(Zoals gekozen door 151 van ’s werelds meest vooraanstaande dirigenten, gepolst door BBC Music Magazine) waarom niet eens kijken of u het ermee eens bent…
Hier zijn ze:
Nr. 20. Bruckner: Symfonie Nr. 7
Geschreven in 1883, vlak na de dood van Richard Wagner, heeft deze symfonie, als eerbetoon aan die grote operacomponist, delen voor vier Wagner-tuba’s. En oh… wat een glorieus geluid maken ze.
Nr. 19. Beethoven; Symfonie Nr. 6, Pastorale
Dit is de eerste symfonie die zijn inspiratie duidelijk maakt en, minder duidelijk, de eerste symfonie die zijn luisteraars niet vraagt “wat vindt u hiervan”, maar “hoe voelt u zich hierbij?”
Nr. 18. Brahms: Symfonie Nr. 2
In een tijd van romantische overdaad weet deze symfonie, geschreven door een componist die op vakantie was in de Alpen, de hoogte- en dieptepunten perfect in balans te brengen, zodat hij aanspraak kan maken op het feit dat hij de best geconstrueerde symfonie is die in de tweede helft van de 19e eeuw is geschreven. Toch is het zo aangenaam dat je nauwelijks het vakmanschap achter de constante stroom van melodie opmerkt.
Nr. 17. Sjostakovitsj: Symfonie Nr. 5
De dubbelzinnigheden van de 20e eeuw markeren deze symfonie als een groot raadsel. Is het een ironische zending van triomfantelijke retoriek of is het een sensationele lofzang op hoop? Antwoord: het kan allebei zijn.
Nr. 16. Beethoven: Symfonie nr. 7
Deze symfonie, door Wagner “de apotheose van de dans” genoemd, vormt een enorme feedback loop tussen de fysieke sensaties die de muziek in het lichaam van de luisteraar oproept en de emoties die als gevolg daarvan door de geest gieren.
No. 15. Mozart: Symfonie Nr. 40
Edgy en minstens een keer positief atonaal, onthult deze symfonie in mineur de componist als tegelijk de meest menselijke en de grootste dramaturg van de klassieke periode.
No. 14. Sibelius: Symfonie Nr. 7
De componist van deze korte symfonie schreef hem met een fles whisky altijd binnen handbereik. Hij wist, als de wereld het niet wist, dat het zijn laatste symfonie zou zijn. Geen componist heeft ooit een beter testament nagelaten.
No. 13. Bruckner: Symfonie Nr. 8
Een uitgestrekt werk met Sierra-achtige glimmende besneeuwde toppen en zachte, beboste valleien, deze symfonie brengt hulde aan zowel Bach als Beethoven in de loop van zijn hoge piekwandeling.
No. 12. Brahms: Symphony No. 3
Geen twijfel mogelijk, deze symfonie bevat allerlei persoonlijke boodschappen. In vier delen vertelt hij het verhaal van een niet geconsumeerde liefdesrelatie die begint met een muzikale aanwijzing voor de inhoud: slechts 4 noten: F, A, Es, F. Deze noten staan voor “Frei aber Froh,” Duits voor “Vrij maar gelukkig”.
No. 11. Beethoven Symfonie Nr. 5
Misschien wel de beroemdste, zo niet de grootste, symfonie aller tijden. Het is de eerste symfonie die zich met zijn eerste noten richt op zijn allerlaatste noten, de luisteraar steeds voorwaarts duwend, soms meedogenloos en soms zachtjes op weg naar het machtige C-groot slot.
No. 10. Mahler: Symfonie Nr. 3
Een gigantische symfonie die begon met een eenvoudige vraag die leidde tot een zeer lang antwoord. “Wat vertellen de rotsen mij?” Dat is dezelfde vraag die geograaf en ontdekkingsreiziger Alexander Humboldt stelde een paar generaties voordat de componist aan de beurt kwam. Zowel de geograaf als de componist kwamen met diepzinnige, zij het zeer verschillende antwoorden.
No. 9. Tsjaikovski: Symfonie Nr. 6, Pathetique
Dit is een symfonie die altijd is geassocieerd met tragedie omdat de dood van de componist snel volgde op de première. Sommigen hebben deze symfonie zelfs geïnterpreteerd als ’s werelds langste zelfmoordbrief.
No. 8. Brahms: Symfonie Nr. 1
“U weet niet hoe het voor ons is als we voetstappen achter ons horen.” Dat waren de woorden van de componist van deze symfonie toen hem gevraagd werd waarom het zo lang geduurd had om hem te schrijven. En wiens voetstappen hoorde hij precies?
Nr. 7. Berlioz: Symphonie fantastique
Dit is de symfonie die voor altijd de autobiografie van de componist verbond met de muziek die hij zou kunnen schrijven. Net als zijn leven is zijn symfonie een mengeling van mijmeringen en wildheid.
No. 6. Brahms: Symfonie Nr. 4
Deze symfonie is een laatste symfonie die muzikaal gezien een ware optelsom is. Het is een werk van een man die geobsedeerd is door het verleden van de muziek en haar grote scheppers… Bach, Mozart en Beethoven. Maar het schetst ook een toekomst voor de symfonie.
No. 5. Mahler: Symfonie Nr. 2, Wederopstanding
Het horen van deze lange symfonie, noemden de critici het een “monster” en de componist “goddeloos”. Maar het publiek werd erdoor vervoerd; het merkte nauwelijks de verwijzingen naar Nietzsche en Freud op.
No. 4. Mahler: Symfonie Nr. 9
Dit is een andere “laatste” symfonie, ook al wist de componist dat niet. Het is ook de grootste “laatste” symfonie van allemaal met een slagwerksectie die pauken, basdrum, triangel, bekkens, tamtam, klokkenspel en drie diepe klokken omvat.
No. 3. Mozart: Symfonie nr. 41, Jupiter
Opnieuw een “laatste” symfonie waarin de componist zich lijkt te verlustigen in het scheppen van conflicten die alleen hij kan ontrafelen. Het is een symfonie die dieper is geschreven dan de meeste, een demonstratie dat harmonie en niet melodie de kern is van wat ons in muziek beroert.
No. 2. Beethoven: Symphony No. 9, Choral
Wat doe je als muziek alleen niet doet wat je wilt? Je schrijft deze symfonie, maar slechts een dove componist kon het doen.
No. 1. Beethoven: Symfonie Nr. 3, Eroica
Deze symfonie veranderde alles over muziek. Daarvoor diende muziek als dienstmeisje voor andere doeleinden en activiteiten. Symfonieën waren stimulerende afleidingen, plezierige en, vaak, ontroerende vermakelijkheden. Deze symfonie had echter de kracht om de mensen die haar hoorden te veranderen, te grijpen, op te tillen, volledig te boeien en tenslotte zonder verwijzing naar klasse of religie te inspireren.