Toen ik een kind was, bracht ik vele zinderende zomers door in het appartement van mijn tante in Shanghai, die één airconditioning had die alleen op het heetst van de middag werd aangezet. Omdat ik niet gewend was aan de hitte, was ik vaak zwak en misselijk. Om mijn gezondheid te beoordelen, palmde mijn tante mijn voorhoofd in en controleerde mijn tong op veranderingen in kleur en vorm. Dan haalde ze het haar achter uit mijn nek en met een lepel – of vaker nog, haar knokkels – drukte ze op mijn huid en trok eraan totdat er een roodpaarse vlek verscheen. Ik leed aan een hitteberoerte, zei ze, en deze wrijving zou de giftige stoffen die me ziek maakten eruit trekken. Hoe donkerder de striemen, volgens haar, hoe meer slechte energie er was vrijgekomen.
Werd het wat? Ik herinner me alleen dat ik me gekrenkt voelde omdat de blauwe plek op een misplaatste zuigzoen leek. Wat ik vooral onthouden heb: dat het zo’n pijn deed dat ik tot op de dag van vandaag in eerste instantie terugschrik als ik de term gua sha hoor – in het Engels vaak vertaald als “schrapen”.
Ik had een soortgelijke reactie toen ik onlangs de veelbezochte gua sha hashtag op Instagram ontdekte, een feed met gladde, poriënloze gezichten, niet alleen ongevlekt, maar zogenaamd ook ontzwollen en gevormd. Op deze afbeeldingen ontbraken soeplepels of geharde knokkels; in plaats daarvan waren er elegante gezichtsrollers en platte, gegroefde gereedschappen gemaakt van jade, rozenkwarts en andere goddelijk gepolijste stenen – de praktijk die ik associeerde met pijn, nu omgedoopt tot een rustgevende, meditatieve en zelfs luxueuze ervaring.
Waarom hoorde ik (en de meeste Chinezen die ik ken) nu pas over deze “oude Chinese schoonheidsgereedschappen,” zoals ze online vaak worden aangeprezen? Was gua sha voor het gezicht – dat door de woo-woo wellness-cyclus is gehaald, echt de gekozen schoonheidsroutine van oude Chinese prinsessen – weer een stukje internetoverlevering? “Wel, dat is niet waar. Het is marketing,” legt Ping Zhang, DOM, L.Ac uit, een in New York gevestigde traditionele Chinese geneeskunde (TCM) goeroe en een baanbrekend acupuncturist op het gebied van gezichtsverjonging. “Gua sha werd oorspronkelijk gebruikt voor twee aandoeningen: de abrupte, onmiddellijke, plotselinge instorting van het lichaam door een hitteberoerte” – mijn tante had iets door – “en seizoensgebonden ziekten, zoals een verkoudheidsvirus.” Zhang beschrijft verder dat gua sha van oudsher kon worden uitgevoerd met elk voorhanden gereedschap – een dierlijk bot of hoorn, een soeplepel, een muntstuk – en al tijdens de Yuan Dynastie werd het vaak gebruikt om boeren bij te brengen die van uitputting in elkaar zakten door het werken onder de hete zon.
“De voordelen van gua sha voor het gezicht zijn per ongeluk ontdekt,” beweert Cecily Braden, een holistisch estheticus en spa-opleider uit New York die haar carrière heeft gewijd aan het importeren van traditionele oosterse schoonheids- en wellnessbehandelingen en het vertalen ervan voor een westers publiek. (We hebben Braden te danken aan de verspreiding van Balinese massage in luxe resorts in het hele land in het begin van de jaren ’80). Toen acupuncturisten drukpunten in het gezicht gebruikten om kwalen in andere delen van het lichaam te behandelen, stuitten ze ook op de verjongende effecten ervan op het gezicht. “Ze hadden een aha-moment toen ze zagen dat rimpels ook verdwenen,” zegt Braden. In haar populaire Gua Sha Facial Fusion protocol, werken buitenwaartse, opwaartse bewegingen van een platte S-vormige nefriet jade steen om te helpen bij het handmatig afvoeren van trage lymfe-stagnerende vloeistof die wallen en ontstekingen kan veroorzaken – om, zoals zij het zegt, “het natuurlijke reinigingssysteem van ons lichaam in de versnelling te zetten.”
In het in Parijs gevestigde atelier van acupuncturiste Elaine Huntzinger waren gua sha gezichtsbehandelingen een van de meest gevraagde afspraken tijdens de voorjaarscollecties. “Mijn hele gezicht voelt anders, alsof alle spanning in mijn kaak is verdwenen”, postte Eva Chen, de directeur van modepartnerschappen op Instagram en een uitgesproken voorstander van Huntzinger, vóór Balenciaga. De in Canada geboren Huntzinger, met haar wortels in Hong Kong, groeide op met TCM. Na de dood van haar moeder voelde ze zich weer aangetrokken tot de huismiddeltjes waarmee ze was opgegroeid, deels gedreven door de wens om een oplossing te vinden voor haar eigen eczeem, dat niet had gereageerd op cortisone of antibiotica. Haar huid werd eindelijk beter toen ze haar dieet en levensstijl, maar ook haar verdriet begon aan te pakken. “In de Chinese geneeskunde leer je wat de oorzaak is van je onevenwichtigheid met emotionele kwesties,” zegt ze. Ze brengt deze lessen mee naar haar behandelingen, die beginnen met een consult van 20 minuten om de fysieke, emotionele en spirituele gezondheid vast te stellen. Net als mijn tante, kijkt Huntzinger ook naar de tong van mensen als een portaal naar andere onevenwichtigheden in het systeem; net als haar eigen moeder, laat ze ze achter met voedingsadviezen om de qi-energiestroom weer in balans te brengen-alles wat bijdraagt aan een gespierde, stralende teint.
Deze nadruk op een top-tot-teen benadering is een knipoog naar een enigszins voor de hand liggende filosofie die pas begint door te dringen in de schoonheidsindustrie: “De huid is een kaart voor wat er in het lichaam gebeurt,” legt Katie Woods uit, een estheticus uit de Bay Area en eigenaresse van Ritual SF, een gezichtsmassagestudio in San Francisco die gezichtsbehandelingen op maat aanbiedt waarin gua sha-gereedschappen en -technieken zijn verwerkt. Voordat ik de behandelkamer binnenga, moet ik twee pagina’s papierwerk invullen over alles van mijn menstruatiecyclus tot mijn stoelgang, een vragenronde die uitgebreider is dan de vele gesprekken die ik met mijn huisarts heb gehad. De ervaring op maat begint met een eetbaar honing-bessenmasker dat Woods ter plekke bereidt – “Dat vond uw huid heerlijk,” zegt ze terwijl ze het afveegt – en omvat een diep ontspannend gua sha-intermezzo dat wordt toegediend met verkoelende lepels en stenen instrumenten in alle soorten en maten.
Als ik na de behandeling een glimp van mezelf opvang, is mijn gezicht helder en schoon, de natuurlijke lijnen gedefinieerd alsof de hoek van mijn kaak en het vlak van mijn wang opnieuw zijn gebeeldhouwd. En ik voel me vreemd genoeg uitgeput – op een goede manier. “Je kunt het één keer per week doen,” zegt gediplomeerd acupuncturist Beth Griffing Russell uit Portland, Oregon, waarmee ze een groot deel van de virale aantrekkingskracht van #guasha in de 21e eeuw bespreekt: Anders dan bij Botox, kunnen deze resultaten thuis worden gerepliceerd. Griffing Russell benadrukt dat liefhebbers van gua sha thuis de nek niet moeten verwaarlozen. “Flikker op,” instrueert ze, terwijl ze haar gua sha gereedschap van het ene oor naar het andere beweegt en rond de schedelbasis om de spier te stimuleren die de achterkant van je hoofd verbindt “met de rimpels in je voorhoofd.”
Een paar dagen later probeer ik de no-frills versie om wat hardnekkige spanning en vermoeidheid te verlichten in het Oakland Foot Health Center, een inloopwinkel die niet veel verschilt van de medische massageklinieken in China waar mannen uit de arbeidersklasse tijdens hun lunchpauze, tantes, oma’s en, ooit, ik terechtkunnen. “Gua sha heeft het leven van vele boeren gered,” vertelt mijn masseuse me in het Mandarijn terwijl ze over mijn rug schraapt tijdens een uurtje lichaamsacupressuur met gua sha, dat voor een bescheiden $60 wordt aangeboden. Als ik vraag waar haar instrument van gemaakt is, grinnikt ze. “Het zou van ossenhoorn moeten zijn, maar het lijkt me van plastic.” Ik vertrek met dezelfde gedraineerde lichtheid die door mijn lichaam stroomt als ik voelde na mijn ervaring bij Ritual SF.
Dus waarom, vraag ik me af, zou ik $285 betalen om Crystal Cave LA te bezoeken, een “healing hut” in Santa Monica waar Julie Civiello Polier drie dagen per week haar veel geblogde “sjamanistische” gua sha gezichtsbehandelingen uitvoert? Omschreven als “een meditatieve reis en intuïtieve lezing”, maakt het hele concept me al aan het lachen voor ik er ben. “Ik vind het geweldig hoe gua sha ons een instrument geeft dat wordt opgeladen door de persoon die het gebruikt en de persoon die het ontvangt,” vertelt Civiello Polier – een tengere blonde ex-acteur – me over de vermeende energie-uitwisseling van haar populaire behandeling. Ik zal er in ieder geval een lekker dutje van kunnen doen, denk ik bij mezelf terwijl ik mijn ogen sluit.
Maar als Civiello Polier kristallen op mijn verschillende chakra’s plaatst – waaronder een amethist aan mijn voeten die volgens haar “met me mee naar huis wil” – voel ik wel iets, een diepe stralende warmte die mijn overpeinzende geest laat gaan. Terwijl ze de gezichtsgua sha uitvoert, en op een gegeven moment zelfs haar vingers in mijn mond steekt voor een diepe, spanningsverlichtende massage van mijn mond, haalt ze lang en hoorbaar adem, waardoor ik in een ASMR-achtige trance raak. Na afloop ziet mijn huid er niet helemaal getransformeerd uit. “Er is een beperking aan de resultaten die je met gua sha kunt krijgen,” bevestigt Julia Tzu, arts, een klinisch assistent-professor aan NYU’s Ronald O. Perelman Department of Dermatology, die fillers, zoals Restylane Lyft, aanbeveelt voor een langer aanhoudende verstrakking. Maar een oppervlakkig resultaat lijkt niet het punt; ik voel me alsof ik van binnenuit ben opgetild.
Ik stap uit de studio van Civiello Polier in de felle zon van Zuid-Californië, tegenstrijdig door de vercommercialisering van Chinese volksgeneeskunde en huismiddeltjes. Maar het verlangen naar een meer holistische opvatting van schoonheid voelt echt. Ik herinner me iets dat Huntzinger me vertelde toen ze haar werk beschreef. “Tegenwoordig is de maatschappij zo yang, zo actief. Met de komst van de sociale media is het yang zo overgestimuleerd, en het yin niet gevoed,” legt ze uit. Misschien, in een paradoxale wending, is #guasha juist ontstaan uit ons aangeboren verlangen om ons weer te richten op het yin – de donkere, innerlijke, reflecterende delen van onszelf.
“Mensen krijgen niet alleen een huiddiepe behandeling,” bevestigt Zhang over wat zij ziet als de werkelijke verjongende voordelen van de techniek. Ze spreekt even Chinees om het te benadrukken en ik merk dat ze in plaats van “anti-aging” de woorden yang sheng gebruikt – een zin die ik vaak van mijn tantes en grootmoeders heb gehoord als ze me vertelden dat ik voorzichtig moest zijn. Als ik eraan denk hoe de Chinese vrouwen in mijn leven altijd hebben benadrukt dat gezond zijn mooi is, wordt Zhangs boodschap ineens duidelijk. Tenslotte heb ik yang sheng nooit als iets utilitairs gezien: het betekent directer “het leven voeden.”
$45, Aceology
Koop nu
$18, Herbivore
Koop nu
$45, Odacite
Koop nu
$22, Snow Fox
Koop nu
58 dollar, KORA ORGANICS
Koop nu
$125, Lanshin
Koop nu
$34, Mount Lai
Koop nu
$65, Wildling
Koop nu