Wat zijn eurobiljetten?
Eurobiljetten zijn het wettige betaalmiddel in de vorm van papieren bankbiljetten die kunnen worden gebruikt in ruil voor goederen en diensten in de eurozone. Eurobiljetten zijn er in zeven denominaties: 5; 10; 20; 50; 100; 200; en 500 euro.
De aanvoer van eurobiljetten wordt gecontroleerd door de Europese Centrale Bank (ECB), en de biljetten werden voor het eerst uitgegeven in 2002.
Key Takeaways
- Eurobiljetten zijn de papieren bankbiljetten die de euro vertegenwoordigen, die wettig betaalmiddel is in de hele eurozone.
- Deze biljetten zijn verkrijgbaar in coupures variërend van 5 tot 500 euro, maar in 2016 heeft de ECB stappen ondernomen om de productie van nieuwe biljetten van 500 euro te stoppen om de financiële criminaliteit te beteugelen.
- De oorspronkelijke biljetten die in 2002 zijn uitgegeven, worden geleidelijk vervangen door een tweede serie biljetten die bekend staat als “Europa”.
- De levering en controle van de fysieke eurobiljetten wordt gecontroleerd door de Europese Centrale Bank.
Eurobiljetten begrijpen
Er zijn zeven in euro luidende bankbiljetten en acht euromunten. De bankbiljetten, met ontwerpen die de ECB omschrijft als “architectonische stijlen uit verschillende perioden van de Europese geschiedenis”, zijn in de hele eurozone identiek, hoewel euromunten één zijde hebben die landspecifiek is.
Alle eurobankbiljetten en euromunten zijn wettig betaalmiddel in elk land binnen de eurozone, die op dit moment 19 van de 27 landen van de EU omvat. Alle landen in de EU, met uitzondering van Denemarken, dat opt-out-clausules heeft, zullen naar verwachting uiteindelijk tot de eurozone toetreden.
De microstaten Andorra, Monaco, San Marino en Vaticaanstad gebruiken de euro ook, als onderdeel van een formele regeling met de Europese Gemeenschap. Dit betekent dat er momenteel eurobiljetten en -munten in omloop zijn in landen met een totale bevolking van 340 miljoen mensen. De wereldwijde tendens volgend, is het aandeel van fysiek contant geld in transacties echter gestaag gedaald naarmate het gebruik van debet- en kredietkaarten toenam. Contant geld is nog steeds populair voor kleinere transacties, maar minder voor grotere.
De feitelijke uitgifte van bankbiljetten en munten vindt plaats binnen het Eurosysteem, dat de monetaire autoriteit van de eurozone is – bestaande uit de ECB en de nationale centrale banken van de 19 huidige leden van de eurozone. Elke nationale centrale bank binnen het Eurosysteem is een officiële uitgever van eurobankbiljetten, en drukt (en draagt de kosten van) een deel van alle eurobankbiljetten in omloop. De centrale bank die opdracht heeft gegeven voor het drukken van een bankbiljet (maar niet noodzakelijkerwijs het land waar het biljet is gedrukt) wordt aangegeven met een letter of landencode vóór het serienummer.
Het totale aantal te drukken eurobiljetten moet worden goedgekeurd door de ECB, als onderdeel van haar mandaat om de prijsstabiliteit in de eurozone te handhaven.
Serie eurobiljetten
Er zijn twee series bankbiljetten. De eerste serie is uitgegeven in 2002 en bestaat uit zeven coupures: €5, €10, €20, €50, €100, €200 en €500. De tweede serie, of Europa-serie, bestaat uit zes coupures en werd op 28 mei 2019 gecompleteerd met de uitgifte van de €100 en €200.
De eerste serie biljetten, wordt geleidelijk vervangen door de Europa-serie, aangezien de Europa-biljetten over betere beveiligings- en antivervalsingskenmerken beschikken. Deze biljetten zijn ook bedoeld om langer mee te gaan als gevolg van normale slijtage tijdens het gebruik.
De tweede serie bankbiljetten wordt de Europa-serie genoemd omdat twee van de echtheidskenmerken een portret van Europa bevatten. Deze figuur uit de Griekse mythologie is in de nieuwe eurobankbiljetten opgenomen omdat zij een duidelijke link heeft met het Europese continent en tevens een menselijk tintje aan de bankbiljetten geeft. De afbeelding van Europa is afkomstig van een vaas in het Louvre in Parijs.
Alle biljetten van welke serie dan ook zijn wettig betaalmiddel in het hele eurogebied.
Afschaffing van het 500-eurobiljet
In 2016 kondigde de ECB aan te stoppen met het slaan van biljetten van 500 euro, naar eigen zeggen om fraude en witwaspraktijken tegen te gaan. Het 500-eurobiljet is momenteel de grootste coupure in de gemeenschappelijke eurozone, en de ECB stelde dat het het bankbiljet bij uitstek is onder criminelen.
Hoewel het verklaarde doel was om financiële criminaliteit te stoppen, hebben anderen gespeculeerd dat deze stap deel uitmaakte van een recente “oorlog” tegen contant geld, waarbij de regering in wezen probeert om zich te ontdoen van contant geld en geld uit de economie te elimineren.
Op het moment van de aankondiging van de ECB bedroeg het aantal 500-eurobiljetten in omloop meer dan € 300 miljard, oftewel bijna een derde van al het in euro’s luidende contante geld. Het vasthouden aan fysiek contant geld is precies wat negatieve rentetarieven, zoals die onder meer door de ECB zijn ingevoerd, moeten ontmoedigen. Bestaande €500 bankbiljetten blijven wettig betaalmiddel en zullen altijd hun waarde behouden.
Speciale overwegingen
Hoewel de euro als valuta op 1 januari 1999 werd geïntroduceerd, bestond het de eerste drie jaar van zijn bestaan volledig als een elektronische valuta. Fysieke eurobiljetten en -munten begonnen pas op 1 januari 2002 in omloop te komen in de eurozone (de landen binnen de Europese Unie (EU) die de euro als hun munt hebben aangenomen).