In zijn werk uit 1936 How to Win Friends and Influence People, nu een van de best verkochte boeken aller tijden, schreef Dale Carnegie: “Ik ben tot de conclusie gekomen dat er maar één manier is onder de hoogste hemel om het beste uit een argument te halen – en dat is om het te vermijden. Vermijd het zoals je ratelslangen en aardbevingen zou vermijden.” Deze afkeer van argumenten is algemeen, maar het is gebaseerd op een verkeerde opvatting van argumenten die grote problemen veroorzaakt voor ons persoonlijke en sociale leven – en in veel opzichten mist het punt van argumenteren in de eerste plaats.
Carnegie zou gelijk hebben als argumenten gevechten waren, wat is hoe we er vaak over denken. Net als fysieke gevechten, kunnen verbale gevechten beide partijen bloedig achterlaten. Zelfs als je wint, ben je uiteindelijk niet beter af. Je vooruitzichten zouden bijna net zo somber zijn als ruzies ook maar gewoon wedstrijden waren – zoals, zeg, tennistoernooien. Paren tegenstanders slaan de bal heen en weer tot er één overwinnaar uit alle deelnemers tevoorschijn komt. Alle anderen verliezen. Dit soort denken is de reden waarom zoveel mensen ruzies proberen te vermijden, vooral over politiek en religie.
Deze opvattingen over ruzies ondermijnen ook de rede. Als je een gesprek ziet als een gevecht of een wedstrijd, kun je winnen door vals te spelen, zolang je maar niet betrapt wordt. Je overtuigt mensen graag met slechte argumenten. Je vindt het niet erg om hen te onderbreken. U kunt hun standpunten gek, dom, onnozel of belachelijk noemen, of u kunt grapjes maken over hoe onwetend ze zijn, hoe kort ze zijn of hoe klein hun handen zijn. Geen van deze trucs zal u helpen hen, hun standpunten of de kwesties die u verdelen te begrijpen, maar ze kunnen u helpen te winnen – op één manier.
Er is een betere manier om argumenten te winnen. Stel dat u voorstander bent van verhoging van het minimumloon in onze staat, en ik niet. Als jij “ja” roept en ik “nee”, dan zie jij mij als egoïst en ik jou als onnadenkend. Geen van ons beiden leert iets, dus we begrijpen noch respecteren elkaar, en we hebben geen basis voor compromis of samenwerking. Stel daarentegen dat jij een redelijk argument geeft: dat voltijdwerkers niet in armoede zouden moeten leven. Dan geef ik een ander redelijk argument: dat een hoger minimumloon bedrijven zal dwingen minder mensen voor minder tijd in dienst te nemen. Nu kunnen we elkaars standpunten begrijpen en onze gemeenschappelijke waarden erkennen, omdat we ons allebei bekommeren om behoeftige werknemers.
Wat als jij mij er uiteindelijk van overtuigt dat we het minimumloon moeten verhogen omdat er manieren zijn om dat te doen zonder werkloosheid of onvolledige werkgelegenheid te creëren? Wie heeft er gewonnen? Jij eindigde precies in de positie waarin je begon, dus je hebt niets “gewonnen”, behalve misschien wat kortstondige vreugde over het feit dat je mij verslagen hebt. Aan de andere kant heb ik veel gewonnen: juistere overtuigingen, sterker bewijs en dieper begrip van de problemen, van jou en van mezelf. Als ik waarheid, reden en begrip wilde, dan kreeg ik wat ik wilde. Op die manier heb ik gewonnen. In plaats van je te verwijten dat je me verslagen hebt, zou ik je moeten bedanken dat je me geholpen hebt. Die positieve reactie ondermijnt de gangbare opvatting van argumenten als gevechten of wedstrijden, terwijl ze onze persoonlijke relaties verbetert.
Natuurlijk zijn veel discussies niet zo succesvol. We kunnen niet van onze gesprekspartners leren als we niet geduldig naar hen luisteren of er niet op vertrouwen dat zij hun werkelijke waarden onder woorden brengen. Een constructief gesprek wordt onmogelijk – of in ieder geval veel moeilijker – als geen van beide partijen argumenten of redenen voor zijn standpunten geeft. De verkeerde neiging om argumenten uit de weg te gaan, zoals Carnegie deed, vloeit voort uit een misverstand over het nut van argumenten, namelijk dat men elkaar waardeert en samenwerkt. De groeiende politieke polarisatie in de Verenigde Staten en de rest van de wereld is in zoverre terug te voeren op het onvermogen om argumenten te geven, te verwachten en te waarderen.
Toegegeven, veel argumenten zijn slecht. Zij pretenderen redenen te geven zonder werkelijk iets te presenteren dat die naam waardig is. Als iemand alleen maar zegt: “Je hebt ongelijk, want je bent dom (of liberaal of conservatief)”, dan geeft hij niet echt een reden voor zijn conclusie. Toch moeten we oppassen dat we onze tegenstanders niet te snel van dergelijke drogredenen beschuldigen. Niemand heeft er baat bij als ik je standpunt verkeerd voorstel en het vervolgens venijnig aanval, of als ik je onderbreek zodat je je gedachte nooit afmaakt. We moeten leren hoe we argumenten op een vriendelijke en grondige manier stap voor stap kunnen beschrijven, van de premissen tot de conclusies. Daarna moeten we leren hoe we ze op de juiste manier kunnen evalueren – hoe we goede van slechte argumenten kunnen onderscheiden. Een groot deel van de evaluatie bestaat uit het noemen van slechte argumenten, maar we moeten ook goede argumenten van tegenstanders erkennen en dezelfde kritische maatstaven op onszelf toepassen. (Waarom geloof ik mijn premissen? Is mijn argument geldig of sterk? Begint mijn argument met de vraag? Wat is het sterkste bezwaar tegen mijn standpunt?) En als iemand anders je vertelt hoe slecht je argumenten waren, helpt het niet om in de verdediging te schieten. Nederigheid vereist dat je de zwakke punten in je eigen argumenten erkent en soms ook dat je redenen van de tegenpartij aanvaardt. Je kunt nog steeds vasthouden aan je overtuigingen, maar je zult veel geleerd hebben over de kwesties, over je tegenstanders en over jezelf.
Niets van dit alles zal gemakkelijk zijn, maar je kunt beginnen, zelfs als anderen recalcitrant blijven. De volgende keer dat u een standpunt inneemt, formuleert u een argument voor wat u beweert en vraagt u zich eerlijk af of uw argumentatie deugt. De volgende keer dat u met iemand praat die een standpunt inneemt, vraag hem dan u een reden te geven voor zijn standpunt. Geef een volledige en eerlijke beschrijving van hun argument. Beoordeel de kracht ervan onpartijdig. Breng bezwaren naar voren en luister aandachtig naar hun antwoorden. Deze methode vergt inspanning, maar oefening zal je er beter in maken.
Deze hulpmiddelen kunnen je helpen elk argument te winnen – niet in de nutteloze zin van het verslaan van je tegenstanders, maar in de betere zin van het leren over de kwesties die mensen verdelen, leren waarom zij het niet met ons eens zijn en leren met hen te praten en samen te werken. Als we onze kijk op argumenten bijstellen – van een verbaal gevecht of een tenniswedstrijd naar een beredeneerde uitwisseling waarbij we allemaal wederzijds respect en begrip krijgen – dan veranderen we de aard van wat het betekent om een argument te “winnen”.
Contacteer ons op [email protected].