Net als bij andere vormen van biofeedback wordt bij NFT gebruik gemaakt van monitoringapparatuur om een individu van moment tot moment informatie te verschaffen over de toestand van zijn fysiologisch functioneren. Het kenmerk dat NFT onderscheidt van andere biofeedback is een focus op het centrale zenuwstelsel en de hersenen. Neurofeedback-training (NFT) heeft zijn fundamenten in de fundamentele en toegepaste neurowetenschappen en in de op gegevens gebaseerde klinische praktijk. Het houdt rekening met gedragsmatige, cognitieve en subjectieve aspecten en met de hersenactiviteit.
NFT wordt voorafgegaan door een objectieve beoordeling van de hersenactiviteit en de psychologische status. Tijdens de training worden sensoren op de hoofdhuid geplaatst en vervolgens verbonden met gevoelige elektronica en computersoftware die specifieke hersenactiviteit detecteren, versterken en registreren. De resulterende informatie wordt vrijwel onmiddellijk naar de cursist teruggekoppeld, met de conceptuele opvatting dat veranderingen in het feedbacksignaal aangeven of de hersenactiviteit van de cursist zich al dan niet binnen het aangewezen bereik bevindt. Gebaseerd op deze feedback, verschillende leerprincipes en de begeleiding van de beoefenaar, treden er veranderingen op in de hersenpatronen en worden deze geassocieerd met positieve veranderingen in fysieke, emotionele en cognitieve toestanden. Vaak is de cursist zich niet bewust van de mechanismen waarmee dergelijke veranderingen tot stand komen, hoewel mensen routinematig een “gevoel” krijgen van deze positieve veranderingen en vaak in staat zijn om buiten de feedbacksessie toegang te krijgen tot deze toestanden.
NFT brengt geen chirurgie of medicatie met zich mee en is noch pijnlijk noch gênant. Wanneer NFT wordt gegeven door een gediplomeerde professional met de juiste training, ervaren trainees over het algemeen geen negatieve bijwerkingen. Over het algemeen vinden trainees NFT een interessante ervaring. Neurofeedback werkt op een functioneel niveau van de hersenen en overstijgt de noodzaak om te classificeren aan de hand van bestaande diagnostische categorieën. Het moduleert de hersenactiviteit op het niveau van de neuronale dynamiek van excitatie en inhibitie die ten grondslag ligt aan de karakteristieke effecten die worden gerapporteerd.
Onderzoek toont aan dat neurofeedback een effectieve interventie is voor ADHD en epilepsie. Lopend onderzoek onderzoekt de effectiviteit van neurofeedback voor andere stoornissen zoals Autisme, hoofdpijn, slapeloosheid, angst, middelenmisbruik, TBI en andere pijnstoornissen, en is veelbelovend.
Omdat NFT een zelfregulatie methode is, verschilt het van andere aanvaarde onderzoeks-consistente neuro-modulerende benaderingen zoals audio-visual entrainment (AVE) en repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) die een automatische hersenrespons uitlokken door het presenteren van een specifiek signaal. NFT is evenmin gebaseerd op opzettelijke veranderingen in ademhalingspatronen zoals respiratoire sinusaritmie (RSA) die kan resulteren in veranderingen in hersengolven. Op neuronaal niveau leert NFT de hersenen om excitatoire en inhibitoire patronen van specifieke neuronale samenstellingen en paden te moduleren op basis van de details van de plaatsing van de sensor en de gebruikte feedback algoritmen, waardoor flexibiliteit en zelfregulatie van ontspannings- en activeringspatronen wordt vergroot.
De International Society for Neurofeedback and Research (zie www.isnr.org) is de grootste groep van gelicenseerde professionals die betrokken zijn bij de praktijk, het onderwijs en het onderzoek van NFT. Sommige leden van ISNR hebben certificering aangevraagd en gekregen van het Biofeedback Certification Institute of America (zie www.bcia.org). Leden van ISNR onderschrijven een ethische code die een extra mate van verantwoording geeft aan de normen van hun beroep. Bovendien zet ISNR zich in om nieuwe ontwikkelingen te ondersteunen door het uitgeven van een professioneel tijdschrift en een nieuwsmagazine, door het organiseren van een drukbezochte jaarlijkse conferentie, en door het aanmoedigen van grote studies naar NFT via de ISNR Research Foundation.
Deze definitie is bekrachtigd door de Raad van Bestuur van ISNR op 10 januari 2009 en aangepast op 11 juni 2010