De wetten van Sparta werden ontwikkeld en geschreven door Lycurgus, een legendarische wetgever die in de 7e eeuw v.Chr. de politieke en sociale structuur van de polis reorganiseerde en deze veranderde in een streng gedisciplineerde en collectieve samenleving. Hij ontwikkelde ook de strenge militaire academie van de agoge, waar Spartaanse jongens van kindsbeen tot volwassenheid werden opgeleid. De wetshervormingen van Lycurgus omvatten ook bepaalde regels en toestemmingen voor Spartaanse vrouwen. Hoewel deze regels de indruk wekten dat Spartaanse vrouwen vrijer waren dan de gemiddelde Griekse vrouw, werden zij in feite ingevoerd om ervoor te zorgen dat de Spartaanse samenleving gedisciplineerd, machtig en dreigend zou worden. Spartaanse vrouwen werden gezien als het voertuig waarmee Sparta voortdurend vooruitging.
Gelukkig genoeg is er geen echte historische documentatie die de manieren van de vrouwen van Sparta beschrijft. Historici vertrouwen op de verhalen van Griekse dichters uit de 7e eeuw voor Christus en andere latere Griekse historici en literaire figuren om de geschiedenis, en soms de mythologie, van het leven en de cultuur van de Spartaanse vrouwen samen te stellen.
Advertentie
We weten wel dat Spartaanse vrouwen bekend stonden om hun natuurlijke schoonheid, en dat het hen verboden was om make-up of andere verbeteringen te dragen. Spartaanse vrouwen kregen ook een openbare opleiding. Dit was zeer radicaal – andere Griekse meisjes werden niet formeel opgeleid. Zij konden hun opleiding echter niet gebruiken om carrière te maken of geld te verdienen. Hun inkomen was waarschijnlijk afkomstig van landbezit dat zij of hun families hadden gekregen via een openbaar landverdelingsprogramma. Landbezit voor vrouwen in de Griekse wereld was zeker ongehoord.
Als onderdeel van de opvoeding van een Spartaans meisje zou het haar zijn toegestaan om ongekleed buiten te sporten, net als de Spartaanse jongens, iets wat in de rest van de Griekse wereld onmogelijk was. Niet alleen zouden mannen en vrouwen niet naakt in het openbaar samen zijn geweest, maar een fatsoenlijke Griekse vrouw zette gewoonlijk ook geen voet buiten de deur, behalve dan om misschien water uit de regenput te halen! Toch deden Spartaanse vrouwen niet alleen aan lichaamsbeweging, zij namen ook deel aan atletiek en deden mee aan evenementen zoals voetraces.
Advertising
Training voor Spartaanse vrouwen werd gezien als een garantie dat de sterke & fitte vrouwen beter bevallingen zouden overleven en gezonde nakomelingen zouden voortbrengen.
Het toestaan van lichaamsbeweging en atletiek voor Spartaanse vrouwen, hoewel er door de rest van de Griekse wereld (met name Athene) zeer op werd neergekeken, werd door de Spartanen niet gezien als een vrijheid op zich. Het werd gezien als een garantie dat de sterke en fitte Spartaanse vrouwen zich zouden voortplanten, en wanneer zij baby’s zouden krijgen, zouden die baby’s sterke krijgers in wording zijn. Want ook al mochten de Spartaanse vrouwen zich onder de Spartaanse mannen mengen, toch werden zij nog steeds gezien als weinig meer dan baby-makers. Hun methoden en motieven waren net iets anders dan die van de rest van de Grieken.
Een andere vrijheid die Spartaanse vrouwen hadden ten opzichte van andere Griekse vrouwen was hun mogelijkheid om in het openbaar te verbroederen met Spartaanse mannen. Samen met het oefenen met het andere geslacht kwam de mogelijkheid om met hen te converseren en politieke kwinkslagen uit te wisselen. Spartaanse vrouwen stonden zelfs bekend om hun vlijmscherpe gevatheid en openhartige aard. Deze vrijheid deed de hoofden van de andere Griekse poleis op hol slaan, en zij waren het er natuurlijk niet mee eens. Maar als de lichamelijke gezondheid van een Spartaanse vrouw van vitaal belang was voor haar vermogen sterke Spartaanse jongens voort te brengen, dan was haar geestelijke en intellectuele gezondheid misschien wel net zo belangrijk.
Teken in voor onze wekelijkse email nieuwsbrief!
Toen Sparta in de 4e eeuw v.Chr. in verval raakte, werd hun val uit de gratie deels toegeschreven aan de deelname van hun vrouwen aan het openbare leven, hun vermogen om land te bezitten, en dus hun veronderstelde vermogen om een zekere macht over hun mannen uit te oefenen. Het lijkt erop dat de algemene consensus was dat als je een Griekse vrouw een vinger gaf, ze een mijl zou nemen.