In februari kondigde het Zuid-Pacifische eiland Vanuatu aan dat het van plan was wegwerpluiers, plastic bestek en sommige voedselverpakkingen te verbieden in een poging plastic afval te verminderen. Ralph Regenvanu, de minister van Buitenlandse Zaken van Vanuatu, noemde luiers een van de grootste bronnen van huishoudelijk afval in Port Vila, de hoofdstad van het land.
Het is niet het enige land – het Environmental Protection Agency van de VS schatte dat in 2015 4,3 miljoen ton luiers op vuilstortplaatsen terechtkwam. Maar zelfs de suggestie van een dergelijk verbod deed bij sommigen de wenkbrauwen fronsen, aangezien vrouwen eerder de last van het schoonmaken van herbruikbare luiers op zich zouden nemen.
Het lijdt geen twijfel dat stoffen luiers niet voor iedereen zijn. Maar sommige milieubewuste ouders zullen toch de overstap willen overwegen. Als je de voor- en nadelen van het leven met stoffen luiers tegen elkaar afweegt, is dit wat je moet weten.
Mythe: stoffen luiers zijn voor iedereen.
De werkelijkheid: Stoffen luiers zijn waarschijnlijk niet voor jou als:
- je geen wasmachine hebt,
- de aanloopkosten overweldigend zijn,
- je kinderopvang laat ze niet toe,
- je partner is niet bereid om ermee om te gaan.
De noodzaak van toegang tot een wasmachine en droger is waarschijnlijk de grootste barrière voor het gebruik van stoffen luiers. Zelfs als het appartementencomplex waar je woont een wasruimte heeft, is het gemakkelijk voor te stellen dat andere huurders bezwaar maken tegen het delen van de machines met luiers. Diensten die vuile luiers ophalen en je een stapel schone brengen, zijn duur en lastig in te plannen.
De kosten vooraf vormen voor sommigen ook een obstakel, hoewel stoffen luiers na verloop van tijd goedkoper zijn, vooral als je ze tweedehands koopt. De goedkoopste pocketluiers – mijn eerste keuze voor het moderne doekluieren – kosten ongeveer 5-6 dollar per luier, en je hebt er waarschijnlijk 20 nodig om te beginnen. In mijn huishouden zijn ze een duidelijke besparing ten opzichte van wegwerpluiers. De maandelijkse luierrekening ging van $60 naar ongeveer $10, we gaven in totaal ongeveer $100 uit voor de stoffen luiers zelf, en elektriciteit en water zijn inbegrepen in onze huur voor het wassen (afval niet).
Linnen luiers vereisen ook meer schoonmaakwerk, hoewel dat minder lastig is dan mensen denken. Maar als je partner of de kinderopvang er niet mee om wil gaan, zijn ze misschien niet de beste optie voor jou.
Mythe: stoffen luiers zijn stukjes katoen die met veiligheidsspelden bij elkaar worden gehouden.
De werkelijkheid: Er zijn verschillende soorten moderne stoffen luiers, die geen van alle veiligheidsspelden nodig hebben. Ze variëren van basismodellen – vaak een absorberende katoenen doek genaamd een “prefold” die om de baby wordt geschoven en bedekt met een waterdichte hoes – tot duurdere merken, zoals de rekbare G-Diaper.
Ik raad een zogenaamde pocketluier aan. Ze hebben een waterdichte voering en een zak waarin een dik, uitneembaar badstof of microvezeldoekje past. Ze kunnen worden vastgemaakt met drukknopen of klittenband (klittenband is makkelijker, maar slijt sneller) en ze zijn gemakkelijk te wassen, in maat verstelbaar en verkrijgbaar in leuke patronen.
Mythe: Je hebt tonnen gloednieuwe stoffen luiers nodig.
De realiteit: Twintig zou genoeg moeten zijn. Als je kind ouder is dan een paar maanden en je stapt over van wegwerpluiers, koop dan een startpakket van zes luiers en kijk hoe je ze bevalt.
Hieronder staan een paar andere dingen die van pas komen:
- Een luieremmer: Een kleine, plastic prullenbak met een waterdichte, wasbare voering zou voldoende moeten zijn.
- Een luierspuit: Deze optionele gadget, die wordt bevestigd aan het toilet om poep schoon te maken, is vooral handig tijdens de luier-intensieve eerste zes maanden.
- Een verschoonkussen met herbruikbare hoezen: Dit geldt voor elke baby.
- Een tas voor luiers die je onderweg verschoont.
- Wasbare, herbruikbare doekjes, die je ook zelf kunt maken. Wegwerpbabydoekjes zijn ook ongelooflijk handig voor het schoonmaken van bips, plakkerige handen en vieze gezichten, maar kunnen gemeentelijke riolen verstoppen als ze worden doorgespoeld.
Mythe: poepluiers schoonmaken is een pain in the butt.
De werkelijkheid: Luierouders hebben iets meer te maken met poep, maar poep is zo’n onderdeel van je leven als ouder van een klein kind dat het niet al te veel uitmaakt. Natte luiers gaan gewoon in de luieremmer. Poepluiers kunnen worden afgespoten om er zoveel mogelijk uit te halen voordat ze in de wasmachine gaan. Als je kind eenmaal vast voedsel eet, kun je de poep vaak gewoon in het toilet dumpen en blijft er eigenlijk maar weinig achter op de luier zelf.
De wastechnieken variëren, maar ik adviseer om pocketluiers en inleggers twee keer een heet wasprogramma te laten doorlopen. Eerst laat ik ze weken en om de week of zo, gebruik ik een klein schepje OxyClean. Sommige luierkwekers zeggen: nooit wasmiddel gebruiken voor stoffen luiers, maar ik vind dat het de luiers frisser houdt, de vrij gevoelige huid van mijn dochter vindt het prima, en de luiers zijn nog steeds absorberend en waterafstotend. Daarna doe ik een tweede cyclus op de sterk vervuilde stand.
Het liefst hang je ze buiten aan de waslijn te drogen om te profiteren van de desinfecterende werking van de zon en om energie te besparen. In de winter of tijdens regenachtige periodes, stoppen we ze gewoon in de droger op een lage stand. Gebruik nooit een te hoge temperatuur, want dat kan zowel de elastieken als de waterdichte voering beschadigen.
Mythe: Het is alles of niets als het op stoffen luiers aankomt.
De werkelijkheid: Hoe minder wegwerpluiers je gebruikt, hoe minder er op de vuilnisbelt belanden, maar het is prima om het door elkaar te gebruiken. Op dit moment koop ik ongeveer één pak wegwerpluiers per maand voor overnachtingen, autoritten en op elk moment dat ik niet met een zak vol poep wil rondlopen. Dat lijkt me redelijk.
Mythe: Stoffen luiers zijn duidelijk de milieubewustere keuze.
De realiteit: De jury is er nog niet uit. In stoffen luiers zit geen houtpulp, waarvan de winning tot ontbossing kan leiden. Bovendien maken de polymeren in wegwerpluiers, die zo goed zijn om baby’s droog te houden, het ook moeilijk om ze weg te gooien.
Maar stoffen luiers moeten worden gewassen – een probleem als je in een gebied met droogte woont, of je zorgen maakt over je waterverbruik in het algemeen. De meeste stoffen luiers zijn gemaakt van polyester of microvezel, en als je ze wast, komen er kleine stukjes plastic in het water terecht. Toch komt het afval in waterzuiveringsinstallaties terecht en wordt het niet gestort.
Sommigen bekritiseren stoffen luiers omdat ze van katoen zijn gemaakt, een sterk vervuilend gewas dat ook nog eens water slurpt. Maar stoffen luiers zijn niet de plaats om een campagne ter vermindering van katoen te beginnen. We zwemmen in nauwelijks gebruikte babykleding – begin daar. Je hebt een soort luier nodig, maar geen 45 gloednieuwe rompertjes, hoe schattig ze ook zijn.
Veel beslissingen over het verminderen van de milieu-impact komen neer op wat lokaal van belang is. Vanuatu is een van de meest klimaatgevoelige plaatsen op aarde, en het verbieden van plastic afval is een manier om daar de aandacht op te vestigen.
Maar persoonlijk kan het milieu-impact-per-gebruik een goede leidraad zijn. Een wegwerpluier gebruik je maar één keer. Het totale effect van elke stoffen luier op de planeet gaat elke keer dat je hem gebruikt een beetje omlaag – en je baby zal je daar veel kansen toe geven.