Het vieren van Kerstmis was bij mij thuis niet toegestaan. Mijn familie is moslim, van het soort dat denkt dat “Vrolijk Kerstfeest” zeggen betekent dat je Jezus Christus als je heer en redder accepteert. Dus als we als gezin samenkwamen tijdens die kostbare vrije dagen van school en werk, was het de missie om dingen te vinden die niet te maken hadden met die dikke inbreker met de baard. Het was een kunstvorm, en ik was een kunstenaar. Het plannen van onze dagen rond Kerstmis was mijn canvas.
Mijn ouders waren allebei in de jaren zeventig uit Egypte geëmigreerd, waar, dat moet ik erbij zeggen, Kerstmis heel gewoon is, behalve dan dat Egyptenaren het op 7 januari vieren, zoals Oosters-Orthodoxe Christenen doen, met grote bomen en zo. Maar bij het opvoeden van hun Amerikaanse kinderen waren ze doodsbang dat ze hun eigen moslimtradities niet zouden overdragen. Ze gingen tot het uiterste. Ze schreven ons in op een Islamitische school waar we ook vrije dagen kregen voor de Islamitische feestdagen. Ze schreven me in voor Islamitische karate lessen. En toen het kerstmis was, leerden ze me om mijn vrije dagen zo goed mogelijk te benutten door van alles te doen behalve de reden ervan te vieren.
Het werd een soort spelletje. Als we TV keken, veranderden we strategisch van kanaal om kerstreclames te vermijden. Als we lichtjes in huis hingen, in de tijd dat Ramadan en Eid rond de kersttijd vielen, vermeden we de groene en rode combinatie. Wanneer er kerstliedjes aan onze voordeur stonden… grapje, er waren nooit kerstliedjes in mijn harde buurt in Newark, New Jersey. Maar als ze er waren geweest, hadden we het licht uitgedaan en gedaan alsof er niemand thuis was.
Toen ik ouder werd en me bewust werd van de politieke realiteit van het moslim-zijn in Amerika, werd mijn weigering om het kerstgebeuren te vieren een soort protest. Omdat ik vaak het gevoel had dat ik hier nooit thuishoorde – dat ik niet echt “Amerikaans” kon zijn – was ik geneigd me te houden aan de delen van mijn identiteit die me niet wegduwden. Ik ben verre van alleen. Een jaar geleden kreeg ik een boom – geen kerstboom, begrijp ik, gewoon een mooie groenblijvende boom met versieringen eraan die we in december ophingen – en een moslimvriend deed alsof hij hem uit mijn huiskamer wilde dragen.
Dus als je net als ik tijd doorbrengt met mensen die meer geïnteresseerd zijn in de vakantie dan in de feestdag, heeft deze moslim enkele tips over hoe je er het beste van kunt maken zonder ook maar naar één vrolijk gejuich te luisteren.
De eerste tip is essentieel: Vermijd het winkelcentrum ten koste van alles. Tenzij je het leuk vindt te worden aangeklampt door Mariah Carey en liedjes over dat het buiten koud is, moet je gewoon niet in het winkelcentrum gaan winkelen. Ik kan tot op zekere hoogte kerstmuziek verdragen, maar er zit zoveel tijd tussen het “kerstseizoen” en de eigenlijke feestdag dat tegen de tijd dat we 25 december bereiken, het te vermoeiend is. (Ik heb gehoord dat dit ook geldt voor mensen die Kerstmis vieren, dus je kunt je voorstellen hoe het voor ons is). Als je wel van de uitverkoop houdt, maar niet van de kerstsfeer, ga dan online winkelen.
Het moeilijkste deel van het overleven van het kerstseizoen is het vinden van plaatsen om naartoe te gaan zonder de vrolijke menigte die van plan lijkt te zijn om hun vakantie helemaal te maken over het krijgen van je betrokken. Schaatsen en sleeën, wat zou kunnen worden beschouwd als neutrale winter activiteiten, zijn meestal druipende met kerst swag. Sommige ijsbanen, zoals de beroemde ijsbaan op Rockefeller Plaza, staan aan de voet van een van de grootste kerstbomen ter wereld. Als je van glijden en glijden houdt, zoek dan een bevroren meer op, of blijf bij de besneeuwde heuvels in het park. Vergeet de sneeuwengelen niet. Ik weet zeker dat die zijn toegestaan.
Mijn favoriete bezigheid met kerst is pesten. Dat is Jersey-taal voor wanneer je met al je favoriete mensen samenkomt en met grote aantallen een gebied overneemt. Op kerstochtend, terwijl iedereen thuis cadeautjes uitpakt en naar een bepaalde film kijkt op TBS, zijn de pleinen in de stad helemaal verlaten. Met alle winkels dicht, vind je gegarandeerd alle ruimte om groepsfoto’s te maken, luidruchtige spelletjes te spelen en wat dan ook te doen terwijl iedereen thuis eiersap aan het drinken is of hoe het ook heet. Kerstochtend is de beste kans die je het hele jaar krijgt om alleen gelaten te worden.
Over cadeaus gesproken… er is hier enige flexibiliteit. Wie heeft er een hekel aan cadeaus? Een probleem waar ieder plichtsgetrouw moslimkind dat Kerstmis mijdt mee te maken krijgt, is dat je na de kerstvakantie erg jaloers bent op je vrienden, die alle geweldige spullen tevoorschijn halen die ze voor de vakantie hebben gekregen. Het is niet eerlijk. Dus heb ik besloten dat cadeaus zijn toegestaan op 25 december. Het is goed. Maar hier is het geheim: Het gaat allemaal om het inpakpapier. Neutrale kleuren met glitters zijn geweldig om niet-kerstcadeaus in te pakken. Boeken en cadeaubonnen zijn hier ook veilig, maar als je stiekem wat extra vrolijkheid wilt, raad ik je rotjes en lawaaimakers aan.
Let op: zuurstokken zijn niet toegestaan. Geen uitzonderingen. Als je een beetje op mijn familie lijkt, heb je je Halloweenbonbons al meteen ingeslagen toen ze in de aanbieding gingen, dus daar heb je sowieso geen behoefte aan.
Als u dit allemaal gek of zelfs een beetje confronterend vindt klinken, laten we dan even eerlijk tegen elkaar zijn. Kerstbomen, kaarten, groeten, zelfs de tijd van het jaar waarin het plaatsvindt, komen allemaal uit tradities die niet bepaald christelijk zijn. Zoals Andrew Santella in een essay voor Slate opmerkte, slaagden de christelijke puriteinen er in de 17e eeuw in om Kerstmis helemaal te verbieden, door eraan toe te voegen dat iedereen die “door onthouding van arbeid, feesten of op een andere manier een dag als Kerstmis observeert, voor elke overtreding vijf shilling moet betalen”. Dit is niet zozeer een kwestie van moslims versus christenen, als wel een culturele keuze van beide kanten, en het is geen schande om een grens te trekken.
Maar als Amerikaan is het onmogelijk om deze tijd van het jaar niet te vieren. Je hebt de dagen vrij, dus wat ga je doen? Verstoppen en pruilen? Je politieke gebrek aan vrolijkheid tot andermans probleem maken is waarschijnlijk het ergste wat je kunt doen. Mijn belangrijkste regel: Hou het vrolijk, mensen. Onthoud alleen dat vrolijkheid absoluut niets met Kerstmis te maken heeft.