Liberal, Kansas
Kansas zit niet verlegen om het aanprijzen van zijn platheid, eigenzinnige geschiedenis of mooie vrouwen. Maar van de vele attributen lijkt de staat het meest trots op zijn motiverende rol in de film The Wizard of Oz. Het enige wat Dorothy wilde, na haar korte avontuurtje, was naar huis gaan. Naar Kansas.
Maar waar in Kansas? Dat stond niet in de film, en de vraag werd decennia lang tactvol vermeden. In 1981 gaf de stad Liberal het antwoord. Een kleine, oude boerderij buiten de stad werd opgehaald en omgedoopt tot “Dorothy’s huis”, omdat het wel wat leek op de boerderij uit de film. Voor de kleine veranda werden paden van gele bakstenen gelegd, die afkomstig waren van een nog steeds vereerd paar, geschonken door Ronald en Nancy Reagan.
Lokale schattige meisjes verkleden zich als Dorothys uit de film en fungeren als gidsen voor de rondleiding. De rondleiding begint in de cadeauwinkel, waar de film doorlopend te zien is en waar je Ruby Slipper sneeuwbollen en Yellow Bricks van schuimrubber kunt kopen. Toen de groep naar buiten ging, zette onze Dorothy een verborgen schakelaar om en schalde “Follow the Yellow Brick Road” uit verborgen luidsprekers.
We gehoorzaamden plichtsgetrouw, langs levensgrote versies van de vogelverschrikker en de blikken man (gebouwd van luchtkanalen door een plaatselijke koelklas), naar Dorothy’s huis.
Voor moderne begrippen woonde Dorothy in een horrorhuis van ontbering. De vloeren piepen, het behang is afschuwelijk, en Dorothy vertelde ons dat tante Em haar in een pot bewaarde en oom Henry maar één paar schoenen had.
“Dit is onze roomscheider,” zei ze, wijzend op een mechanisch apparaat in de keuken. “We moesten 48 keer per minuut aan deze hendel draaien, en als we te langzaam gingen, ging er een belletje rinkelen en moesten we helemaal opnieuw beginnen.”
Dorothy liet ons de familiekamerkan zien (“Het was mijn verantwoordelijkheid om die ’s morgens te legen”) en een Sears-catalogus die dienst deed als toiletpapier. Tijdens de bevroren wintermaanden, zei ze opgewekt, “hoefden we geen ijskast te gebruiken omdat we ons eten en drinken bij het raam konden zetten.” Het raam in Dorothy’s slaapkamer geeft uit op een schilderij van een naderende tornado.
“Is iedereen klaar om naar het Land van Oz te gaan?” Vroeg Dorothy. “Ja!” antwoordde iedereen.
(Het Land van Oz is onlangs nog beter geworden door de toevoeging van een Tornado Simulatie Kamer om de tour te beginnen. De opzichters van Oz wilden een “overgangsruimte” om de bezoekers in de juiste gemoedstoestand te brengen, dus de tornado fungeert als een soort luchtsluis tussen de echte wereld en je-weet-wel-waar.)
Het Land van Oz is een doorloopserie van diorama’s van de film, gemaakt door Linda Windler uit Kansas, die over de regenboog wilde gaan en zich realiseerde dat ze het zelf moest bouwen. De tentoonstelling heeft tien jaar in een winkelcentrum in Topeka gestaan voordat ze hierheen verhuisde en in een groot opslaggebouw naast Dorothy’s huis werd geplaatst. “Oz is niet gebouwd door een groot bedrijf met een onbeperkt budget,” staat op een bord dat Linda heeft geschreven. Het is “een monument voor de goede oude Amerikaanse vindingrijkheid.”
Het verhaal is gecondenseerd in een krappe 15 minuten. We volgden een Yellow Brick Road die op de betonnen vloer was geschilderd, terwijl Dorothy stopte bij displays en de belangrijkste plotpunten en dialogen uit de film voordroeg. Ze was nieuw in het vak, en soms had ze haar feiten een beetje door elkaar gegooid. Maar ze vertelde alles met autoriteit, en dat is wat je van een gids verwacht. We weten dat Dorothy nooit iemand opzettelijk zou misleiden.
Het Land van Oz lijkt iedereen uit de film te bevatten, zelfs minder belangrijke personages als Mrs. Gulch, Professor Marvel, de Winkie-wachters met de groene kop en de reparatieploeg van Emerald City in hun OZ-shirts. We passeerden langzaam ronddraaiende Munchkins en een Wicked Witch wiens jurk wapperde in een briesje van een nabijgelegen ventilatierooster. Emerald City is een groen verlichte assemblage van chromen tanks en multiplex buisvormige wolkenkrabbers. In de troonzaal van de tovenaar wordt zijn schreeuwerige filmgezicht geprojecteerd op een scherm in de vorm van een hoofd, geflankeerd door lavalampen.
Het doe-het-zelf-karakter van het Land van Oz draagt bij aan zijn trippy charme. Achtergronden zijn op de muren geschilderd, de handgemaakte poppen vullen hun kleren niet altijd goed, en Toto lijkt vaak op een hoopje zwart garen. Overal staan paspoppen van Dorothy, onmiddellijk herkenbaar in hun geruite jurken en rode schoenen, maar ze verschuift in leeftijd van scène naar scène, van kind naar volwassen vrouw en dan weer terug.
De rondleiding eindigt in een klein museum met memorabilia, zoals het miniatuurhuis dat werd gebruikt in de tornadoscène van de film, een ukelele van een van de Munchkins, een replica van de archiefkast waarvan de O-Z lade de naam Oz zou hebben geïnspireerd, en een paar imitatie Ruby Slippers.
“Een echt paar zou zo’n anderhalf miljoen dollar kosten,” zei Dorothy met gezag. “Het zijn Hollywoods duurste memorabilia.”