Abstract:
De KGB (Komitet Gosudarstvennoi Bezopasnosti of Comité van Staatsveiligheid) was de Sovjet inlichtingendienst bij uitstek en het Sovjet equivalent van de Amerikaanse CIA.
Tijdens de latere Sovjetperiode was de KGB als organisatie primair verantwoordelijk voor inlichtingen- en contraspionagezaken. Hoewel de NKVD belast was met de binnenlandse veiligheid, was de rol van de KBG op het gebied van politieke veiligheid en contraspionage zo breed dat haar operaties vaak raakten aan binnenlandse veiligheidskwesties. Zelfs de grenswachten van de Sovjet-Unie werden uiteindelijk onder toezicht van de KGB geplaatst.
Het hoofd van de KGB nam een belangrijke plaats in binnen de hiërarchie van het totalitaire regime. In 1967 beschreef Andropov, toenmalig hoofd van de KGB en later premier van de Sovjet-Unie, de rol van de KGB en andere staatsveiligheidsorganen als verwikkeld in “een bittere en hardnekkige strijd op alle fronten, economisch, politiek en ideologisch.
De KGB en de westerse inlichtingendiensten speelden gedurende de hele Koude Oorlog een voortdurend dodelijk spel van “kat en muis” (zowel als achtervolgers en als achtervolgden). KGB-officieren en -agenten speelden een belangrijke rol in de poging om de regering van de eerste (en laatste) president van de USSR, Michail Gorbatsjov, omver te werpen. Na de mislukking van de anti-Gorbatsjov putsch en de ineenstorting van de USSR in 1991 werd de KGB in feite afgeschaft of ondergebracht in opvolgende diensten.
De cultuur van de KGB blijft de Russische politiek en het beleid sterk beïnvloeden. Na de val van de Sovjet-Unie werd de voormalige KGB-officier Vladimir Vladimirovitsj Poetin president van de opvolger, de Russische Federatie. Bovendien werden binnen de Russische Federatie vanuit de KGB de volgende agentschappen opgericht: de Federale Veiligheidsdienst (FSB); het Federaal Agentschap voor Overheidscommunicatie, dat verantwoordelijk is voor de communicatie tussen topambtenaren van de staat; de Bewakingsdienst, die topambtenaren van de staat bewaakt; en de Buitenste Inlichtingendienst, die alle gegevens verzamelt en verwerkt die uit het buitenland komen.
Sommige van de bizarre desinformatie die door de KGB is gecreëerd en door critici tegen de VS is verspreid, overleeft nog steeds als mythe of volkslegende. Documenten in de KGB-archieven leveren nu bijvoorbeeld het bewijs dat KGB-agenten een desinformatiecampagne op touw hebben gezet vol pseudo-wetenschappelijke “bewijzen” en taalgebruik, bedoeld om derdewereldlanden ervan te overtuigen dat de Verenigde Staten het AIDS-virus opzettelijk in het laboratorium hadden gecreëerd om het als biologisch wapen te gebruiken. (meer)