Vitiligo

• Grote tekstgrootteGrote tekstgrootteReguliere tekstgrootte

De meeste kinderen hebben een huid die over het algemeen over hun hele lichaam dezelfde kleur heeft, of ze nu blank, donker of een tint daartussenin zijn. Maar dit is niet het geval voor mensen met vitiligo.

Vitiligo is een verlies van huidpigment, of kleur, waardoor witte vlekken of vlekken op de huid verschijnen. Niemand weet precies waarom dit gebeurt, maar we weten wel dat het mensen van beide geslachten en alle rassen treft. Alleen al in de Verenigde Staten hebben naar schatting 1 tot 2 miljoen mensen de aandoening, en meer dan de helft van hen zijn kinderen en tieners.

Het goede nieuws is dat vitiligo – hoe verontrustend het ook kan zijn voor degenen die ermee leven – medisch gezien niet gevaarlijk is. Het is geen vorm van huidkanker, het is geen infectie zoals MRSA, en het is zeker niet besmettelijk. In feite zijn de meeste kinderen die het hebben net zo gezond als ieder ander.

Over Vitiligo

Vitiligo (vih-tih-LY-go) is een huidaandoening die de melanocyten aantast, cellen diep in de opperhuid (de buitenste laag van de huid) waarvan de functie is melanine te produceren. Melanine is het pigment dat de huid zijn kleur geeft en helpt beschermen tegen de zon.

Onze huidskleur wordt niet bepaald door het aantal melanocyten dat we hebben (we worden allemaal met een vergelijkbaar aantal geboren), maar eerder door hoe actief ze zijn. Mensen met een donkere huidskleur hebben cellen die van nature veel melanine produceren, terwijl mensen met een lichte huidskleur dat veel minder doen.

Soms stoppen huidcellen echter plotseling met het produceren van melanine. In het begin kan dit een vlek veroorzaken, een zogenaamde macule, waarvan de kleur veel lichter is dan de huid eromheen. Maar na verloop van tijd kunnen deze lichte vlekken zich verspreiden en een groter deel van het lichaam bedekken. Soms gebeurt de verspreiding snel, en blijft dan een aantal jaren stabiel; andere keren gebeurt het langzaam, over een langere periode.

Dermatologen onderscheiden de soorten vitiligo op basis van de hoeveelheid en de plaats van de vlekken:

• focale vitiligo komt voor wanneer er slechts een paar vlekken op een enkele plaats zijn
• gegeneraliseerde vitiligo gaat gepaard met veel vlekken over het hele lichaam die de neiging hebben symmetrisch te zijn (ze beïnvloeden de rechter- en linkerkant van het lichaam als een spiegelbeeld). Dit is de meest voorkomende vorm van de aandoening.
• segmentale vitiligo wordt gekenmerkt door vlekken die zich slechts aan één kant van het lichaam bevinden en meestal nergens anders. Deze vorm van vitiligo is relatief zeldzaam.

Hoewel vitiligo overal op het lichaam kan voorkomen, is de kans groter dat het voorkomt in:

• gebieden die aan de zon worden blootgesteld, zoals het gezicht of de handen
• huid met plooien, zoals de ellebogen, knieën of liezen
• huid rond openingen (lichaamsopeningen), zoals de ogen, neusgaten, navel en genitaliën

Hoewel kinderen van alle rassen evenveel last hebben, zijn de vlekken meestal beter zichtbaar bij mensen met een donkere huid.

Soms hebben kinderen met vitiligo andere symptomen, zoals vroegtijdig grijs worden van het haar of pigmentverlies op de lippen, omdat ook op deze plaatsen pigmentcellen zitten.

Oorzaken

De theorieën over de oorzaak van vitiligo lopen uiteen. Sommige deskundigen denken dat het een auto-immuunziekte is (waarbij het immuunsysteem ten onrechte gezonde melanocyten aanvalt). Anderen denken dat het een genetische aandoening is, omdat meer dan 30% van de getroffen kinderen een familielid heeft die het ook heeft.

Wat bekend is, is dat het risico op het ontwikkelen van vitiligo toeneemt bij kinderen met een familie- of persoonlijke geschiedenis van schildklieraandoeningen, diabetes, en bepaalde aandoeningen zoals alopecia (een auto-immuunziekte die haaruitval veroorzaakt). En vitiligo is nooit besmettelijk – kinderen kunnen het niet “oplopen” van iemand anders.

Diagnose

Een dermatoloog kan de diagnose vitiligo meestal stellen door alleen maar naar de witte vlekken op de huid te kijken. Bij kinderen met een zeer blanke huid kan een speciaal instrument, de Woods-lamp, worden gebruikt. Deze lamp maakt gebruik van ultraviolet licht in een donkere kamer om gebieden van de aangetaste huid te verlichten die anders met het blote oog moeilijk te zien zijn.

De arts zal ook veel vragen stellen over de medische voorgeschiedenis van uw kind, zoals of iemand in de familie in het verleden huidaandoeningen of auto-immuunproblemen heeft gehad; of uw kind onlangs huiduitslag of zonnebrand heeft gehad; of hij of zij andere ziekten heeft gehad of onder stress heeft gestaan. Er kan een bloedonderzoek worden gedaan om te controleren op schildklierproblemen en diabetes, omdat deze het risico op vitiligo kunnen verhogen.

Zeer zelden kan de arts een biopsie doen (waarbij een klein stukje van de aangetaste huid wordt weggenomen om in het lab te worden geanalyseerd). Met een biopsie kan de arts controleren of er pigmentcellen in de huid aanwezig zijn. Als uit de biopsie blijkt dat er geen pigmentcellen zijn, kan dit een geval van vitiligo bevestigen.

Behandeling

Er is geen “genezing” voor vitiligo. Sommige plekken verdwijnen zonder behandeling. Voor degenen die dat niet doen, kunnen behandelingen helpen om de huidskleur te egaliseren. Sommige behandelingen kunt u thuis proberen, andere vereisen behandeling door een arts. Denk eraan dat de resultaten kunnen variëren – wat voor de een werkt, werkt niet voor de ander, en geen enkele behandeling is waarschijnlijk 100% effectief om de vlekken te laten verdwijnen.

Hier zijn manieren om te helpen als uw kind vitiligo heeft:

• Zonnebrandcrème. Een van de belangrijkste dingen die uw kind kan doen, is elke dag zonnebrandcrème dragen ter bescherming tegen huidkanker. En omdat vitiligovlekken niet bruin kunnen worden (ze hebben geen melanine), kunnen ze verbranden en littekens veroorzaken. Een kleurtje krijgen op de rest van het lichaam zal de witte vlekken alleen maar meer accentueren, vooral als een kind een lichte huid heeft.
• Cosmetica. Er zijn verschillende soorten concealers verkrijgbaar die zonder recept verkrijgbaar zijn. Vraag uw arts om aanbevelingen en probeer verschillende merken totdat u degene vindt die het beste werkt voor uw kind.
• Corticosteroïde crèmes. Corticosteroïden zijn een soort medicatie die, wanneer ze zeer vroeg in de ziekte op witte vlekken worden aangebracht, kunnen helpen de huid te “repigmenteren”. Zij verminderen de ontsteking die het verlies van pigment veroorzaakt, zodat de gepigmenteerde cellen in de huid kunnen terugkeren. Sommige niet-steroïde crèmes hebben ook een soortgelijk effect.
• Fotochemotherapie met ultraviolet A (ook bekend als PUVA). PUVA bestaat uit twee stappen: eerst wordt een geneesmiddel, psoralenen genaamd, op de witte huidvlekken aangebracht of oraal ingenomen; vervolgens wordt de huid blootgesteld aan ultraviolet licht, soms van de zon maar meestal van een kunstmatige bron, zoals een UVA-lamp. Hierdoor wordt de aangetaste huid roze, die na verloop van tijd de neiging heeft te vervagen tot een meer natuurlijke (vaak iets donkerdere) kleur. Er zijn bijwerkingen, waaronder ernstige zonnebrand en blaarvorming op de huid. Andere bijwerkingen kunnen ernstiger zijn, dus praat met uw arts over de risico’s.
• Narrow-band ultraviolet B-therapie (UVB). Deze behandeling wordt meer toegepast dan PUVA. Het is vergelijkbaar met PUVA, behalve dat het gebruikte ultraviolette licht UVB is in plaats van UVA. Ook is er vooraf geen psoralenen nodig, waardoor een deel van de bijwerkingen wegvalt.

Onderzoekers onderzoeken ook een nieuwe procedure die melanocytentransplantatie wordt genoemd. Hierbij wordt een monster van een normaal gepigmenteerde huid weggenomen en in het laboratorium gebruikt om nieuwe melanocyten te kweken. Deze kunnen vervolgens weer in de gedepigmenteerde huid worden getransplanteerd om een deel van de ontbrekende kleur terug te krijgen.

Wanneer u beslist welke behandeling u wilt proberen, wees dan op uw hoede voor snelle “wonder” remedies waarvoor u wellicht reclame ziet gemaakt. Als het te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat waarschijnlijk ook. Werk altijd samen met de arts van uw kind om te beslissen wat het beste is voor uw zoon of dochter.

Omgaan met de emotionele gevolgen

Als uw kind vitiligo heeft, weet u dat het, ook al is het niet gevaarlijk voor zijn of haar lichamelijke gezondheid, toch een grote schok kan zijn. Elke aandoening waardoor kinderen er anders uitzien dan hun leeftijdsgenootjes kan emotioneel zwaar zijn, vooral in de puber- en tienerjaren wanneer iedereen zo hard zijn best doet om erbij te horen.

Sommige kinderen zijn van nature veerkrachtiger en kunnen prima tegen deze uitdagingen. Maar anderen hebben wat meer hulp nodig. Als ouder kunt u veel doen om uw kind te wapenen met zelfvertrouwen en eigenwaarde. Hier zijn een paar tips:

• Staar je niet blind op de vitiligo en zet je kind niet onder druk om het te bedekken. Hij of zij moet weten dat je liefde en acceptatie onvoorwaardelijk zijn.
• Herinner je kind aan alle dingen waarin hij of zij uitblinkt – en hoe die niets met huidskleur te maken hebben.
• Leer je kind op zijn gemak uit te leggen wat vitiligo is – en niet is – aan andere kinderen. Als het mysterie eenmaal is weggenomen, zullen de meeste kinderen stoppen met staren en vragen stellen.
• Moedig uw kind aan om ja te zeggen tegen speelafspraakjes, zwembadfeestjes, uitstapjes, en alle andere ervaringen die hij of zij vanwege de vitiligo geneigd zou kunnen zijn voorbij te laten gaan.
• Stimuleer uw zoon of dochter om vrijwilligerswerk te doen of betrokken te raken bij de gemeenschap. Door iets terug te geven voelen kinderen zich sterk.

Ten slotte: zoek emotionele steun als uw kind dat nodig heeft – vooral als u tekenen ziet van terugtrekking, depressie of angst. Counselors, therapeuten, en vitiligo steungroepen kunnen helpen.