Er wordt vaak gedacht dat goudvissen maar een geheugen van 3 seconden hebben. Maar de nederige goudvis heeft misschien niet alleen een langer geheugen dan de meeste mensen denken, maar is misschien ook veel slimmer.
Als je een goudvis hebt, is de kans groot dat hij je langer dan 3 seconden onthoudt. Image by Benson Kua via Flickr
Hoe lang kunnen goudvissen onthouden?
Een vrij eenvoudig experiment van een 15-jarige scholier ontkrachtte de theorie dat goudvissen niet langer dan een paar seconden onthouden. Wanneer hij zijn goudvissen voerde, legde hij een rood stuk Lego in hun aquarium en strooide hij voer rond het Lego-blokje. In het begin leken de vissen bang voor het blokje, maar na een paar weken leerde de goudvis dat het rode blokje betekende dat er voer aankwam, en zwom er recht op af.
Toen de goudvis leek te leren wat het blokje betekende, stopte hij een week lang met het legostukje. Toen hij het blokje weer tevoorschijn haalde, zwom de vis er direct naar toe in afwachting van voedsel.
Dit tamelijk elegante experiment toont aan dat goudvissen informatie minstens een week lang kunnen onthouden.
In een ander experiment trainden onderzoekers jonge goudvissen door tijdens voedertijd een bepaald geluid te laten horen. Deze goudvissen werden vervolgens uitgezet in de oceaan. Ongeveer 6 maanden later lieten de onderzoekers het geluid opnieuw horen via een luidspreker en veel van de goudvissen keerden terug naar de plek waar het geluid speelde. Alweer veel langer dan de mythe van 3 seconden doet geloven.
Dus, een goudvis kan zich duidelijk dingen langer dan 3 seconden herinneren, maar zijn ze überhaupt slim?
Hoe slim zijn goudvissen?
Als ik u zou vragen een ‘slim’ dier te noemen, zou u waarschijnlijk iets zeggen als een dolfijn of een chimpansee, ik denk zeker niet dat u een vissoort zou zeggen. Toch denken wetenschappers dat veel vissen slimmer zijn dan wij denken.
Veel biologen denken dat vissen eigenlijk best intelligent zijn. Een bioloog van de Universiteit van Edinburgh zegt dat “op veel gebieden, zoals het geheugen, de cognitieve vermogens die van hogere gewervelde dieren, met inbegrip van niet-menselijke primaten, evenaren of overtreffen”
Goudvissen hebben aangetoond dat zij een vermogen hebben om te leren en informatie te verwerken. Goudvissen kunnen mensen van elkaar onderscheiden, en herkennen vaak de mens die hen regelmatig voert. Goudvissen kunnen ook heel bang lijken voor nieuwe mensen, maar raken na verloop van tijd steeds meer op hun gemak bij hun baasje omdat ze beseffen dat ze geen bedreiging vormen.
Goudvissen is ook geleerd relatief complexe taken uit te voeren, zoals door doolhoven zwemmen of een bal in een net duwen. Dit betekent dat goudvissen niet alleen informatie kunnen onthouden, zoals de eigenaar die ze voedt, maar ook in staat zijn tot complexere verwerkingsprocessen en cognitie.
Ze zien er misschien niet slim uit, maar goudvissen zijn getraind om behoorlijk complexe taken uit te voeren. Image by Gexydaf via Flickr
Waarom denken we dat goudvissen dom zijn?
Veel mensen hebben het vooroordeel dat de evolutie een lijn trekt, dat vissen zijn geëvolueerd tot reptielen, die zijn geëvolueerd tot zoogdieren, toen primaten en toen wij. Dus vissen moeten minder intelligent zijn dan alle dieren die daarna kwamen, toch? Maar dat is niet echt hoe evolutie werkt. Ja, 400 miljoen jaar geleden was er een prehistorische vis die uit het water kroop, die over miljoenen jaren uiteindelijk evolueerde in de mens. Maar vissen zijn niet meer hetzelfde als 400 miljoen jaar geleden.
Wetenschappers denken dat vissen in de loop van miljoenen jaren zijn geëvolueerd om dingen te onthouden als waar ze voedsel kunnen vinden, en hoe een roofdier er wel en niet uitziet – op dezelfde manier waarop ze herkennen dat hun eigenaar geen bedreiging vormt en hen voedsel zal geven.
Dus we moeten goudvissen echt meer krediet geven. Hoewel ze zeker niet de slimste wezens in het dierenrijk zijn, zijn goudvissen beslist intelligenter dan de mythe van het 3 seconden-geheugen hen doet geloven.