Eetstoornissen worden van oudsher beschouwd als een vrouwenprobleem, maar steeds meer mannen met anorexia melden zich. Van de ruim 70.000 mensen die aan deze aandoening lijden, heeft 10 procent anorexia bij mannen. Van die 10% is 20% homoseksueel en 80% heteroseksueel.
Sommige deskundigen menen dat dit percentage te laag wordt ingeschat omdat anorexia bij mannen lange tijd niet goed werd gediagnosticeerd. Mannen zijn het doelwit van afslankproducten, wat een mogelijke oorzaak van mannelijke anorexia is. Niettemin heeft de nieuwheid van die demografie de diagnose niet geholpen. Ook zijn mannen met anorexia huiveriger om hulp te zoeken vanwege de sociale stigmatisering.
Waarom en wanneer?
Net als vrouwen ontwikkelen mannen met anorexia het probleem meestal in hun late tienerjaren. Soms begint het met een poging om “op te kalefateren”, en soms begint het met druk en pesterijen van leeftijdgenoten. Andere oorzaken zijn familietrauma’s, mediabeelden, en ouders met eetstoornissen. Wat de oorzaak ook is, er is maar één ding dat mannen van vrouwen lijkt te onderscheiden: namelijk terwijl vrouwen zich over het algemeen richten op dun zijn, richten mannen zich op spieren.
Mannen die voor sport een laag gewicht moeten behouden, lopen een hoog risico op mannelijke anorexia. Bovendien zijn, net als bij vrouwen, mannen met een slecht zelfbeeld, depressieve stoornissen en veel stress veel vatbaarder voor eetstoornissen. Daarnaast is onze maatschappij niet zo kritisch over zwaar etende mannen als vrouwen, en veel mannen groeien op met het idee dat anorexia alleen vrouwen overkomt, waardoor het vaak langer duurt voordat een eetstoornis wordt herkend.
Anorexia bij mannen wordt waarschijnlijk gemist door zorgverleners, die vaak ten onrechte denken dat mannen geen eetstoornissen krijgen. Zelfs als de stoornis wordt herkend, hebben mannen met anorexia veel minder middelen (zoals steungroepen) om uit te kiezen. Ze kunnen ook moeite hebben om een zorgverlener te vinden die ervaring heeft met de behandeling van anorexia bij mannen. Dit is belangrijk omdat de behandeling van anorexia bij mannen verschilt van die van anorexia bij vrouwen.
Tekenen van anorexia bij mannen
Een aantal van de veelbetekenende tekenen van anorexia bij mannen zijn:
- Zwaar ondergewicht
- Intense, dwangmatige lichaamsbeweging
- Scherp diëten (of zelf uithongeren)
- Continant lichaamsmaten nemen
- Purberen met laxeermiddelen of diuretica
- Overmatiggebruik van dieetpillen
- Verleinde interesse in seks
- Sociale terugtrekking en isolement
- Depressie of humeurigheid
- Haaruitval
- Uitputting of lethargie
- geïrriteerd of zelfs boos worden als ze worden ondervraagd over hun gewicht of eetgewoonten
Effecten van anorexia bij mannen
Er zijn gevaren voor mannen van wie de anorexia onbehandeld blijft. Vrouwen hebben meer vet om te verbranden. Dat betekent dat de mannelijke anorexia sneller spieren verbrandt, wat ernstige, langdurige gevolgen kan hebben, zelfs als de persoon weer gezond gaat eten.
Naast spierverlies kunnen mannen met anorexia een lage bloeddruk krijgen, wat op zijn beurt hartfalen kan veroorzaken. Mannelijke anorexia veroorzaakt ook verlies van botdichtheid (waardoor broze botten ontstaan), zwakte, uitdroging (wat mogelijk tot nierfalen kan leiden) en haaruitval. Tot 20% van de mensen die anorexia nervosa ontwikkelen, zal sterven als gevolg van de voortdurende algehele achteruitgang van de lichamelijke gezondheid.
Hulp zoeken
Als je denkt dat jij of iemand die je kent een eetstoornis ontwikkelt, is het van vitaal belang om zo snel mogelijk hulp te zoeken. Onbehandelde eetstoornissen kunnen je gezondheid nog lange tijd beïnvloeden nadat je de aanvankelijke aandoening hebt overwonnen. Er zijn verschillende therapievormen die je kunt overwegen, van gedragstherapie tot groepstherapie. Bovendien moeten mensen met een eetstoornis hun levensstijl aanpassen om een positief zelfbeeld te krijgen. Zoek een geestelijke gezondheidswerker met ervaring in het behandelen van anorexia, en overleg ook met een voedingsdeskundige die je kan helpen gezonde, verjongende menu’s samen te stellen en je kan leren over goede eetgewoonten.