Coca-Cola’s VitaminWater wordt aangeprezen als een gezond, hydraterend en verjongend drankje. De flessen zijn mooi en kleurrijk, en de tekst is pittig en slim. Krachtgevende woorden als “uithoudingsvermogen”, “energie”, “essentieel” en “focus” worden rijkelijk gebruikt. Het is duidelijk dat er veel aandacht is besteed aan de marketing van dit product, maar het blijkt niets meer te zijn dan suikerwater.
Kijk maar eens naar de ingrediëntenlijst:
Damp gedestilleerd water, kristallijne fructose, citroenzuur, cafeïne, ascorbinezuur (vitamine C), Arabische gom, natuurlijk aroma, elektrolyten (calcium, magnesium, en kalium), gom ester, zink picolinaat, vitamine E acetaat, vitamine A-palmitaat, niacine (B3), pantotheenzuur (B5), bètacaroteen, Siberische ginseng- en guarana-extracten, cyanocobalamine (B12), karamelkleurstof, pyridoxinehydrochloride (B6)
VitamineWater bevat water, suiker en een paar toegevoegde vitaminen. Hoewel de drank wordt geleverd in een reeks van fruitige smaken, bevat het geen echt fruit.
Het suikergehalte van VitamineWater is uitzonderlijk hoog. Volgens het Zuid-Afrikaanse etiket bevat de drank 5,4 gram suiker per 100 ml en 96 kJ, wat betekent dat als u een fles van 500 ml drinkt, u 27 gram suiker en 478 kJ hebt verbruikt. Dat zijn ongeveer 8 theelepels suiker!
De weinige vitaminen die aan het drankje zijn toegevoegd kunnen de suikers en additieven in een drankje niet compenseren – je kunt deze voedingsstoffen veel beter uit je voeding halen (of eventueel een multivitamine). Een zelfgemaakte smoothie met vers fruit is bijvoorbeeld veel voedzamer.
Hoe kan Coca-Cola, met dit in het achterhoofd, dan nog wegkomen met de marketing van VitaminWater als een gezond drankje?
Rechtszaak
In 2009 werd Coca-Cola Company op de hoogte gebracht van een class action rechtszaak die was aangespannen door de Noord-Amerikaanse voedsel-gezondheidsorganisatie Centre for Science in the Public Interest (CSPI) over de misleidende en ongefundeerde claims van het bedrijf op haar VitaminWater drankenlijn.
Volgens het CSPI bracht Coca-Cola VitaminWater op de markt als een gezond alternatief voor frisdrank door de verschillende smaken te voorzien van gezondheidsboodschappen en een groot aantal dramatische beweringen te doen, waaronder dat het drankje het risico op chronische ziekten en oogaandoeningen vermindert, gezonde gewrichten bevordert en een optimale immuunfunctie ondersteunt.
“In feite draagt de suiker in elk flesje VitaminWater meer bij aan de bevordering van obesitas, diabetes en andere gezondheidsproblemen dan de vitaminen in de drankjes doen om de geadverteerde voordelen die op de flesjes vermeld staan, te bewerkstelligen,” aldus de voedingsdeskundigen van de CSPI in de oorspronkelijke klacht.
Coca-Cola probeerde zich met behulp van haar advocaten onder de rechtszaak van de CSPI uit te praten, maar dit werd door de rechtbank verworpen en de motie van het bedrijf om de rechtszaak te verwerpen, werd afgewezen.
‘Uitbuiting en misleiding’
Volgens rechter John Gleeson van de US District Court for the Eastern District of New York “kunnen de namen van de drankjes, samen met andere vermeldingen op het etiket, de consument ten onrechte doen geloven dat het product alleen bestaat uit vitaminen en water”.
CSPI’s directeur procesvoering Steve Gardner voegde daaraan toe: “Coca-Cola maakt al veel te lang misbruik van de wens van mensen om gezonder te eten en te drinken door hen wijs te maken dat vitaminewater daadwerkelijk ziektes kan voorkomen. In feite is VitaminWater niet meer dan frisdrank zonder koolzuur, met onnodige toegevoegde suikers en draagt het bij tot gewichtstoename, obesitas, diabetes en andere ziekten. We kijken ernaar uit om iedereen te vertegenwoordigen die door Coke is misleid.”
In de tussentijd oordeelde de Britse Advertising Standards Authority begin 2011 dat Coca-Cola de reclameregels overtrad toen het zijn VitaminWater in een advertentie omschreef als “lekker en voedzaam”. De Britse mediawaakhond legde uit dat consumenten niet verwachten dat een als voedzaam aangeprezen drankje tussen de vier en vijf theelepels toegevoegde suiker bevat.
Beeld: Suikerklontjes in een glas
Wat is de situatie in Zuid-Afrika? Wordt het niet eens tijd dat de Zuid-Afrikaanse consument vraagtekens gaat zetten bij de ongefundeerde claims van VitaminWater?
De Zuid-Afrikaanse toezichthouder voor reclame, de Advertising Standards Authority (ASA), heeft tot nu toe geen klachten over VitaminWater ontvangen. “ASA kan alleen in actie komen als ze een klacht ontvangen van een consument of concurrent, “zegt Corné Koch, communicatiemanager van ASA.
Volgens Koch is ASA een re-actieve instantie en houdt ze geen toezicht op reclame in Zuid-Afrika. “Dit orgaan is opgericht en wordt betaald door de marketing- en communicatie-industrie om ervoor te zorgen dat het systeem van zelfregulering werkt in het algemeen belang. De code is ook opgezet om het professionalisme onder adverteerders te waarborgen. Wij zijn slechts de ‘scheidsrechter’ en bieden een dienst voor geschillenbeslechting wanneer er sprake is van een geschil (klacht) over reclame van hetzij een consument hetzij een concurrent,” legt zij uit.
Koch voegt eraan toe dat er een Code of Advertising Practice bestaat waaraan alle adverteerders zich moeten houden. “Volgens de Code of Advertising Practice moet reclame wettig, fatsoenlijk, eerlijk en waarheidsgetrouw zijn en mag de inhoud ervan geen wetten van het land schenden. In het algemeen zijn dit de belangrijkste principes.”
Health24 heeft Coca-Cola Zuid-Afrika benaderd voor commentaar, maar tevergeefs. Op het moment van publicatie waren vragen per e-mail en telefoon onbeantwoord gebleven.
Hoe gezondheidszwendel te vermijden
Power Balance-armbandzwendel ontrafeld
Heeft u vragen? Vraag het DietDoc