Een veel voorkomende vraag die velen die niet bekend zijn met de stamboekveehouderij stellen, is: “Wat maakt een koe ‘goed’?” Wat maakt sommige koeien waardevoller dan andere?
Er zijn veel dingen die de waarde van een koe kunnen verhogen ten opzichte van haar kuddegenoten, eigenschappen die geregistreerde fokkers bij elke generatie proberen te verbeteren. Deze kwaliteiten kunnen worden onderverdeeld in drie basiscategorieën: fysiek voorkomen/conformatie; melkproductie; en genetische verdienste. Dieren die op een of meer van deze gebieden uitblinken, hebben een toegevoegde waarde ten opzichte van koeien die misschien niet zo uitblinken. Laten we ze eens nader bekijken en wat meer uitleg geven…
Lichamelijke verschijning en conformatie
Er zijn twee primaire manieren waarop vrouwelijk melkvee wordt beoordeeld op hun fysieke verschijning: melkveetentoonstellingen (vrouwtjes van alle leeftijden) en lineaire classificatie (alleen koeien).
Melkveeshows worden in het hele land gehouden en kunnen zo klein zijn als een lokale of regionale show met enkele tientallen dieren, of zo groot als de International Holstein Show op de World Dairy Expo, waar honderden runderen uit de hele Verenigde Staten en Canada bijeenkomen. Op shows worden de dieren ingedeeld in klassen op basis van ras en leeftijd. Een officiële jury beoordeelt elke klasse dieren, en de winnaars zijn die dieren die volgens de jury het beste voldoen aan de rasstandaard. De winnaars van elke klasse strijden om de kampioensprijs, en aan het eind van de dag wordt de grote kampioen van de show aangewezen. Vaak, als er meerdere rassen meedoen op een show, nemen ze de Grand Champions van elk ras en kiezen een Supreme Champion – de beste van het beste, op die dag. Het showen van melkvee is een zeer leuke en lonende activiteit voor mensen van alle leeftijden, van een jonge 4-Her die net begint, tot de doorgewinterde fokker.
Lineaire classificatie is een programma dat wordt uitgevoerd door Holstein Association USA (en andere rasorganisaties, voor hun respectieve rassen). Getrainde professionals, “classifiers” genoemd, reizen naar boerderijen in het hele land die hun vee willen laten “classificeren”. Op de boerderij evalueren zij de lichaamsbouw van individuele dieren, vergeleken met de rasidealen, en kennen elk lichaamsdeel een score toe van 1 tot 50. Nadat elk deel is beoordeeld, kent de classificeerder ook een eindscore toe, tussen 50 en 97, die in een van de vijf categorieën valt:
-
Uitstekend (90-97 punten) - Zeer goed (85-89 punten)
- Goed Plus (80-84 punten)
- Goed (75-79 punten)
- Voorzichtig (65-74 punten)
- Slecht (50-64 punten)
Het classificatieprogramma biedt melkproducenten een onbevooroordeelde evaluatie van de fysieke bevleesdheid van hun dieren, en kan worden gebruikt om te helpen bij het maken van fokbeslissingen, evenals voor marketing.
Bij zowel showdieren als dieren die hoge classificatiescores behalen, zijn dieren die voldoen aan de fysieke idealen waardevoller dan dieren met een minder correcte fysieke bevleesdheid. Deze systemen belonen dieren die de fysieke structuur bezitten om een lang, productief leven te leiden en grote hoeveelheden melk van hoge kwaliteit te produceren.
Aanbevolen lectuur:
- PDCA Dairy Cow Unified Scorecard
- Linear Classification Descriptive Traits Brochure
- Holstein Foundation Dairy Judging and Showring Ready Workbooks
Milkproductie
Aangezien de melkproductie van een koe de basis vormt voor het grootste deel van het maandelijkse inkomen van de melkveehouder, zijn koeien die grote hoeveelheden melk produceren meer gewild dan koeien die minder produceren. Holstein-koeien produceren meer pond melk dan alle andere melkrassen: de gemiddelde Holstein produceert ongeveer 23.000 pond melk, of 2.674 gallon, melk per lactatie, wat neerkomt op gemiddeld ongeveer 75 pond, of bijna 9 gallon melk per koe per dag.
Het huidige wereldrecord voor melkproductie in één lactatie staat op naam van Selz-Pralle Aftershock 3918, die in 2017 78.170 pond melk produceerde in één jaar.
Aanbevolen lectuur:
- Huidige recordhouders melkproductie
- Historische leiders voor melkproductie
Genetische verdienste
Weliswaar zijn de eerste twee categorieën vooral van toepassing op vrouwelijke dieren, maar uitmuntende genetische verdienste wordt direct gemeten bij zowel koeien als stieren.
Elke geregistreerde Holstein heeft een schatting van zijn genetische verdienste, gebaseerd op de genetica en de werkelijke prestaties van zijn voorouders en andere verwante dieren. Deze zijn in de vorm van Predicted Transmitting Abilities (PTA’s) en staan vermeld op elke officiële Holstein-stamboom.
De genetische verdienste van jonge dieren zonder eigen prestatiegegevens is gebaseerd op een gemiddelde van de genetische verdiensten van hun ouders, de zogeheten “oudergemiddelden”. Zodra een dier officiële eigen prestatiegegevens heeft (zoals een melkproductierecord of een classificatiescore), begint die informatie bij te dragen tot de schatting van zijn genetische verdienste. Genomische tests zijn een nieuwere technologie die de werkelijke genen van een dier analyseert (op basis van een haarmonster), waardoor fokkers een nauwkeuriger schatting van genetische verdienste en toekomstige prestaties kunnen krijgen dan ooit tevoren, bij dieren van elke leeftijd. Deze technologie is vooral nuttig bij jonge dieren die zelf geen prestatiegegevens hebben.
De Holstein Association werkt deze schattingen van genetische verdienste drie keer per jaar bij en publiceert lijsten van hooggeplaatste dieren. De vereniging heeft ook een formule ontwikkeld om fokkers te helpen bij het sorteren van dieren die uitblinken in veel eigenschappen van winstgevende runderen, bekend als de Total Performance Index (TPI). De TPI-formule combineert verschillende gezondheids-, bevleesdheids- en productiekenmerken en is een gemeenschappelijke norm die wordt gebruikt om Holsteiner runderen te rangschikken. Dieren die hoog scoren voor TPI-waarden, of andere belangrijke kenmerken, zijn gewild als fokdieren.
Er zijn een paar andere nieuwe genetische kenmerken die een dier kan bezitten en die zijn potentiële waarde zouden verhogen, zoals het dragen van het hoornloze gen, of het dragen van het gen voor rode en witte haarkleur. Deze eigenschappen komen minder vaak voor in het Holsteiner ras, waardoor dieren die deze eigenschappen bezitten (vooral als ze ook in andere eigenschappen uitblinken) waardevoller zijn.
Aanbevolen lectuur:
- Over de TPI-formule
- Over de Genomic Testing Services van de Holstein Association USA
- Holstein Foundation’s Understanding Genetics and the Sire Summaries Workbook