De gastbijdrage van vandaag is van Cyndy Etler (@cdetler), auteur van The Dead Inside, een YA-memoires over de zestien maanden die ze doorbracht in Straight Inc, een behandelingsprogramma voor adolescenten dat door de ACLU wordt omschreven als “een concentratiekamp voor wegwerp tieners.”
Dus je hebt dit leven, en het is een interessant leven. Het heeft je een paar dingen geleerd, en die wil je graag met ons delen. Jij weet het, wij weten het: je moet een memoires schrijven. Alleen… de gedachte alleen al overspoelt je met angst. Je hebt tientallen jaren aan herinneringen; waar moet je beginnen? Lijsten zijn de redding! Dit stapsgewijze proces leidt je door het organiseren en schrijven van je memoires aan de hand van een reeks leuke, makkelijke lijstjes.
Stel je hoofd erbij.
Voordat we onze eerste lijst aanpakken, moeten we het eerst hebben over je mentaliteit. In de hyper-stimulerende cultuur van vandaag voelen we het constante gedreun van paniek. We vertrouwen op lijstjes om kalmte te creëren uit onze mentale chaos. Dit mandaat kan dus contra-intuïtief lijken, maar om dit proces te voltooien, moet je je hersenen de vrije loop laten en jezelf toestaan chaos los te laten op de pagina. De diamanten halen we later uit de grond en gebruiken we om de outline van je memoires te maken.
Hier volgt wat je moet doen: geef jezelf toestemming om je lijsten te schrijven met snelle, ongecensureerde opsommingen. Laat je hersenen geen vragen stellen. Laat het je niet verbieden om “die” dingen te schrijven. Je gutst elke gedachte eruit in de volgorde en stijl waarin ze bij je opkomen, en blijft schrijven tot er geen beelden meer in je hoofd zitten. Heb je al je mentale filters uitgezet?
Maak een grote lijst met herinneringen.
Onze eerste opdracht is leuk en freestyle: je gaat elke herinnering opnoemen die in je opkomt. Denk eraan, vertrouw op jezelf. De herinneringen die nu opkomen, zijn de herinneringen waarover je nu moet schrijven. Als voorbeeld volgt hier een korte versie van mijn lijst.
- Gross PB &broodjes honing
- Eerste sig stadszwembad
- “Motivating”
- “Baby We Can Do It”
- Jacque badkamer hoek moeder
- Strip zoeken
- “Dat is niet mijn huis. Dat is mijn moeder niet.”
- Bigwheel
- Weglopen
Merk op: mijn bulletpoints zijn kort, waardoor mijn pen kan blijven bewegen. En ze zijn niet logisch voor jou, wat prima is. Nu, ga je. En ga. En ga.
Stel de levenscategorieën op.
Je bent terug! Heb je je hoofd leeggemaakt? Perfect. Je hebt waarschijnlijk pagina’s vol herinneringen, zigzaggend tussen tijdperken en ervaringen. Sommige daarvan zullen een plaats krijgen in deze memoires; andere hoogstwaarschijnlijk niet. Nu gaan we in de beloofde “orde scheppen in de chaos”-modus, maar nogmaals, je moet goed nadenken.
Stap 3a: Je moet je brein voldoende losmaken om naar je schrijven te luisteren, zonder oordeel, zonder “moeten”. Doe alsof de woorden in je lijsten tot je spreken via sonar; het is jouw taak om waar te nemen wat ze zeggen in hun stem, in plaats van in de logische, lineaire stem van je hersenen. Je creatieve onderbewustzijn weet wat het aan het doen is; je moet het alleen genoeg vertrouwen om de suggesties te horen en op te volgen. Vind je dat goed? Oké, nu…
Stap 3b: Lees door je lijst met deze vraag in gedachten: hoe categoriseer ik deze herinneringen mentaal? Denk je: “Dit was de middelbare school; dit was de universiteit” of “Dit is toen ik goth was; dit is toen ik een eco-strijder was” of “Dit is toen ik single was; dit is toen ik verkering had met Pat” of…? Noteer niet alleen hoe je categoriseert, maar ook wat je specifieke categorieën zijn. Ik herinner me gebeurtenissen op basis van waar ik woonde, dus mijn categorieën zouden zijn Norwalk, Stamford, Monroe, Straight Inc.
Stap 3c: En nu beginnen we met het organiseren. Schrijf de titels van alle categorieën bovenaan een nieuwe pagina – als je notitiepapier gebruikt, laat dan een paar pagina’s tussen elke categorie – en neem je lijst met herinneringen nog eens door, waarbij je elk opsommingsteken op de bijbehorende categoriepagina kopieert. Mijn mini-lijst zou er zo uitzien, maar die van jou zal veel langer zijn:
Pagina 1: Norwalk
- Gross PB & honingbroodjes
- Bigwheel
Pagina 2: Stamford
- “Baby We Can Do It”
- “Dat is mijn huis niet. Dat is mijn moeder niet.”
Pagina 3: Monroe
- Eerste sig stadszwembad
- Jacque badkamerhoek moeder
- Weglopen
Pagina 4: Straight Inc.
- “Motiverend”
- Strip zoeken
Gedaan? Blader nu door die pagina’s en zeg me dat je je niet goed voelt. Tien dollar dat je je kalm en voldaan voelt. En zo hoort het ook, want weet je wat je net gedaan hebt? Je hebt zojuist de basis van je memoires geschreven!
Start met schrijven.
Stap 4a: Zet je hersenen weer in de wijd open ontvankelijke modus. Je volgende taak is het doorlezen van je lijst met gecategoriseerde herinneringen, luisterend naar die ene herinnering die roept: “Ik! Kies mij!” Er zal er minstens één zijn; omcirkel die. Als er meer dan één is, ga dan terug en lees elke omcirkelde herinnering opnieuw, om te zien welke je het meest prikkelt.
Stap 4b: En nu begint de echte pret. Open een nieuwe pagina, geef je hersenen toestemming om ongecensureerd te schrijven, en begin te schrijven over de herinnering die je hebt omcirkeld. Maak je geen zorgen over plot of structuur of wat voor literaire dingen dan ook; herbeleef die herinnering gewoon op de pagina. Schrijf op wat je ziet en hoort en ruikt en proeft en voelt.
Stap 4c: Als je die hebt uitgelekt, kijk dan terug naar je lijsten. Luister naar de volgende herinnering die naar je roept. Ga er naar terug, beleef het opnieuw, schrijf het allemaal op. Herhaal. Blijf pagina’s vullen met die herinneringen. Deze stap kan dagen, weken, maanden doorgaan…
5. Stel vragen over het verhaal.
…totdat je je kriebelig en overprikkeld begint te voelen. Als je merkt dat je dingen denkt als: “Het is leuk om deze herinneringen op te schrijven, maar waar gaat het allemaal heen?”
Stap 5a: Je gaat jezelf een aantal vragen stellen, maar verwacht niet meteen antwoorden. Als ze komen, schrijf ze dan op. Laat de vragen anders gewoon sudderen. De antwoorden zullen naar boven drijven als je de volgende stappen voltooit. Dus. Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat is het beginmoment van dit verhaal?
- Wat wil ik het liefst op het moment van deze herinneringen?
- Wat is het moment waarop ik mijn “grote wens” definitief krijg, of niet krijg?
- Wat is de les die ik geleerd heb?
Stap 5b: Ga weer in de fijnafstemmende luistermodus, maar denk deze keer aan je hersenen als een vlindervanger. Als de antwoorden komen, kunnen ze vluchtig en subtiel zijn. Wees klaar om ze op te vangen terwijl u uw pagina’s met herinneringen herleest, luisterend naar het antwoord op de vragen in 5a (beginmoment; grote wens; moment waarop u uw grote wens krijgt, of niet krijgt; geleerde les).
Stap 5c: Schrijf alle antwoorden op die naar boven komen. Mijn antwoorden zouden zijn,
- Wat is het startmoment van dit verhaal? Lopend langs mijn ouderlijk huis, overtuigd dat de andere kinderen op magische wijze weten wat er binnen met me gebeurt. Tegen hen zweren: “Dat is mijn moeder niet. Dat is niet mijn huis.”
- Wat wil ik het liefst op het moment van deze herinneringen? Een plek hebben in een veilig, liefdevol gezin.
- Wat is het moment dat ik mijn grote wens wel/niet krijg? Wanneer mijn moeder me achterlaat bij Straight Inc.: de visitatie.
- Wat is de les die ik geleerd heb? “Slechte” kinderen zijn eigenlijk kinderen die liefde nodig hebben, heel erg.
6. Begin een verhaallijn.
Het is het moment waar onze angstige hersens op hebben gewacht. We gaan je ideeën ordenen in een mooi, duidelijk stappenplan voor je memoires. Het is tijd om je verhaallijn te maken – het begin van je verhaal, de oplopende actie, het climaxmoment waar alles naartoe bouwt, en de slotscènes.
Stap 6a: Open een nieuw vel papier – ja, echt papier – en schets een verhaalboog, zoals hier:
Stap 6b: Schrijf in de vorm van een geluidsbrij je startmoment linksonder, het moment waarop je je grote wens wel of niet kreeg op het hoogtepunt, en de geleerde les in de ruimte uiterst rechts, zoals deze:
Stap 6c: Ik omcirkel of markeer de geleerde les, om mijn onderbewustzijn te laten weten: “Elke scène wijst hiernaar toe.”
Voltooi de verhaallijn.
Op dit punt heb je al deze pagina’s geschreven, dus je voelt je zeker en zelfverzekerd. Je brein weet waar het heen gaat; daar gaat het al de hele tijd naartoe als je over losse herinneringen schrijft. Vertrouwen op je hersenen is nu makkelijk. Vanuit deze sterke positie ga je je stappenplan voltooien, door de boog in te vullen met de cruciale herinneringen die het verhaal vooruit stuwen, helemaal tot het moment dat het duidelijk is dat je wel of niet hebt gekregen wat je het liefst wilde. Zo gaat het:
- Stap 7a: Stel jezelf de volgende vraag: Wat waren de belangrijkste gebeurtenissen die mijn pogingen om mijn grote wens te krijgen hebben geholpen of juist hebben geschaad?
- Stap 7b: Lees met die vraag in gedachten en een felgekleurde pen in de hand je gecategoriseerde lijsten met herinneringen nog eens door en omcirkel die gebeurtenissen die roepen: “Ik! Ik was een belangrijke gebeurtenis!”
- Stap 7c: …en nu, herlees die helder-pen omcirkelde herinneringen, zet een sterretje bij de vijf tot acht meest scharnierende onder hen.
- Stap 7d: …en nu, schrijf die vijf tot acht herinneringen, sound-bite grootte, langs de stijgende lijn van uw boog. Het ziet er ongeveer zo uit:
Stel de onderdelen samen.
Zo…heb je enig idee wat je op dit punt hebt? Nou. Laten we eens kijken. Je hebt…
- Een enorme lijst met memoires-schrijf-prompts (je grote lijst met herinneringen).
- Een stapel voltooide memoires-pagina’s (je zintuiglijk schrijven over losse herinneringen).
- Het plot van je memoires (de verhaallijn), compleet met openingsscène (de eerste gebeurtenis), conflict (je grote wens, en de strijd om die te krijgen), stijgende actie (de grote gebeurtenissen die je verhaallijn volgen), climax (het moment waarop je je grote wens kreeg, of niet kreeg), en thema (de les die je geleerd hebt).
- Het vermogen om te vertrouwen op je creatieve onderbewustzijn om je te begeleiden bij het schrijven.
- Het vermogen om afstand te nemen van je eigen ervaring en deze objectief te beoordelen (noteren hoe je je leven categoriseert; kiezen van de meest scharnierende herinneringen voor je boog).
- Het vermogen om je gedachten terug te brengen tot sound-bite size (het invullen van de gebeurtenissen op je boog).
- En een compleet, gedetailleerd stappenplan om je naar je voltooide memoires te brengen!
Stap 8a: Vanaf hier hoef je alleen nog maar stap drie en vier te herhalen – doorlezen en de volgende herinnering selecteren, en die opschrijven met behulp van de vijf zintuigen – geleid door de gebeurtenissen op je stappenplan.
Stap 8b: En wanneer je dat kriebelende, overspannen gevoel krijgt – “Ik heb te veel plezier in het schrijven!” – verzamel dan je pagina’s, rangschik ze in de volgorde van de gebeurtenissen op je routekaart, en lees je nieuwe materiaal, waarbij je ervoor zorgt dat het in de richting van je climax gaat en waar nodig regels toevoegt om de ene herinnering met de volgende te verbinden.
Stap 8c: Als je klaar bent – als je over elke herinnering op je routekaart hebt geschreven, en ook over de kleinere herinneringen die eraan voorafgingen – weet je wat je dan hebt? Een voltooid eerste ontwerp. Weet je wat je dan niet hebt? Een angstaanval. Omdat lijsten. Ze werken als magie.
De eigenlijke magie
Spoiler alert: niet lezen als je de “truc” niet wilt weten waardoor dit werkt.
Dit proces is de schrijfversie van het toetje voor het eten. Het schrijven begint in een opwindende, niet-drukkende vorm: het vertellen van enkele, levendige herinneringen. Wat kan er makkelijker zijn? Omdat we onze hersenen hebben bevrijd van de zware mandaten van de literaire structuur-Plot. Thema. Stem. Dialoog. Ontknoping.-onze woorden stromen, snel en gemakkelijk. Voordat we beseffen wat er gebeurt, hebben we het vlees van onze herinneringen al geschreven, en we hebben het vertrouwen dat we pagina’s en pagina’s hebben geschreven. Op dat moment hoeven we alleen nog maar de ruggengraat door het vlees te halen, misschien wat ribben te verschuiven; de benen wat dikker te maken; het midden wat slanker te maken. Maar het moeilijke deel, het gaan zitten en schrijven door de intimidatie van een heel boek te schrijven? Dat hebben we gedaan, zonder het te beseffen! Wanneer we al onze pagina’s lezen en de zelfverzekerdheid voelen die bij een prestatie hoort, worden de zware literaire must-dos duidelijk en evident. We lezen ze tussen de regels van ons eigen schrijven.