Het krijgen van een beroerte kan een traumatische ervaring zijn. We weten dat tijd van essentieel belang is om naar het ziekenhuis te gaan voor behandeling. Maar voor veel mensen is herstel van de eerste gebeurtenis slechts het begin van een langere periode van herstel en revalidatie om de verloren functies als gevolg van de beroerte te herstellen.
Bij ten minste een derde van alle mensen die een beroerte hebben gehad, gaat het herstel gepaard met communicatieproblemen (1). “Afasie” is de term voor taalproblemen – waaronder problemen met spreken, luisteren en begrijpen, lezen en schrijven – die vaak het gevolg zijn van een beroerte. Sommige of alle communicatievaardigheden kunnen worden aangetast en in verschillende mate (2). Voor patiënten en hun naasten kan dit een extra laag van frustratie en angst toevoegen aan een toch al moeilijke situatie.
Gelukkig genoeg herstellen de meeste mensen hun taal- en communicatievaardigheden, hoewel de snelheid waarmee ze deze vaardigheden terugkrijgen – en of ze volledig herstellen – per persoon verschilt. Voor sommigen is het een langzame en onzekere weg en alles wat het proces kan helpen, is welkom. Spraak-taaltherapie is een aanbevolen optie.
“Als een patiënt met een beroerte tekenen van afasie vertoont, moet spraak-taaltherapie worden opgenomen in hun herstelplan volgens de Canadian Stroke Best Practices,” zegt Dr. Patrice Lindsay, directeur van Stroke, Heart & Stroke. “Als afasie niet goed wordt behandeld, kan het een negatieve invloed hebben op het algehele herstel van een patiënt, ze kunnen bijvoorbeeld sociaal geïsoleerd raken. Dit kan van invloed zijn op hun wens en vermogen om actief deel te nemen aan het revalidatieproces.”
Maar wat zegt het onderzoek over spraak-taaltherapie. Werkt het echt?
Een recente systematische review onderzocht de resultaten van 57 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken waaraan meer dan 3.000 mensen met afasie deelnamen (3). In ongeveer de helft van de onderzoeken werden deelnemers die logopedie kregen aangeboden vergeleken met controlegroepen die geen gespecialiseerde of formele taalhulp kregen. Andere studies vergeleken logopedie met sociale ondersteuning of stimulatie (d.w.z. mogelijkheden om communicatievaardigheden te oefenen, maar niet op een gestructureerde, gestandaardiseerde manier) of vergeleken verschillende soorten en intensiteiten van logopedie.
Wat het onderzoek ons vertelt
Onderzoek toont aan dat logopedie een effectieve manier is om de taal- en communicatievaardigheden na een beroerte te verbeteren (3). Het is duidelijk beter dan helemaal geen therapie, maar vergelijkingen met andere benaderingen zoals sociale ondersteuning en stimulatie zijn moeilijk te maken omdat veel deelnemers aan het onderzoek zich voortijdig terugtrokken uit de minder gestructureerde programma’s.
Het bewijs suggereerde ook dat “intensievere” spraak-taaltherapie, bijvoorbeeld meer sessies en/of een langere duur, kan bijdragen aan grotere en/of snellere verbeteringen.
Terwijl spraak-taaltherapie een waardevol onderdeel is van het herstel na een beroerte, hebben sommige mensen niet gemakkelijk toegang tot spraak-taalpathologen, vooral buiten stedelijke gebieden, en – afhankelijk van waar u woont en uw ziektekostenverzekering – worden de kosten mogelijk niet gedekt. Wees proactief met uw herstelplan voor een beroerte: zoek uit of logopedie voor u beschikbaar is en wat de mogelijkheden voor financiële hulp zijn.
Het herstel van een beroerte vereist geduld, doorzettingsvermogen en begrip van de kant van de getroffene zelf en van familie en vrienden. In de tussentijd is het belangrijk om de communicatielijnen open te houden, zelfs als afasie dit moeilijker maakt.