POUGHQUAG, N.Y. (AP) _ Rip Van Winkle sliep niet de slaap van de betoverden, maar sliep 20 jaar weg in de spookachtige Catskill Mountains.
De sympathieke schurk uit het verhaal van Washington Irving was een echte man die zijn vrouw en kinderen in de steek liet om een 18e-eeuwse barvlieg in New York City te worden, beweert literaire detective Steven Press.
Echt of niet, Rip was niet zo sympathiek, zegt Press, professor theater aan het Dutchess Community College in Poughkeepsie. En Rip zou een voorbeeld moeten zijn voor vandaag, nu alcoholisme wordt erkend als een ziekte, en de naasten van de dronkaard worden erkend als slachtoffers.
Het is verkeerd ″dat we de dronkaard hebben geromantiseerd en de vrouw die het gezin bij elkaar probeert te houden hebben verguisd,″ zegt Press.
Waar of niet, Press’ theorie weerspiegelt de groeiende sympathie van de maatschappij voor alcoholisten, zegt David Musto, professor aan de medische faculteit van Yale University. Alleen al het feit dat hij hierover schrijft en dat mensen geïnteresseerd zijn, is een weerspiegeling van onze tijd’, aldus Musto.
In het begin van de 19e eeuw werd zwaar drinken eerder beschouwd als een teken van individualiteit dan als een ziekte, zegt Jeffrey Hon van de National Council on Alcoholism.
In het begin van de 19e eeuw was er veel meer openbare dronkenschap,″ zegt Hon.
De alcoholconsumptie bereikte een hoogtepunt in 1830, toen de Amerikanen gemiddeld drie keer zoveel dronken als nu, aldus Musto, die de drinkpatronen van die tijd heeft bestudeerd.
Toen Washington Irving schreef, was het een tijd van enorme alcoholconsumptie, voor bijna elk doel en op elk moment,″ zei Musto. Alcohol werd beschouwd als voedsel of medicijn, zei hij.
Alcoholisme was wijdverbreid omdat de taverne in die dagen een gemeenschapscentrum was, een lokmiddel voor mannen met een ongelukkig thuisleven zoals dat van Rip, zei Press in een interview bij hem thuis in Poughquaq, 50 mijl ten noorden van New York City.
Press is bezig met het schrijven van twee musicals, gebaseerd op zijn versie van het verhaal van Rip, en van passiespelen die sympathiek staan tegenover de benarde situatie van Dame Van Winkle en andere echtgenotes die door dronken echtgenoten in de steek zijn gelaten. Press heeft off-Broadway toneelstukken geschreven en hoopt zijn musicals in New York geproduceerd te krijgen.
Door middel van dossiers van het Museum of the City of New York, lokale bibliotheken en andere bronnen heeft Press ontdekt dat Rip in 1727 is geboren in de buurt van het plaatsje Gardiner in Ulster County. Press zegt dat hij niet zeker weet of de naam Rip Van Winkle echt was of dat Washington Irving die verzonnen heeft. Voor het gemak gebruikt Press de naam Rip.
Toen hij 16 was, stierf Rips vader en liet de jongen een fortuin aan land en geld na. De rondborstige Rip ging 24 jaar op rooftocht en dronk zijn erfenis op. Intussen trouwde hij met Dame Van Winkle – de duivelin uit Irvings verhaal – en kreeg twee kinderen, Judith en Rip Jr.
De pogingen van Dame Van Winkle om Rip tot inkeer te brengen mislukten. Op een dag dwaalde Rip af – en hier verschilt de versie van Press met Irving’s verhaal. Irving liet Rip naar de mystieke Catskills dwalen, waar de geest van ontdekkingsreiziger Henry Hudson hem in een 20-jarige slaap werpt.
Volgens Press vluchtte Rip in 1767 van huis weg en voer hij over de Hudson-rivier naar het zuiden, naar New York City. Daar, te midden van de Nederlandse taveernes, leefde Rip van bareigenaren en patroons die kwamen luisteren naar zijn taveerne liedjes en verhalen. Zijn lange, verloren weekend was begonnen.
Niemand gaat 20 jaar slapen,″ zegt Press.
Na 20 jaar vond Rips dochter hem, optredend in een show die werd aangekondigd als “The Old Dutcher”. Ze nam hem mee naar huis en Rip verzon het verhaal van zijn lange slaap om zijn 20-jarige dronkenschap voor de buren te verbergen.
We schetsen een beeld van Rip als een geweldige vent, maar dat is een verschrikkelijk beeld,″ zegt Press. Hij liet zijn vrouw en kinderen in de steek. De oger van het verhaal is Dame van Winkle, de feeks die stierf aan een hartaanval. Dame van Winkle was geen monster. Ze verdient het om verdomd boos te zijn op deze man.”
Terwijl Rip een fortuin erfde, erfde Rip Jr. zijn vaders dronken gedrag. Irving zei dat Rip Jr. een dronkaard werd, “wat interessant is gezien de recente bevindingen over genetische overerving van alcoholisme”, aldus Press.
Historici en Irving-geleerden twijfelen aan Press’ versie.
Dat is een nieuwe voor mij,″ zegt Dan Porter, directeur van de New York State Historical Association.
Ik weet zeker dat er in die tijd mensen waren die aan dat patroon voldeden,″ zegt Robert Wells, een professor Engels die de Washington Irving-leerstoel bekleedt aan Union College in Schenectady. Er kunnen best mensen als Rip van Winkle zijn geweest die dronkaards waren en zo onverantwoordelijk waren. Maar dat bewijst nog lang niet dat de man echt heeft bestaan.”
Maar als het waar was, zou Irving – zelf regelmatig te vinden in de taveernes op de Hudson-rivier – het verhaal zeker tegenkomen. Net als Rip was Irving een spons voor zowel alcohol als de volksverhalen van de Catskills en de Hudson-vallei. Irving kan het verhaal zelfs van Rip zelf hebben gehoord, zegt Press.
Press’ Rip stierf in 1818, toen Irving 35 was. Irvings ″Sketch Book″ – waarin ″Rip Van Winkle″ stond – werd in 1819 gepubliceerd.
Mijn gevoel zegt dat Irving hem heeft ontmoet, ze hebben misschien gepraat,″ zegt Press.
Press begon zijn zoektocht naar de echte Rip in de jaren vijftig, toen hij theater studeerde aan de New York University. Terwijl Press het 19e eeuwse toneelstuk “Rip van Winkle” van Dion Boucicault regisseerde, vertelde een professor hem dat Rip echt leefde en liet hem papieren zien over de Old Dutcher.
Het type van Rip – de onverantwoordelijke zuiplap – kent een lange traditie in de Amerikaanse literatuur. Of hij echt heeft geleefd en zich in de taveernes van New York City is gaan verstoppen doet er niet toe, zegt Press. Feit is dat alcoholische echtgenoten in alle tijden hun gezin in de steek hebben gelaten, en er waren zeker een paar Rips onder de 18e-eeuwse Nederlandse kolonisten.
Iedereen weet dat er in Irving altijd een kern van waarheid zit,″ zegt Press. Maar hij legt er een laagje fantasie overheen. De echte waarheid zullen we nooit te weten komen.″