om onbedoelde bekrachtiging te voorkomen (waarbij eigenaren achter de hond aan gaan), heeft Chirag Patel een geweldige manier ontwikkeld om dit op een positieve manier aan te pakken. Bekijk zijn video genaamd The Counting Game.

Als Fido moeite heeft met de “drop” kan dit gebaseerd zijn op eerdere ervaringen van de hond in deze context, wat betekent dat dit nu een vergiftigde cue is; waar straf of ‘slechte dingen’ worden geassocieerd met het woord dat u gebruikt en/of of uw gedrag in dit scenario. Verander in dit geval uw verzoekwoord.

Het volgende protocol voor het bezit van voedsel kan ook nuttig zijn.

• Houd de lege etensbak van de hond vast en laat er een stukje voedsel in vallen. Laat hem dit opeten en ga verder.
• Als dit heel goed werkt (uw hond eet betrouwbaar het voer zonder tekenen van onbehagen), kunt u overgaan tot het op de grond zetten van de voerbak en het gooien van wat lekkers in de bak. Deze traktaties moeten beter zijn dan wat uw hond eet, zodat hij heerlijke dingen krijgt als er mensen in de buurt zijn terwijl hij eet. Ga dan onmiddellijk weg. Herhaal dit proces totdat u betrouwbaar positieve lichaamstaalsignalen ziet bij het naderen van uw hond (b.v. een wiebelig lichaam, zachte ogen en mond, geïnteresseerd naar u kijken.
• Om de training te bevorderen, kunt u uw hond zachtjes aaien en nog een traktatie van zeer hoge waarde in de kom gooien. OPMERKING: Als u de hond alleen maar aanraakt als hij eet en er geen smakelijke beloning in gooit, helpt u hem niet omdat u niets positiefs toevoegt aan de situatie. U moet dit alles doen op het tempo van uw hond en voorkomen dat u zijn training overhaast.

Top Tips

• Leer uw hond vanaf het ‘get go’ de volgende verzoeken: “laat vallen”, “laat het” en “neem het” met behulp van positieve bekrachtiging.
• Nooit uw hond achtervolgen, grijpen, schreeuwen of straffen als hij iets neemt wat hij niet mag. Dit kan uw hond bang maken en uiteindelijk leiden tot een hondenbeet.
• Omdat de meeste voedselitems niet dodelijk zijn voor een hond, laat uw hond met rust als hij iets heeft gepakt – negeer hem totdat hij ervoor kiest om volledig weg te gaan naar een ander gebied, met achterlating van het item. Zodra hij dit gedaan heeft, kunt u de hond voor de veiligheid uit dat gebied wegsluiten, en dan kunt u het voorwerp gaan halen.
• Als uw hond zijn etensbak en andere voedselbronnen bewaakt, laat uw hond dan ongestoord eten (uit de buurt van drukke gebieden, vrij van andere dieren/mensen etc.) dit kan achter een babyhek, oefenhok of aparte kamer met een afsluitbare deur. Ik raad u aan om geen etensbakjes, etenswaren of andere zaken die waardevol zijn voor de hond, zoals runderhuid of kauwspeeltjes, buiten te zetten die een agressieve reactie kunnen uitlokken. Neem dan contact op met een gecertificeerde professional voor hulp.
• Als u kinderen heeft, houd de kinderen en de hond uit elkaar als ze eten of eten ronddragen. En, voed uw kinderen op zodat ze weten dat ze de hond met rust moeten laten als hij iets in zijn buurt of in zijn bek heeft.
• Als touwtrekspelletjes ‘over de top’ gedrag van uw hond en bezitterige agressieve signalen bevorderen, vermijd dan dergelijke spelletjes als touwtrekken, speel in plaats daarvan spelletjes die het natuurlijke gedrag van uw hond positief versterken (bijv.) ruiken en speuren met spelletjes als Verstoppertje of Jacht op de Traktatie. Voor verrijkings- en spelideeën, lees ‘Spelen met je hond’ van Hanne Grice.
• Laat uw hond zijn traktaties verdienen (b.v.) als hij zit als het hem gevraagd wordt dan beloon hem, niet als hij het automatisch doet zit als hij traktaties in uw hand ziet!
• Leer de pre-emptieve signalen van agressie. Klik hier om onze lichaamshouding infosheet te downloaden.

Houd in gedachten dat het bovenstaande geen vervanging is voor een formeel gedragsaanpassingsprogramma als u problemen ondervindt met resource guarding. Neem wel contact op of zoek de ondersteuning van een gecertificeerde kynologisch gedragstherapeut bij u in de buurt.

• Jacobs, J.A., Coe, J.B., Pearl, D.L., Widowski, T.M, Niel, T. (2018) ‘Factors associated with canine resource guarding behaviour in the presence of dogs: Een cross-sectioneel onderzoek onder hondenbezitters.’ Preventieve Diergeneeskunde. 161 pp. 134-142 doi.org/10.1016/j.prevetmed.2017.02.004.

• Shepherd, K. (2009) ‘Behavioural medicine as an integral part of veterinary practice.’ In: Horwitz DF, Mills D, eds. BSAVA Manual of Canine and Feline Behavioural Medicine. 2nd edn. BSAVA, Gloucester: 10-23.