R.E.M.

R.E.M., Amerikaanse rockgroep, de typische college rock band van de jaren tachtig. De leden waren leadzanger Michael Stipe (geb. 4 januari 1960, Decatur, Georgia, V.S.), gitarist Peter Buck (geb. 6 december 1956, Berkeley, Californië), bassist Mike Mills (geb. 17 december 1958, Orange, Californië), en drummer Bill Berry (geb. 31 juli 1958, Duluth, Minnesota).

R.E.M., genoemd naar een droomtoestand (rapid eye movement), werd in 1980 opgericht in Athens, Georgia, een universiteitsstad ongeveer 105 km ten noordoosten van Atlanta die al internationaal bekend stond om zijn lokale popscene tegen de tijd dat R.E.M. Chronic Town uitbracht, zijn debuutalbum uit 1982. Stipe, geobsedeerd door zijn eigen passies en haatgevoelens, was een afgeronde tenor die vage woorden in sonisch geruststellende cadansen drapeerde, en Buck, met een bredere kijk op rock, was een gitarist die werd aangetrokken door plezier en ideeën; ze ontmoetten elkaar in de platenzaak waar Buck werkte en Stipe winkelde. Hun band was melodieuzer dan eerdere groepen in Athene, zoals Pylon, maar nooit zo luchthartig als de B-52’s. R.E.M. was alleen zichzelf verantwoording schuldig.

Dit verklaart de ongeëvenaarde waardering die deze romantische band ten deel zou vallen – het Amerikaanse equivalent van de Ierse rockers U2 en Britse alternatieve rockgroepen als de Smiths, bands die ook geïnteresseerd waren in het oprekken van de gitaartraditie van rockbands naar iets nieuws persoonlijks. Beginnend met het verschuivende sonische tapijt van “Radio Free Europe” (voor het eerst uitgebracht in 1981), putte R.E.M. uit invloeden zo divers als de Byrds, de Velvet Underground, Big Star, Patti Smith, de Rolling Stones, en de New York Dolls om fans te vermaken met albums gevormd uit onvoorspelbare mengsels van non-metal rock en impressionistische folk.

Bijzonder ambitieus was het in 1985 door de band uitgebrachte Fables of the Reconstruction, een gespannen mix van R.E.M.’s ideeën over folkrock en die van Joe Boyd, een Amerikaanse expatriate die in de jaren zestig werkte met Britse artiesten als Nick Drake en Fairport Convention. R.E.M. bracht ook singles uit als “Fall on Me” en “The One I Love,” die het publiek verruimden. De overstap werd gemaakt in 1991 toen het Grammy Award-winnende Out of Time nummer één bereikte op de Britse en Amerikaanse album charts en de single “Losing My Religion” een enorme hit werd en ook een Grammy verdiende.

R.E.M. leerde opeenvolgende generaties Amerikaanse rockers hoe ze tegelijkertijd vaag en specifiek konden zijn; door evocatieve zinnen naast elkaar te plaatsen om poëtische collages te creëren, betrokken ze luisteraars bij de creatie van de betekenis van hun nummers. De groep maakte in de jaren negentig balladische albums zoals Automatic for the People (1992) en ruigere, luidruchtigere verzamelingen zoals Monster (1994).

Spoedig na de release van New Adventures in Hi-Fi in 1996 verliet drummer Berry, die gezondheidsproblemen had gekregen, de band. Met zijn vertrek vond R.E.M. zijn geluid opnieuw uit met Up (1998), een avontuurlijk album vol sonische experimenten. De band bleef samen optreden en opnemen in de jaren 2000 (Reveal (2001) en Around the Sun (2004)), maar ging ook individueel aan de slag met andere artiesten. In 2007 werd R.E.M. opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame en bracht later dat jaar het eerste live-album van de groep uit, getiteld R.E.M. Live. Accelerate (2008), dat volgde en veel bijval kreeg, legde de nadruk op elektrische gitaren en de glanzende bariton van Stipe, terwijl het ook breedsprakig uithaalde naar de regering van de Amerikaanse president George W. Bush. R.E.M. leek ontevreden met de koers die de Amerikaanse politiek had genomen in de vier jaar sinds de band voor het laatst een studio-album had opgenomen; de groep moet echter troost hebben gezocht in zijn oude opzwepende folk-rock geluid want de nieuwe muziek kwam er iconisch uit.

Accelerate was R.E.M.’s hoogst genoteerde album sinds New Adventures in Hi-Fi, en de groep ondersteunde het met een uitgebreide wereldtournee. De band keerde terug naar de studio voor Collapse into Now (2011), een album dat powerpop, rechttoe rechtaan rock en akoestische ballads combineerde in een enkel geluidspalet, verenigd door Buck’s meesterlijke gitaarwerk. In september 2011, na meer dan drie decennia in de voorhoede van de rockmuziek, kondigden de leden van R.E.M. de ontbinding van de band aan.