Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa Za Banga (geboren als Joseph-Desiré Mobutu; 14 oktober 1930 – 7 september 1997) (/məˈbuːtuː ˈsɛseɪ ˈsɛkoʊ/) was de president van de Democratische Republiek Congo. Het land stond gedurende een groot deel van zijn bewind bekend als Zaïre.
In functie
24 november 1965 – 16 mei 1997
Joseph Kasa-Vubu
Laurent-Désiré Kabila
14 oktober 1930
Lisala, Belgisch Congo
7 september 1997 (66 jaar oud)
Rabat, Marokko
Congolees
Populaire Beweging van de Revolutie
Marie-Antoinette Mobutu (overleden)
Bobi Ladawa
Mobutu is algemeen bekend als Mobutu of Mobutu Sese Seko. Tijdens zijn ambtstermijn vormde hij een autoritair regime, vergaarde hij enorme persoonlijke rijkdom en probeerde hij het land te zuiveren van alle koloniale culturele invloed. Hij was een anticommunist.
Tijdens de Congocrisis leidde Mobutu een staatsgreep tegen de nationalistische regering van Patrice Lumumba. Hij wilde de regering van Congo-Léopoldstad in handen krijgen. Hij werd al snel chef-staf van het leger. In 1965 pleegde hij een tweede staatsgreep om premier te worden. In 1967 stelt hij een presidentiële regering in die hij zelf leidt. In het kader van zijn programma van “nationale authenticiteit” verandert Mobutu in 1971 de naam van Congo in Zaïre. In 1972 veranderde hij zijn eigen naam in Mobutu Sese Seko. Mobutu vestigde een eenpartijstaat en een persoonlijkheidscultus.
Tijdens zijn bewind bouwde Mobutu een sterk gecentraliseerde staat op. Hij vergaarde een groot persoonlijk fortuin door economische uitbuiting en corruptie. Daarom noemden sommigen zijn bewind een “kleptocratie”. De natie leed onder ongecontroleerde inflatie, een grote schuld en massale devaluaties van de munteenheid. Tegen 1991 leidden de economische achteruitgang en de onrust ertoe dat hij ermee instemde de macht te delen met de oppositieleiders. Hij gebruikte het leger om deze verandering tegen te houden. In mei 1997 werd hij door rebellen onder leiding van Laurent Kabila uit het land gezet.
Mobutu Sese Seko is berucht om de corruptie, vriendjespolitiek en verduistering van miljarden dollars die tijdens zijn bewind plaatsvonden. Hij hield er ook extravaganties op na, zoals met Concorde gevlogen winkelreizen naar Parijs. Mobutu regeerde ongeveer vier decennia over het land, ondanks vele meldingen van misbruik en schendingen van de mensenrechten. Velen hebben hem daarom omschreven als de “oer-Afrikaanse dictator”.
Mobutu stierf in 1997 in Marokko aan prostaatkanker.