Hij ziet er misschien griezelig uit, maar er wordt gezegd dat hij eigenlijk een “vaderlijk” figuur is.
FlickrAfbeelding van Papa Legba in American Horror Story.
Practitionisten van de Haïtiaanse Vodou geloven in een Opperste Schepper, Bondye, wat in het Frans vertaald kan worden als “Goede God”. De Opperste Schepper mengt zich echter niet in menselijke aangelegenheden. Daarvoor zijn er loa’s, ondergeschikte geesten die als bemiddelaars optreden tussen Bondye en de mensenwereld. Misschien wel de belangrijkste loa in de Vodou-traditie is Papa Legba.
Hij is de poortwachter tussen de mensenwereld en de geestenwereld, en niemand kan de geesten bereiken zonder dat Papa Legba als tussenpersoon optreedt.
De oorsprong van Papa Legba
Er is vaak vermenging tussen rooms-katholicisme en Vodou, en als gevolg daarvan worden katholieke tradities vaak in verband gebracht met Vodou-geloven. Bondye, de Allerhoogste Schepper, wordt gezien als God, en de loa zijn vergelijkbaar met heiligen. In dit geval wordt Papa Legba meestal beschouwd als een tijdgenoot van Sint-Pieter, die de poort naar de Hemel is. In andere gevallen wordt hij geassocieerd met de heilige Lazarus, de kreupele bedelaar, of de heilige Antonius, de beschermheilige van de verloren voorwerpen.
Papa Legba wordt meestal afgebeeld als een arme oude man, met een strooien hoed op, gekleed in vodden, en een pijp rokend. Hij wordt meestal vergezeld door honden. Om te lopen moet hij steunen op een kruk of een wandelstok.
Hoe oud en zwak hij er op het eerste gezicht ook uitziet, hij is in werkelijkheid een van de machtigste goden in de Vodou-traditie. Hij loopt mank omdat hij in twee werelden tegelijk rondloopt, de wereld van de levenden en de wereld van de geesten. De stok waar hij op leunt is geen gewone stok – het is in feite de poort tussen de mensenwereld en de hemel.
Wat hij doet
FlickrEen tekening van Papa Legba die glimlacht.
Papa Legba is de grote communicator. Hij spreekt alle talen van de wereld en van de goden. Hij alleen opent de deur om alle andere geesten in de mensenwereld toe te laten, dus kan er geen communicatie met geesten plaatsvinden zonder hem eerst te groeten. Daarom moeten alle ceremonies beginnen met een offer aan Papa Legba, zodat hij de deur zal openen en de andere geesten in de wereld zal toelaten.
Hoewel hij respect afdwingt, is hij een welwillende, vaderlijke figuur, en er is niet veel voor nodig om hem gunstig te stemmen.
Hij is geen veeleisende geest, maar wordt wel gezien als een bedrieger, en is dol op raadsels. Papa Legba is een groot communicator, maar houdt er ook van om te gaan met onzekerheid en verwarring. Soms worden boodschappen vervormd of verkeerd begrepen, omdat Legba op het kruispunt staat tussen zekerheid en onzekerheid.
Alle loa kunnen een negatieve kant laten zien als ze niet met respect worden behandeld, dus het is belangrijk om respect en eerbied te tonen voor Papa Legba zodat hij welwillend blijft en de poorten van de geestenwereld openhoudt.
Papa Legba kan worden geëerd door hem een drankje aan te bieden, zoals koffie of rietsiroop, of door hem simpelweg te erkennen en te vragen of hij de deur naar de geestenwereld wil openen voor een ceremonie. Er bestaan verschillende opvattingen over de manier waarop men Papa Legba moet eren, maar de kleuren die het meest met hem worden geassocieerd zijn zwart en rood, wit en rood, of geel.
Er is ook wat onenigheid over welke dag de juiste dag is om hem eer te bewijzen. Sommigen zeggen dat het maandag is, terwijl anderen geloven dat het dinsdag of woensdag is. Dit verschilt vaak van huishouden tot huishouden, afhankelijk van wat Papa Legba heeft verteld aan de leden van het huishouden dat hem eert.
Legba staat op een tweesprong. Het valt niet te ontkennen dat hij een van de belangrijkste rollen heeft in de Vodou-traditie. Hij is de tussenpersoon, de boodschapper, en zonder hem zou de deur naar de geestenwereld gesloten blijven voor iedereen die probeert in contact te komen met de hemel.
Na over Papa Legba te hebben geleerd, lees dan over Marie Laveau, de voodookoningin van New Orleans. Lees daarna over Madame LaLaurie, de geduchte moordenares van New Orleans.