DISCUSSIE
Depressie op zichzelf is een sterke voorspeller van suïcide. Er bestaat al lang bezorgdheid dat antidepressiva een verergering van de depressie kunnen veroorzaken met het ontstaan van suïcidaliteit tijdens de eerste fasen van de behandeling. Sinds de introductie van de SSRI’s is er bezorgdheid gerezen over het risico van het ontwikkelen van suïcidale ideaties bij het gebruik van deze middelen. De controverses namen echter toe naarmate er meer en meer uiteenlopende rapporten binnenkwamen die deze bezorgdheid ondersteunden en weerlegden. Regelgevende instanties zoals de Food and Drug Administration (US-FDA) van de Verenigde Staten of de Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA) (Verenigd Koninkrijk) reageerden van tijd tot tijd op de veranderende informatiebasis met betrekking tot het risico van suïcidaliteit. Het huidige standpunt terzake is dat er geen toename lijkt te zijn van het risico op suïcidaliteit bij volwassen patiënten die met sertraline worden behandeld. Het laatste advies (mei 2007) van de US-FDA waarschuwt echter voor een verhoogd risico op suïcidaal denken en gedrag bij alle antidepressiva, inclusief sertraline, bij jongvolwassenen tussen 18 en 24 jaar gedurende de eerste behandeling (in het algemeen de eerste 1-2 maanden). Op grond van een wettelijke opdracht van zowel de FDA als de MRHA moeten de fabrikanten van sertraline waarschuwen tegen de gevaren van suïcidale gedachten en gedrag en moeten zij een dergelijke waarschuwing opnemen in de bijsluiters en de bijsluiters voor de patiënt. De “Current Index of Medical Practice, India” vermeldt onder “Precaution Clause” voor sertraline: “Monitor for signs of clinical worsening, suicidality and unusual changes in behavior especially during the initial treatment period or when there are dosage adjustments.”
In het onderhavige geval nam de 22-jarige vrouw, die al 2 jaar onder behandeling was voor zware depressie, een zware dosis sertraline met suïcidale bedoelingen. Zij onthulde dat, hoewel zij zich altijd aan de behandeling had gehouden, zij de afgelopen 2 jaar bij verschillende gelegenheden suïcidale gedachten in haar hoofd had gehad. Zij toonde dus duidelijk suïcidaliteit door het impulsief innemen van een te hoge dosis sertraline. Het is belangrijk op te merken dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, de suïcidepoging in dit geval plaatsvond na 2 jaar behandeling met sertraline. Voor zover wij weten, is dit het eerste geval van aan sertraline gerelateerde suïcidaliteit dat uit India is gemeld.
Hoe sertraline of andere antidepressiva suïcidaliteit kunnen veroorzaken blijft onduidelijk. Het kan te wijten zijn aan een verergering van de primaire ziekte-paradoxale zelfmoord; of het kan worden toegeschreven aan het geneesmiddel zelf. Patiënten beschrijven vaak gevoelens van hopeloosheid en wanhoop die zich kunnen ontwikkelen na het starten van een behandeling met een antidepressivum en die tot suïcidaliteit kunnen leiden. Alleen zorgvuldige en frequente controle van alle patiënten, in het bijzonder kinderen, adolescenten en jonge volwassenen die langdurig met sertraline en andere antidepressiva worden behandeld, met de nadruk op het verschijnen van suïcidale gedachten en gedragingen, kan een dergelijke neiging aan het licht brengen, en dan kunnen dienovereenkomstig passende maatregelen worden genomen.