Centrale auditieve verwerkingsstoornis: Een overzicht

De American Speech and Hearing Association definieert Centrale Auditieve Verwerking als de efficiëntie en effectiviteit waarmee het centrale zenuwstelsel auditieve informatie gebruikt. Met andere woorden, het is wat de hersenen doen met wat de oren horen.

Een Centrale Auditieve Verwerkingsstoornis (CAPD, ook wel Auditory Processing Disorder of APD genoemd) treedt op wanneer het centrale zenuwstelsel problemen heeft met het verwerken van informatie die via het luisteren binnenkomt.

De basis

Mensen met CAPD hebben moeite met het verwerken van auditieve input, vooral in ongunstige luisteromgevingen. Ze hebben ook problemen met het gebruik van auditieve informatie om te communiceren en te leren.

CAPD manifesteert zich op een aantal manieren, waarvan sommige lijken op andere leerproblemen. Voorbeelden zijn slechte prestaties bij luistertaken, spraakverstaan, taalontwikkeling en leren in het algemeen, die allemaal ook symptomatisch kunnen zijn voor andere leerstoornissen. (Zie hieronder voor een lijst van tekenen en symptomen.)

Auditieve verwerkingsproblemen kunnen een enorme impact hebben op het leren, van het vermogen om mondeling gepresenteerde inhoud op te nemen tot het gebruik van fonetische strategieën bij het lezen en spellen.

Onderzoek suggereert dat 3% tot 20% van de kinderen CAPD heeft en dat een aanzienlijk aantal van die kinderen ook aandachtsproblemen heeft, zoals ADHD

Diagnose

De beoordeling voor CAPD omvat een volledige audiologische batterij, een CAPD-batterij, een Listening Inventory, en elektrofysiologische maatregelen, zoals een functionele MRI.

Parenten moeten met een professionele audioloog bespreken welke soorten tests nodig zijn. De meeste onderzoeken moeten worden uitgevoerd door een audioloog die speciaal is opgeleid in CAPD en moeten plaatsvinden in een omgeving met een geluidsdichte cabine.

Behandeling

Kinderen besteden tot 60% van hun dag aan luisteren, veel van die tijd op school. Klaslokalen zijn vaak lawaaierige plaatsen, en kinderen hebben het moeilijker dan volwassenen om spraak te horen in een lawaaierige omgeving. Voor kinderen met een hoog risico op luistervaardigheden zoals CAPD wordt het probleem zelfs nog acuter.

Een passende behandeling en aanpassingen kunnen helpen bij het verbeteren van aandachtsvaardigheden, spraakperceptie, oogcontact, en het verminderen van luisterproblemen en luistermoeheid. Hieronder volgen enkele op bewijs gebaseerde strategieën die effectief zijn gebleken voor kinderen met auditieve verwerkingsproblemen.

Klasaanpassingen. Deze zijn bedoeld om ruis en afleiding in leeromgevingen te elimineren en tegelijkertijd belangrijke geluiden en signalen te versterken.

• De meest aanbevolen aanpassing is een geluidsveld FM-versterkingssysteem, dat zorgt voor uniforme versterking in het hele klaslokaal, ongeacht de positie van de leerkracht of de leerlingen. Het bestaat uit een microfoon en een zender die door de leerkracht worden gedragen, waardoor haar stem wordt versterkt en de geluid-ruisverhouding van de luisteromgeving wordt verbeterd.

• Persoonlijke FM-systemen, waarbij een leerling een oortje draagt en de leerkracht een hoofdmicrofoon, zijn nog effectiever in het verbeteren van de geluid-ruisverhouding en maken het voor een leerling gemakkelijker om niets te missen.

• Andere veranderingen in de schoolomgeving en in het gedrag van leerkrachten kunnen ook een gunstig effect hebben. Voorbeelden hiervan zijn rubberen punten of tennisballen op stoelpoten plaatsen, deuren gesloten houden, vloerbedekking of vloerkleden op vloeren en gordijnen of draperieën voor ramen gebruiken, en akoestische tegels installeren om plafonds en muren geluiddicht te maken.

• Het helpt ook als leerlingen een voorkeursplaats krijgen, toegang hebben tot een rustige studieplek zonder afleiding en als leerkrachten langzaam spreken, visuele modellen gebruiken en de aandacht van een kind trekken door zijn schouder aan te raken of zijn naam te zeggen.

Huisaanpassingen. Het is ook belangrijk dat het geluidsniveau en de afleiding thuis worden verminderd.

• Een gebrek aan goede isolatie kan leiden tot een slechte studieplek met meer afleiding. Tapijten en vloerkleden kunnen helpen het algemene geluidsniveau thuis te verminderen.

• Kinderen moeten werken in een ruimte zonder telefoon, broers of zussen of andere afleidingen. Sommige kinderen hebben misschien oordopjes nodig; anderen hebben misschien begeleiding of “coaching” nodig.

Copingstrategieën. Kinderen met CAPD moeten leren voor zichzelf op te komen.

• Als kinderen niet goed kunnen horen, moeten ze ouders of leerkrachten om hulp kunnen vragen.

• Sommige kinderen hebben er baat bij als woordenschatwoorden vooraf worden aangeleerd, zodat ze de woorden en concepten kennen als ze deze in de komende lessen horen gebruiken.

• Andere nuttige strategieën zijn het maken van aantekeningen door een georganiseerd maatje, het gebruik van een bandrecorder met verminderde afspeelsnelheid en het leren visualiseren van auditieve informatie via een bepaald lees- of spellingprogramma (zoals Lindamood Bell Visualizing and Verbalizing® of Cast-A-Spell).

Revalidatie van auditieve discriminatie. Er zijn tal van trainingen die zich richten op specifieke tekorten die kinderen met CAPD ervaren.

• Diegenen met auditieve sluitingsproblemen hebben moeite met het invullen van wat ze niet horen. Hun training bestaat uit het opbouwen van woordenschat, het gebruiken van onnozele zinnen of verkeerde woorden en het leren herkennen van afgebroken woorden in een context.

• Andere kinderen moet worden geleerd om informatie te interpreteren, te ordenen en te integreren, verschillen in frequentie te onderscheiden, aanwijzingen op te volgen, de juiste volgorde aan te houden en hiaten in zinnen te ontdekken. Zij leren door ritmes na te doen, hardop te lezen en elektronische spelletjes te spelen die snelle reacties aanmoedigen.

• Binaurale scheidingsrevalidatie traint kinderen om aandacht te besteden aan wat elk of beide oren horen door te luisteren naar woorden, cijfers en boodschappen in aanwezigheid van achtergrondlawaai en afleidingen.

• Figuur-grondactiviteiten trainen kinderen om woorden te herkennen en ze te onderscheiden van achtergrondlawaai. De activiteiten kunnen bestaan uit ruisonderdrukkingstraining om storende achtergrondgeluiden uit te wissen, en het luisteren naar richtlijnen tegen een achtergrond van toenemend lawaai.

• Sommige kinderen moet ook worden geleerd om geluidsbronnen te onderscheiden door de bron van het geluid aan te wijzen terwijl een clinicus zich door het gebied beweegt.

• Een andere vorm van revalidatie traint de hersenen om auditieve informatie over de hersenhelften heen te integreren door richtlijnen uit te voeren die vanuit beide oren bij de hersenen binnenkomen. Kinderen leren bijvoorbeeld om tonen, klanken of fonemen verbaal te identificeren via tactiele aanwijzingen van voorwerpen in de linkerhand, terwijl ze met de rechterhand een beeld beschrijven of tekenen.

• Kinderen kunnen ook training nodig hebben op de volgende tekortgebieden auditieve aandacht (de aandacht gedurende een bepaalde tijd bij een bepaald doel houden); auditieve cohesie (auditieve informatie interpreteren, organiseren en synthetiseren op een hoger niveau van functioneren, zoals begrijpend luisteren, categoriseren of de hoofdgedachte onderscheiden); en auditieve latentie (zonder vertraging reageren op auditieve input; bijvoorbeeld in staat zijn een hele zin te verwerken zonder het begin of het einde te missen en in staat zijn om snelle spraak te begrijpen).

Technologische hulp. Er zijn computerprogramma’s of apps beschikbaar om CAPD-gebreken thuis aan te pakken. Omdat de ontwikkelingen op dit gebied zo snel gaan, kunt u zich het beste laten adviseren door een audioloog of een specialist in ondersteunende technologie op school. In het algemeen zijn de volgende programma’s beschikbaar:

• Multisensorische, interactieve spelletjes die gericht zijn op auditieve vaardigheden, mengen, sensorische integratie en fonologisch bewustzijn.

• Software die kinderen helpt sneller te leren, hun geheugen te verbeteren en betere denkers te worden.

• Programma’s die de auditieve aandacht vergroten en kinderen helpen betere luisteraars en lezers te worden.

Donna Geffner is de directeur van het Spraak- en Hoorcentrum aan de St. John’s University, Queens, NY. Eve Kessler, strafrechtadvocaat bij The Legal Aid Society, NYC, is medeoprichter en voorzitter van SPED*NET, Wilton, CT., en redacteur van Smart Kids.