In de loop der eeuwen zijn de verhalen van twee vrouwen met de naam Brigid (of Brigit of Bride of Brighid) met elkaar verweven geraakt in een ingewikkelde Keltische knoop van mythen en wonderen. De Keltische godin Brigid en de katholieke heilige Brigid van Kildare verpersoonlijkten beide soortgelijke spirituele praktijken van hun tijd in Ierland. Veel geleerden geloven dat de twee dezelfde mythologische persoon zijn. De heilige was nodig om de inheemse Ierse bevolking te kalmeren en toch niet binnen het rijk van de verering van heidense goden en godinnen te vallen. De overgang van godin naar heilige stelde Brigid in staat om te overleven in de christianiserende wereld. In deze tijd was de verering van een pantheon van goden – en elk religieus of spiritueel geloofssysteem dat buiten het Christendom bestond – niet langer aanvaardbaar in Europa.
Keltische godin Brigid
De Keltische godin Brigid is een van de meest vereerde goden in het heidense Ierse pantheon. De naam Brigid betekent verhevene, terwijl haar oudste Gaelische naam, Breo-Saighead, vurige kracht of vurige pijl betekent. Als zonnegodin belichaamt ze het element vuur en wordt ze vaak afgebeeld met licht- of vuurstralen die uit haar hoofd komen. De Ierse mythologie vertelt dat ze bij zonsopgang geboren werd uit Dagda, de aardgod, en Boann, de godin van de vruchtbaarheid. Zij behoorden tot een oude godenstam, genaamd Tuatha Dé Danann (volk van de godin Danu), die aan magie deed. Nadat zij hun mysterieuze eilanden in het westen waren kwijtgeraakt, reisden zij in de mistige wolken naar Ierland en vestigden zich daar.
Gerelateerd: Lughnasadh: Het Keltische Paganistische Oogstfeest
Toen Brigid werd geboren schoten er vlammen uit haar hoofd, en door die vlammen werd ze verenigd met de kosmos. Als baby dronk Brigid de melk van een heilige koe die uit de geestenwereld kwam.
Vurige Aspecten
Aanbidders noemen Brigid soms de “Drievoudige Godin” vanwege haar vuren van de haard, inspiratie, en de smederij. Zij is een machtig wezen en door haar vuren is zij de patrones van de geneeskunst, de vruchtbaarheid, de dichtkunst, de muziek, de profetie, de landbouw en de smederij. Veel mensen noemen haar ook de Godin van de Bron, omdat zij ook banden heeft met het element water. De bron is heilig omdat zij voortkomt uit de schoot van de aarde, en Brigid is ook Moeder Aarde of de Moedergodin. Haar associatie met de heilige koe weerspiegelt de Keltische afhankelijkheid van het dier voor levensonderhoud; melk was het hele jaar door een belangrijk thema, vooral tijdens de koude wintermaanden wanneer ontberingen dreigden.
De verering van de Keltische godin Brigid was wijdverbreid onder de Kelten van Ierland, de hooglanden en eilanden van Schotland, en ook van West-Europa. Onder de strijdende clans was Brigid een bindend thema en een gemeenschappelijke band. In de 5e eeuw kreeg de godin echter te maken met een immense golf van religieuze veranderingen en druk die haar volgelingen overspoelden. Ze moest evolueren, anders zouden haar volgelingen haar uit hun leven moeten verbannen.
Saint Brigid of Kildare
Toen het Christendom zich over de Keltische landen verspreidde, werden veel eigenschappen van de oudere religies gekerstend in plaats van geëlimineerd. Brigid was een integraal onderdeel van het leven van de Kelten, en de oplossing was om een versie van haar te creëren die zou passen in de Katholieke religie. Zo ontstond een nieuw verhaal.
De Keltische Prins van Lavau en zijn weelderige graftombe
De Heilige Brigid van Kildare werd rond 450 na Christus “geboren” in een heidense familie. Haar familie bekeerde zich tot het Christendom met de hulp van St. Patrick, een even belangrijke heilige in Ierland. De Heer inspireerde Brigid als jong meisje en haar vrijgevigheid en medeleven weerspiegelden haar ongewone deugdzaamheid. Zij gaf alles weg aan de armen. Zo overdreven liefdadig was het jonge meisje dat haar eigen vader, Dubhthach, een stamhoofd van Leinster, haar wilde weggeven of verkopen omdat zij de armen veel van zijn waardevolle bezittingen had geschonken.
St. Brigid’s Kerk van de Eikenboom
De koning erkende haar heiligheid en gaf haar een stuk land waar zij een kerk bouwde onder een eikenboom. Het werd Kill-dara (cill dara) genoemd, wat kerk van de eik betekent (het gebied heet nu Kildare). Zeven meisjes volgden haar spoedig naar Kill-dara en zij stichtten een klooster bij de boom.
Dit is een van de manieren waarop Brigid het heidense met het christelijke heiligde: De eik was heilig voor de druïden, en in het binnenste heiligdom van de kerk was een eeuwigdurende vlam, een ander religieus symbool van het druïdengeloof, evenals het christelijke. Gerald van Wales (13de eeuw) merkte op dat het vuur voortdurend werd onderhouden door 20 nonnen van haar gemeenschap. Dit ging door tot 1220 toen het werd gedoofd. Gerald merkte op dat het vuur was omgeven door een cirkel van struiken, die geen mens mocht betreden.
Honderden jaren lang verzorgden vrouwelijke vereerders het heilige vuur van Brigid. Andere bronnen geven aan dat 19 maagden het vuur 19 dagen lang om beurten lieten branden, en dat op de 20e dag Godin Brigid zelf het vuur verzorgde.
De legenden van St. Brigid
Volgens hetzelfde verhaal had St. Brigid van Kildare vele mystieke krachten, verrichtte zij vele wonderen en genas zij ontelbare zieken. Zo verspreidden de kleurrijke verhalen over de godin zich snel naar andere landen. Haar populariteit in de Keltische devoties groeide tot het punt waarop zij nauw werd geassocieerd met de Maagd Maria en Jezus. Andere namen voor haar waren “Maria van de Gael” en “Pleegmoeder van Jezus”, en mythen plaatsten haar eeuwen eerder dan haar “bekende” 5e-eeuwse leven. Die mythen beschreven haar als de vroedvrouw die Maria begeleidde of als de vrouw of dochter van de herbergier die geen plaats had voor Maria en Jozef.
Het verhaal van de heilige Brigid vertelt ons dat zij overleed in het jaar 523.
De viering van de godin en de heilige
Het hardste bewijs van een vermenging van de godin en de heilige is de datum van 1 februari. Dit is de Keltische feestdag Imbolc, die een belangrijke gebeurtenis was waarbij veel verering van de godin Brigid plaatsvond. Op diezelfde datum vindt ook de jaarlijkse feestdag van de heilige Brigid plaats. De Ieren vieren deze dag nog steeds. Als onderdeel van de festiviteiten maken zij Sint-Brigidkruisen (St. Brigid) van biezen of riet (Godin Brigid) en plaatsen deze in huizen voor bescherming en geluk (beide). Het kruis, een van de belangrijkste symbolen van Brigid, lijkt erg op het swastika-motief, dat de oude proto-Germaanse volkeren gebruikten als symbool van leven, fortuin en zegeningenHeropleving van het heidendom
Heropleving van heidendom
Honderden jaren gingen voorbij sinds de Keltische godin Brigid zich tot heiligheid bekeerde. En toch hadden haar aanbidders veel van haar goddelijke kwaliteiten behouden. Omdat Ierland gescheiden was van het vasteland van Europa, waren zij in staat om een deel van hun eigen cultuur en gebruiken intact te houden. Daarom had zelfs de aard van hun verering nog heidense aspecten.
Pagan Pasen: Waar is de moderne traditie ontstaan?
Wells of Resistance
De heidense wortels bestaan vandaag de dag nog steeds bij veel Ierse bronnen die christenen hadden gewijd aan St. Brigid. Deze putten waren oorspronkelijk verbonden met de Keltische godin Brigid. Zoals gezegd is zij ook de Godin van de Bron, die historisch zeer heilig is als de schoot van Moeder Aarde waaruit leven-gevend water stroomt. De meest significante waterputten zijn die welke zich in de nabijheid van een grote boom bevinden, aangezien er een diep respect en oude mythologie bestaat over wereldbomen en waterputten. Zelfs vandaag de dag hebben de putten nog een voorchristelijke betekenis.
Zo bezoeken vereerders de put meestal tussen zonsondergang en zonsopgang. Dit is het tijdstip waarop de Kelten geloofden dat de sluier tussen de wereld van de levenden en die van de geesten het dunst is. De Ierse jaarlijkse bedevaart naar veel van Brigid’s bronnen valt op de eerste zondag van augustus. Deze dag is een voorchristelijke Gaelische feestdag die Lughnasadh heet, naar de god Lugh. Lughnasadh is een van de vier seizoensgebonden feestdagen van de oude Kelten, en er zijn veel vieringen ter ere van Lugh en de herfstoogst.
The Burning Flames That Endure
Brigid begon als de Grote Godin, verheven en onafscheidelijk van de dagelijkse bezigheden van de Kelten. Hoewel de Kerk haar verhaal herschreef, was zij nooit in staat de hardnekkige godin volledig te verdringen. Elke Brigid weerspiegelde de essentiële spirituele waarden van haar tijd, of ze nu heidens of christelijk was. Ze is nog steeds zo sterk aanwezig dat het nu onmogelijk is te zeggen waar de godin ophoudt en de heilige begint.
In 1993 heeft een groep vrouwelijke volgelingen het vuur van Brigid opnieuw ontstoken, en haar geest brandt nog steeds vurig in harten en geesten, terwijl ze door de tijd blijft gaan als de blijvende Keltische Godin van de vlam.