De zandkorrelaar die uit zijn schelp komt. Hij is vast vernoemd naar een van de schurken van Spiderman. Voor de thuisblijvers: hij staat ook bekend als Arenopsaltria fullo. Afbeelding: Kerry Stuart
De zomer begint pas officieel als je doof wordt door een kakofonie van krekels die wanhopig om een partner schreeuwen. Je zou ook verwoed op zoek kunnen gaan naar een partner als je zeven jaar onder de grond hebt doorgebracht met het zuigen van boomsap en je maar een week of twee de tijd hebt om je exoskelet af te werpen en de aandacht te trekken van een vrouwtje – tussen de duizenden anderen net als jij – zonder opgegeten te worden. Het is een zware klus voor mannelijke cicaden.
Cicaden (uitgesproken als se-cade-ahs, naar onze bescheiden mening) zijn een echt iconisch onderdeel van de Australische zomer en ondanks dat sommige soorten in staat zijn een oorverdovende roep te produceren die zo luid is dat het pijnlijk is voor de menselijke oren (meer dan 120 decibel), zijn ze over het algemeen een zeer geliefd insect. Misschien omdat hun roep lange, luie zomerdagen aankondigt of misschien omdat hun vakkundige camouflage en mysterieuze schelpen onze verbeelding veroverden toen we opgroeiden. Hoe dan ook, ze zijn niet meer weg te denken uit ons Aussie-leven.
Zomergeluiden
Cicades houden het record voor het luidste insect ter wereld. Hoewel elke soort zijn eigen speciale roep heeft, gebruiken veel soorten dezelfde tactiek om hun kans op het vinden van een partner te vergroten en roofdieren te ontwijken: ze groeperen zich en zingen in koor. De logica is vergelijkbaar met waarom vissen in een grote school zwemmen; door met z’n allen luidruchtig te zijn, hopen ze dat de vele roofdieren die hunkeren naar het gekraak van cicades (zoals vogels, mieren, spinnen en zelfs vleermuizen) een van hun luidruchtige buren uitkiezen in plaats van hen. Het collectieve geluid is ook pijnlijk en discombinerend voor veel roofdieren. Het tijdstip waarop ze zingen is ook geen toeval: bij warm, drukkend weer hebben de meeste roofdieren het te druk met verkoeling zoeken om te gaan jagen. Slim, hè?
Hoe maken zulke kleine wezentjes dan zulke overweldigende ouvertures? Wetenschappers proberen het nog steeds uit te zoeken, maar in grote lijnen gaat het om een paar geribbelde membranen op het achterlijf, de tymbalen. De mannelijke cicaden spannen de spieren in hun achterlijf samen (interne tyrnbal-spieren genoemd), waardoor de tymbalen naar binnen klappen en een puls van geluid voortbrengen. Als mannelijke cicades zingen, klappen hun oorschelpen (tympana genaamd) ook in, zodat ze zichzelf niet doof maken. Leuk weetje: Hoewel je gewend bent de grotere, zeer luide cicaden te horen, staan sommige kleinere cicadensoorten erom bekend ook luid te zingen, maar op een toonhoogte die voor ons te hoog is om te horen!
Naamrechten
Cicaden zijn zeker een favoriet insect van kinderen. Veel nieuwe soorten in Australië zijn ontdekt door kleine kinderen die hardnekkig op zoek zijn gegaan naar de bron van dat vreemde geluid. Dit heeft geleid tot vele schattige gewone namen voor Australische soorten, waaronder Black Prince, Yellow Mondays, Greengrocers, Floury Bakers en Cherry Nose. Aangezien er elk jaar honderden nieuwe insectensoorten over de hele wereld worden gevonden, is de kans groot dat er nog meer creatieve cicade-namen in het verschiet liggen: dus houd je ogen open, je camera paraat en documenteer je bevindingen op de verbazingwekkende website Atlas of Living Australia. Als je een bijzonder vreemd uitziend exemplaar vindt, zou je de volgende cicade kunnen vernoemen naar die zeer luidruchtige schoonmoeder die elke kerst overdreven persoonlijke vragen stelt…. gewoon een suggestie. 😉