Oorsprong
De gangbare verhalen geven haar een even oeroude oorsprong, zij zou de oudste dochter zijn van Gaia (Aarde) en Uranus (Hemel). Robert Graves vertelt ook dat de latere Theia wordt aangeduid als de Euryphaessa met de koe-ogen die geboorte gaf aan Helios in mythen uit de Klassieke Oudheid.
Latere mythenEdit
Ooit in latere mythen gepaard met haar Titaanse broer Hyperion als haar echtgenoot, zou de “mild-ogige Euryphaessa, de verre stralende” uit de Homerische Hymne aan Helios, de moeder zijn van Helios (de Zon), Selene (de Maan), en Eos (de Dageraad).
Pindar prijst Theia in zijn Vijfde Isthmische ode:
“Moeder van de zon, Theia van vele namen, om uwentwil eren de mensen goud als machtiger dan al het andere; en door de waarde die u hen toekent, o koningin, worden schepen die op zee strijden en span paarden in snelwiekende wedstrijden tot wonderen.”
Zij lijkt hier een godin van de schittering in het bijzonder en van de glorie in het algemeen, maar Pindars toespeling op haar als “Theia van vele namen” is veelzeggend, omdat het assimilatie suggereert, niet alleen verwijzend naar soortgelijke moeder-van-de-zon godinnen als Phoebe en Leto, maar misschien ook naar meer universaliserende moeder-figuren als Rhea en Cybele.
Het verslag van Diodorus
Een onorthodoxe versie van de mythe, gepresenteerd door Diodorus, identificeerde Theia als basileia (“koninklijk paleis”) met het volgende verslag:
“Uit Uranus werden ook dochters geboren, waarvan de twee oudsten verreweg de meest vermaarde waren boven alle anderen en Basileia en Rhea werden genoemd, die sommigen ook Pandora noemden. Van deze dochters was Basileia de oudste, die de anderen ver overtrof in zowel voorzichtigheid als inzicht, en zij voedde al haar broers op, waarbij zij hun collectief de vriendelijkheid van een moeder toonde; daarom kreeg zij de bijnaam van “Grote Moeder”; en nadat haar vader uit het midden der mensen in de kring der goden was overgegaan, volgde zij, met de goedkeuring van de massa’s en van haar broers, de koninklijke waardigheid op, hoewel zij nog een maagd was en vanwege haar buitengewoon grote kuisheid niet bereid was geweest met een man in het huwelijk te treden. Maar later trouwde zij met Hyperion, een van haar broers, voor wie zij de grootste genegenheid koesterde, omdat zij zonen wilde nalaten die de troon zouden kunnen bestijgen. En toen haar twee kinderen geboren waren, Helius en Selene, die zowel om hun schoonheid als om hun kuisheid zeer bewonderd werden, begingen de broeders van Basileia, die, naar men zegt, jaloers op haar waren wegens haar gelukkige kinderschat en vreesden dat Hyperion de koninklijke macht naar zich toe zou trekken, een zeer onheilige daad; zij smeedden namelijk een onderlinge samenzwering en sloegen Hyperion met het zwaard en verdronken Helius, die nog een kind was, in de rivier Eridanus. Toen deze misdaad aan het licht kwam, wierp Selene, die veel van haar broer hield, zich van het dak naar beneden, maar zijn moeder, die zijn lichaam langs de rivier zocht, verloor haar kracht en in een flauwte viel zij in een visioen, waarin zij dacht dat Helius boven haar stond en haar aanspoorde niet te treuren over de dood van haar kinderen; Want, zo zei hij, de Titanen zouden de straf ondergaan die zij verdienden, terwijl hij en zijn zuster door een goddelijke voorzienigheid in onsterfelijke naturen zouden worden veranderd, want dat wat vroeger het “heilige vuur” aan de hemel werd genoemd, zou door de mensen Helius (“de zon”) worden genoemd en dat wat met “mene” werd aangesproken, zou Selene (“de maan”) worden genoemd. Toen zij uit haar flauwte was ontwaakt, vertelde zij aan de menigte zowel de droom als het ongeluk dat haar was overkomen, waarbij zij vroeg dat zij aan de dode eer zouden bewijzen als aan de goden en beweerde dat niemand haar lichaam daarna nog mocht aanraken. En daarna werd zij uitzinnig en greep van haar dochters speelgoed dat geluid kon maken, en begon met loshangend haar door het land te zwerven, bezield door het lawaai van de pauken en de cimbalen, zodat degenen die haar zagen met verbazing werden geslagen. En alle mensen waren vervuld van medelijden over haar ongeluk en sommigen klampten zich aan haar lichaam vast, toen er een geweldige storm kwam en onophoudelijke donderslagen en bliksemschichten; En in het midden hiervan verdween Basileia uit het gezicht, waarop de menigte mensen, verbaasd over deze omkering van het lot, de namen en de eer van Helius en Selene naar de sterren aan de hemel overbrachten, en wat hun moeder betreft, zij beschouwden haar als een godin en richtten altaren voor haar op, en imiteerden de gebeurtenissen uit haar leven door het slaan van de pauken en het gekletter van de cimbalen, gaven haar op deze manier offers en alle andere eer.”