Wat is progressieve rock?

Progressieve rock is een term die al 50 jaar op grote schaal wordt gebruikt. Maar het kan nog steeds moeilijk zijn om vast te stellen wat het nu eigenlijk is.

Professor Rob Burns van de Otago University heeft een boek over het genre geschreven, Experiencing Progressive Rock.

Hij vertelde Afternoons’ Jesse Mulligan dat prog algemeen bekend staat als moeilijk te omschrijven en dat de meeste musici sowieso een hekel aan de term hebben.

Rob ziet het als een muziekstijl die wordt gedefinieerd door virtuositeit; als “muziek voor nieuwsgierigen”.

“Zoals een van mijn geïnterviewden zei, gaat het om muzikale nieuwsgierigheid, muzikale uitvinding die niet gebonden is aan de normen van wat popmuziek verwacht dat popmuziek zal zijn.”

Prog rock begon zijn leven als een term gebruikt door platenmaatschappijen om elke rockband te omvatten die elementen uit andere genres in hun muziek opnamen.

“Artiesten begonnen elementen uit folk, jazz, pop en klassieke muziek te gebruiken en in het rockbandformaat te integreren. Mensen wisten niet echt hoe ze over deze muziek moesten praten, dus werd de term progrock een containerbegrip.”

De platenlabels Island en Harvest in het Verenigd Koninkrijk liepen begin jaren zeventig voorop in deze nieuwe stijl van rockmuziek, zegt hij.

“Sommigen gaan verder terug, ik hoorde Peppers noemen, de meeste critici denken dat het eindigde toen punk opkwam, zeker in Groot-Brittannië in het midden tot het eind van de jaren zeventig, anderen gaan uit van 1980 – volgens recentere evaluaties is het nu nog steeds bezig.

“Dus je kunt progressief behandelen als een tijdperk of je kunt zeggen dat het is wat het is – het gaat vooruit.”

Eerdere exponenten van het genre waren Yes, King Crimson en het Peter Gabriel-tijdperk Genesis.

“Ze experimenteerden met klassieke stijlfiguren, de meesten van hen hadden een muzikale opleiding genoten of waren muzikaal onderlegd.”

“Het wordt nogal elitair met Genesis die veel literaire verwijzingen gebruikt van George Orwell tot Keats, zelfs de Bijbel.”

Deze meer expansieve benadering werd mogelijk gemaakt door een platenindustrie overspoeld met geld en de opkomst van het album als een samenhangende kunstvorm op zich.

“Het hield zich niet aan de normen van wat platenmaatschappijen van de bands verlangden sinds de uitvinding van de 7 inch single in 1948.

“Er was geld in omloop aan het eind van de jaren zestig, bands mochten experimenteren zonder ‘de single’ te hoeven maken.”

Gespeelde tracks:

1. ‘Yours Is No Disgrace’ – Yes, 1971

2. ‘I’m Mandy Fly Me’ – 10CC, 1976

“Dat is misschien een vreemde keuze, maar het blijft niet de hele tijd bij één tempo, het heeft verschillende secties en is een conceptnummer … Het is geen gewone popsingle, maar het was wel een hit.”

3. ‘Fanfare for the Common Man’ – Emerson Lake and Palmer, 1977

“Aaron Copeland leefde nog toen ze het opnamen dus ze moesten zijn toestemming vragen en hij was heel blij dat ze het opnamen en ik denk dat het een geweldig eerbetoon is aan de virtuositeit van wijlen Keith Emerson.”

4. ‘Thick as a Brick’ – Jethro Tull, 1972

“Jethro Tull begon het leven als een soort bluesy jazzy band en ging toen folkier hun arrangementen waren erg goed gestructureerd hun nummers hebben veel verschillende secties

“Thick as a Brick was een single toen prog-bands nog niet echt singles uitbrachten. Ik weet dat het populair is in NZ omdat de meeste van mijn vrienden het hebben.”

5. ‘High Hopes’ – Pink Floyd, 1994

6. ‘Heroes’ – King Crimson, 2000

Oprichter van King Crimson, Robert Fripp speelde “harige rock’n’roll” gitaar op David Bowie’s originele Heroes.

“Het is de enige keer dat ik ze ooit een cover heb horen doen”

7. ‘Hand. Cannot. Erase’ – Steven Wilson, 2015