Genealogie

Mondelinge overlevering en bijbelse bronnen

In de begintijd van de beschaving, voordat er geschreven werd, waren mondelinge overleveringen noodzakelijkerwijs belangrijk. Zonder de kunst van het schrijven moest worden vertrouwd op het geheugen, eventueel geholpen door geheugensteuntjes zoals die van de knoopschikkingen die door de pre-Spaanse Peruvianen werden gebruikt, of de kralen die door de Maori van Nieuw-Zeeland werden gebruikt. De oude Schotse sennachy, of koninklijke bard, kon de stamboom van de oude Schotse koningen voordragen bij hun inhuldiging, en de edelen van Peru, die een gemeenschappelijke afstamming hadden met de vorst, waren in staat hun stambomen te bewaren ondanks de complexiteit die het gevolg was van de praktijk van polygamie. De mondelinge overlevering van genealogische informatie gebeurt bijna altijd in de vorm van een lijst met namen – de afstamming van de oude Ierse koningen bijvoorbeeld. Gebeurtenissen van buitengewoon belang worden af en toe in dergelijke lijsten opgenomen.

Groot Britannica Premium-abonnement en krijg toegang tot exclusieve inhoud. Abonneer u nu

In de Bijbel komen talloze Aziatische genealogieën voor. Bij een vluchtig onderzoek van deze genealogieën zal blijken dat zij behoren tot de eerste en tweede fase in de geschiedenis van de genealogie, zoals hierboven beschreven. Het systematisch bijhouden van genealogische gegevens, zoals in Europa sinds 1500, kwam in Azië en Afrika pas zeer onlangs voor.

In Zuid-India beweerde het heersershuis van de maharadja’s van Travancore dat het rechtstreeks en ononderbroken afstamde van de oude Cera-koningen van Zuid-India (die in een van de edicten van Ashoka, de grote Mauryaanse keizer van de 3e eeuw v. Chr. als onafhankelijke vorsten werden aangeduid). Een bewering dat inscripties van de heersers van Travancore uit de 9e eeuw v. Chr. zijn gevonden, komt uit een verklaring van het secretariaat van de maharadja van Travancore. De betrouwbaarheid ervan kan worden beoordeeld samen met de genealogieën van vorsten in Noord-India die zijn opgenomen in het monumentale werk van luitenant-kolonel James Tod, Annals and Antiquities of Rajasthan (1829, heruitgegeven 1950). Verwijzend naar de geslachtslijnen van Indiase vorsten die al sinds de vroege eeuwen voor Christus bekend zijn, schreef Tod: “Als dit toch verzonnen genealogieën zijn van de oude families van India, dan is het verzinsel van oude datum, en zijn ze alles wat ze zelf weten over dit onderwerp.” De zeer lange Aziatische genealogieën beginnen als mondelinge stambomen en werden later opgeschreven, maar zij betreffen alleen prinsen of grote personen.

In Afrika vertoont het enige geval van een aanspraak op een zeer lange afstamming, die van de keizer van Ethiopië, gelijkenis met Tod’s Rajput genealogieën. De keizer zou afstammen van het huwelijk van koning Salomo met de koningin van Sheba. De overlevering is meer dan 15 eeuwen geleden op schrift gesteld; zij is dus ouder dan de geschiedenis van de meeste Europese monarchieën, maar zij kan natuurlijk niet met schriftelijke bewijzen worden gestaafd.

Onder Europese invloed zijn sommige Aziatische landen overgegaan tot de praktijk van het systematisch bijhouden van registers voor alle burgers. In China, met zijn eeuwenoude systeem van voorouderverering, zijn lange, uitgebreide stambomen, met inbegrip van beweringen van afstamming van Confucius, niet onbekend. De oprichting van de Chinese Republiek in 1911 bracht registratie van de vitale statistieken met zich mee.

In het moderne Japan is de registratie van de vitale statistieken bij wet geregeld. De wet op de gezinsregistratie van 1947, en latere wetsbesluiten, schrijven voor dat een Japanner vanaf zijn geboorte tot aan zijn overlijden uitvoerig wordt geregistreerd. Dergelijke informatie wordt echter bijgehouden in plaatselijke registratiekantoren, en er bestaat in Japan geen systeem om de informatie op één centrale plaats te verzamelen, vast te leggen en te bewaren (hoewel de resultaten van de statistieken, zoals het aantal geboorten, natuurlijk wel bekend zijn bij de centrale autoriteit). Een dergelijk nauwkeurig registratiesysteem bestrijkt slechts het tijdperk van het moderne Japan. De huidige stamboom van de Japanse keizers heeft een goddelijke oorsprong; hij bestaat hoofdzakelijk uit een reeks namen, die gemakkelijk voorgedragen en gememoriseerd kunnen worden, vermengd met semifabuleuze legenden en voor het eerst opgeschreven in de eerste eeuwen van de Common Era. Het gaat alleen om verheven personen, koninklijke of adellijke.

In de Bijbel staan vele genealogieën, die tot doel hebben de afstamming van Adam, Noach en Abraham aan te tonen. Tegen de tijd dat deze genealogieën deel gingen uitmaken van de Joodse geschriften, had het concept van raszuiverheid het bijhouden van familiegegevens versterkt. Genealogieën van Jezus Christus in het Nieuwe Testament zijn erop gericht zijn afstamming van David aan te tonen, die in het evangelie van Lucas zo ver teruggaat als Adam, “die de zoon van God was”. Het idee van goddelijke afkomst kwam overal in een wild polytheïstische vorm tot uiting onder de heidenen. Bijna zonder uitzondering werd het vaderschap van de helden wier genealogieën door de barden werden voorgedragen, toegeschreven aan de goden, of aan personen zoals Romulus die als goddelijk werden beschouwd. De Griekse fabels staan bol van verhalen over grote mannen die door goden en stervelingen waren verwekt.

In de Romeinse genealogieën stamden de helden altijd af van goden. Julius Caesar, bijvoorbeeld, werd verondersteld te zijn voortgekomen uit de lijn van Aeneas, en dus uit die van Venus. Bij de Romeinen bleven de tradities over afstamming vaag, zelfs als ze op schrift werden gesteld. De moordenaar van Caesar, Brutus, werd in de volksmond verondersteld van dezelfde familie te zijn als een oude Brutus, die de Tarquins had verdreven, maar er schijnt geen stamboom te hebben bestaan om dit geloof te staven.

Onder de noordelijke volken die het westelijke Romeinse Rijk overspoelden, was het geloof in goddelijk zoonschap algemeen. Voor Saksische heersers van de Engelse koninkrijken was het noodzakelijk om af te stammen van de god Woden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *