Gene sequencing reveals that we have more in common with bananas, chickens, and fruit flies than you may expect.
We weten al lang dat we nauw verwant zijn aan chimpansees en andere primaten, maar wist je dat mensen ook meer dan de helft van hun genetisch materiaal delen met kippen, fruitvliegen en bananen?
Sinds de eerste sequentiebepaling van het menselijk genoom in 2003 heeft het vakgebied van de vergelijkende genomica onthuld dat we gemeenschappelijk DNA delen met veel andere levende organismen – ja, ook met onze favoriete geel gepelde vrucht.
Een recept voor eiwitten
Bijna alle levende wezens hebben een gebruiksaanwijzing, hun genoom, dat hun vertelt hoe ze moeten groeien, zichzelf opbouwen en functioneren. Deze instructies bestaan uit DNA dat een organisme vertelt hoe het eiwitmoleculen moet maken. En eiwitten maken ons tot wie we zijn. Ze bepalen fysieke kenmerken, zoals de kleur van ogen en haar, en bestaan uit stoffen die essentieel zijn voor het leven, zoals enzymen, antilichamen en hormonen.
Door het volledige genoom van verschillende organismen, waaronder gist, rijst en kikkers, te sequencen, hebben onderzoekers ontdekt dat alle levende wezens op onze planeet een aantal overeenkomsten vertonen in hun gebruiksaanwijzing. De overlapping bestaat omdat we allemaal geëvolueerd zijn uit een gemeenschappelijke voorouder, een eencellig organisme dat drie of vier miljard jaar geleden leefde, bekend als de laatste universele gemeenschappelijke voorouder (LUCA). Veel van deze gemeenschappelijke genen zijn in de miljarden jaren van evolutie bewaard gebleven.
Bestudering van de genen die we met andere organismen gemeen hebben, helpt ons beter te begrijpen wat ons zo uniek maakt als mens, en ook wat de genetische basis is van ziekten.
Lees verder om te zien hoe genetisch vergelijkbaar wij zijn met deze levende wezens:
Chimpansee: 96 procent identiek
Door het genoom van chimpansees te bestuderen (die na de bonobo’s onze meest nabije levende voorouders zijn), hopen onderzoekers te begrijpen wat ons uniek menselijk maakt. Hoewel we dat antwoord nog niet hebben, tonen recente studies aan dat bepaalde genen, en delen van het DNA die de expressie van genen reguleren, verantwoordelijk zijn voor de grotere complexiteit en omvang van het menselijk brein.
ip: 60 procent identiek
Met het in kaart brengen van het genoom van de Red Jungle Fowl, een moderne afstammeling van dinosauriërs, hebben onderzoekers meer inzicht gekregen in de genetische verschillen tussen vogels en zoogdieren. Er zijn ook enkele verrassende potentiële overeenkomsten ontdekt: de genen die coderen voor eiwitten in kippeneierschalen en botten kunnen verwante tegenhangers hebben die betrokken zijn bij botverkalking bij zoogdieren. En het gen voor verschillende immuunresponseiwitten, zoals interleukine 26, waarvan eerder werd gedacht dat het specifiek voor zoogdieren was, werd ook bij kippen gevonden.
Banaan: meer dan 60 procent identiek
Veel van de “huishoud”-genen die nodig zijn voor elementaire celfuncties, zoals het repliceren van DNA, het regelen van de celcyclus en het helpen bij de celdeling, worden door veel planten (waaronder bananen) en dieren gedeeld.
Fruitvlieg: 60 procent identiek
Er is een reden waarom fruitvliegen tot de meest bestudeerde insecten behoren. Deze kleine gevleugelde wezentjes hebben gemeenschappelijke genen voor veel biologische processen die betrokken zijn bij groei en ontwikkeling. Bijna 75 procent van de genen die ziekten bij mensen veroorzaken, worden ook gevonden in fruitvliegen, waardoor ze goede modellen zijn voor het bestuderen van menselijke ziekten.