De cheque als betaalmiddel wordt vervangen door het toenemende gebruik van elektronische betalingen. Het aantal cheques dat in de Verenigde Staten wordt uitgeschreven, is sinds het midden van de jaren negentig gedaald. Tegelijkertijd neemt het aantal cheques dat elektronisch wordt verwerkt toe.
In plaats van papieren cheques te vervoeren en te sorteren, zoals in het verleden gebeurde, verwerken financiële instellingen zoals banken en kredietverenigingen en sommige bedrijven de cheques die zij ontvangen elektronisch.
In lijn met deze trend hebben de Federal Reserve Banks het aantal plaatsen waar papieren cheques worden verwerkt, teruggebracht. Vóór hun herstructureringsinitiatief dat in 2003 begon, verwerkten de Federal Reserve Banks cheques op vijfenveertig locaties. Sinds 26 februari 2010 verwerken de Federal Reserve Banks alle papieren cheques op slechts één locatie.
Een van de eerste stimulansen voor de elektronisering van cheques vond plaats toen bedrijven in 2002 voor het eerst toestemming kregen om de informatie op de regel met magnetische inktkarakterherkenning (MICR) onderaan een consumentencheque vast te leggen, een afbeelding van de cheque te bewaren en de betaling als een automatische clearinghouse-transactie (ACH) te verwerken. Bedrijven die een groot aantal papieren cheques ontvangen, zoals creditcardverwerkers, nutsbedrijven en telefoon- en kabelmaatschappijen, hebben van deze verandering geprofiteerd.
De verschuiving van papier naar een elektronisch formaat vond plaats in oktober 2004, toen de Check Clearing for the 21st Century Act van kracht werd. Deze wetgeving, die ook wel Check 21 wordt genoemd, vergemakkelijkte het elektronisch innen van cheques door de invoering van een nieuw verhandelbaar instrument, de zogeheten “substitute check”. Een substituutcheque is een speciale papieren kopie van de voor- en achterkant van een originele cheque die het wettelijke equivalent van het origineel is. Voorheen konden cheques alleen elektronisch worden geïnd als alle financiële instellingen die bij het inningsproces betrokken waren, daarmee instemden. Anders moesten de originele papieren cheques worden aangeboden aan de instelling waarop zij waren getrokken. Onder Check 21 kunnen instellingen die cheques elektronisch willen verwerken, dit doen op voorwaarde dat, als zij tijdens het innen van een cheque een instelling tegenkomen die erop staat papieren items te ontvangen, zij die instelling een vervangende cheque verstrekken die is gemaakt op basis van het elektronische beeldbestand.
Heden ten dage ontvangt de Federal Reserve bijna alle cheques die zij verwerkt voor clearing als elektronische chequebeelden. Ongeacht of cheques op papier of elektronisch worden verwerkt, hebben financiële instellingen verschillende alternatieve manieren om betaling te ontvangen voor bij hen gedeponeerde cheques of deze te vereffenen.
In 2009 waren interbancaire cheques, dat zijn cheques die zijn gedeponeerd bij en getrokken op verschillende depository institutions, goed voor ongeveer 74 procent van de dat jaar betaalde cheques. De resterende 26 procent van de cheques waren “on-us”-cheques, die worden gedeponeerd bij en getrokken op dezelfde depository institution.
Om on-us cheques te vereffenen, voert de instelling de nodige boekingen in haar boeken uit, door de rekening van de betaler te debiteren en de rekening van de deposant te crediteren. Om de resterende interbancaire cheques te innen, kan een financiële instelling:
- de papieren cheques aanbieden of afbeeldingen van de cheques rechtstreeks naar de betalende bank zenden,
- de papieren cheques of afbeeldingen van de cheques ter inning naar een correspondent zenden,
- cheques uitwisselen, in papieren of elektronische vorm, met een groep banken die deelnemen aan een clearinghouse-overeenkomst, of
- de papieren cheques of afbeeldingen van de cheques ter inning naar een Federal Reserve Bank zenden.
In het algemeen deponeren kleinere financiële instellingen cheques ter clearing bij een Federal Reserve Bank of bij een correspondent. Een correspondent kan een grotere handelsbank, een bankiersbank of een bedrijfskredietunie zijn. Grotere instellingen kunnen uitsluitend bij een Federal Reserve Bank deponeren of een combinatie van methoden gebruiken om cheques te vereffenen. Alle depository institutions, hetzij rechtstreeks of samen met een correspondent, kunnen cheques bij een Federal Reserve Bank deponeren. Stortingen van cheques worden ontvangen in de vorm van ofwel bundels papieren cheques die “cash letters” worden genoemd, ofwel, wat gebruikelijker is, computerbestanden van geïmiteerde cheques die “image cash letters” worden genoemd. De Federal Reserve Banks brengen depositohouders een vergoeding in rekening voor het verrekenen van cheques.
Wanneer cash letters of image cash letters bij Federal Reserve Banks worden gedeponeerd, crediteren zij de Federal Reserve-rekening van de deposito-instelling of haar correspondent. De Reserve Banks debiteren de Federal Reserve rekening van de betalende instelling of haar correspondent wanneer de op de betalende instelling getrokken cheques aan die instelling ter betaling worden aangeboden. Een betalende instelling kan ervoor kiezen cheques die op haar zijn getrokken in beeldbestanden of op papier te ontvangen. Indien de financiële instelling ervoor kiest cheques op papier te ontvangen, zal zij hoogstwaarschijnlijk vervangende cheques ontvangen. De uitbetalende instelling brengt vervolgens de rekeningen van de klanten die de cheques hebben uitgeschreven in rekening in overeenstemming met haar rekeningovereenkomst.
Regulering CC van de Board of Governors van het Federal Reserve System en bepaalde wetten van staten beperken hoe lang financiële instellingen geld dat per cheque is gedeponeerd mogen vasthouden voordat zij het geld beschikbaar stellen voor opname door een deposant.