Biologie voor hoofdvak II

Leerresultaten

  • Kwalificeer de verschillende soorten botten in het skelet

Bot, of beenderweefsel, is een bindweefsel dat het endoskelet vormt. Het bevat gespecialiseerde cellen en een matrix van minerale zouten en collageenvezels.

De minerale zouten bestaan voornamelijk uit hydroxyapatiet, een mineraal gevormd uit calciumfosfaat. Verkalking is het proces van afzetting van minerale zouten op de collageenvezelmatrix waardoor het weefsel kristalliseert en verhardt. Het proces van calcificatie vindt alleen plaats in aanwezigheid van collageenvezels.

De beenderen van het menselijk skelet worden ingedeeld naar hun vorm: lange beenderen, korte beenderen, platte beenderen, suturale beenderen, sesamoïde beenderen, en onregelmatige beenderen (figuur 1).

Figuur 1. Afgebeeld zijn verschillende soorten botten: platte, onregelmatige, lange, korte, en sesamoïde.

Figuur 2. Het pijpbeen is aan beide uiteinden bedekt met gewrichtskraakbeen en bevat beenmerg (in deze afbeelding geel gekleurd) in de beenmergholte.

p>pijpbeenderen zijn langer dan ze breed zijn en hebben een schacht en twee uiteinden. De diafyse, of centrale schacht, bevat beenmerg in een mergholte. De afgeronde uiteinden, de epifysen, zijn bedekt met gewrichtskraakbeen en zijn gevuld met rood beenmerg, dat bloedcellen produceert (figuur 2). De meeste beenderen van de ledematen zijn lange beenderen – bijvoorbeeld het dijbeen, scheenbeen, ellepijp en spaakbeen. Uitzonderingen hierop zijn de knieschijf en de botten van de pols en de enkel.

Korte botten, of kubusvormige botten, zijn botten die even breed en lang zijn, waardoor ze een kubusachtige vorm hebben. De botten van de pols (carpalen) en de enkel (tarsalen) zijn bijvoorbeeld korte botten (Figuur 1).

Vlakke botten zijn dunne en relatief brede botten die worden aangetroffen op plaatsen waar organen uitgebreid moeten worden beschermd of waar brede oppervlakken voor spieraanhechting nodig zijn. Voorbeelden van platte beenderen zijn het borstbeen, de ribben, de schouderbladen en het schedeldak (figuur 1).

Onregelmatige beenderen zijn beenderen met een complexe vorm. Deze botten kunnen een kort, plat, ingekerfd of geribbeld oppervlak hebben. Voorbeelden van onregelmatige botten zijn de wervels, heupbeenderen en verschillende schedelbeenderen.

Sesambeentjes zijn kleine, platte botjes en hebben dezelfde vorm als een sesamzaadje. De knieschijven zijn sesambeentjes. Sesambeentjes ontwikkelen zich binnen pezen en kunnen worden gevonden in de buurt van gewrichten in de knieën, handen en voeten (zie figuur 3).

Figuur 3. De knieschijf is een voorbeeld van een sesambeentje.

Sesambeentjes zijn kleine, platte, onregelmatig gevormde botjes. Ze kunnen worden gevonden tussen de platte beenderen van de schedel. Ze variëren in aantal, vorm, grootte en positie.

Probeer het

Bijdragen!

Heeft u een idee om deze inhoud te verbeteren? We horen graag uw input.

Verbeter deze paginaLees meer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *