Why Finland’s Beloved Baby Box Got A Harsh Review

Nieuwe ouders zijn dol op de Finse babydoos. Deze wordt door de overheid naar aanstaande moeders gestuurd en zit vol met kleine laarsjes en sokjes, rompertjes en slabbetjes. En de doos zelf kan het eerste wiegje van de baby zijn.

Maar een nieuw rapport dat deze maand is uitgebracht door Finnwatch, een waakhondorganisatie die zich inzet voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, werpt een ander licht op de zaak. Volgens het rapport zijn veel van de producten afkomstig van fabrikanten die hun werknemers mishandelen – bijvoorbeeld door lonen te betalen die tweeënhalf keer zo laag zijn als de plaatselijke levensstandaard of door onveilige werkomstandigheden te hanteren. Finnwatch deed in het verleden onder meer onderzoek naar de arbeidsomstandigheden achter palmolie, koffie en blikjes tonijn.

“We besloten de zwangerschapsdoos te onderzoeken omdat het een iconische Finse innovatie is,” zegt Sonja Vartiala, uitvoerend directeur van Finnwatch. “Elk jaar als er een nieuwe doos uitkomt, zijn er mediaverhalen over de producten die erin zitten en is er een publiek debat over wat er goed uitziet en wat niet; het klinkt misschien gek, maar de doos is een big deal voor moeders hier.”

Aanstaande moeders in Finland krijgen al sinds 1938 gratis babydozen van de overheid. Het begon als een manier om verarmde gezinnen te steunen en de hoge kindersterfte tegen te gaan: om aanspraak te kunnen maken op de gratis gift, moesten moeders een kraamkliniek bezoeken en een medisch onderzoek ondergaan. Het lokkertje werkte en al snel werden zwangerschapskeuringen gemeengoed voor moeders.

Dag ten dage wordt de doos verstrekt aan alle zwangere moeders die zich daarvoor aanmelden. De goederen in de box veranderen elk jaar, maar gewoonlijk zijn er zo’n 50 verschillende artikelen met een geschatte waarde van $159.

Voor hun onderzoek bestudeerde Finnwatch de 63 producten in de zwangerschapsbox van 2018. Het team nam contact op met de Finse bedrijven die de producten leverden – geen van hen produceerde de artikelen zelf – en ontdekte waar de producten werden gemaakt en of bedrijven of non-profitorganisaties een audit hadden uitgevoerd naar de arbeidsnormen in de fabrieken.

“We konden informatie krijgen over ongeveer 40 producten,” zegt Vartiala. “

Turquoise broeken, een denim jumpsuit en twee witte babymutsjes in de doos waren verbonden aan een fabriek in Bangladesh met diverse problemen. Werknemers ontvingen slechts 69 dollar per maand, terwijl de levensstandaard in het land wordt beschouwd als 177 dollar per maand, aldus Finnwatch. Ze werkten ook tot 15 uur per dag en 20 tot 25 dagen achter elkaar zonder een vrije dag – een overtreding van de Bangladesh Labor Act uit 2006 die bepaalt dat fabrieksarbeiders een vrije dag per week krijgen.

Een audit door Sedex, een organisatie die wereldwijd inspecties uitvoert op het gebied van ethische handel, wees uit dat een Pakistaanse fabriek verouderde brandblussers had en nooduitgangen had geblokkeerd. De fabriek produceerde gaasluiers voor de babydoos.

Meerdere artikelen uit China, waaronder een babyboek, een tandenborstel en kleurige rompertjes, werden in verband gebracht met illegaal overwerk. Onafhankelijke controleurs die geen banden hebben met Finnwatch en geaccrediteerd zijn door Amfori BSCI, een vereniging die toezicht houdt op de arbeidsomstandigheden, documenteerden werknemers met tot 88 uur overwerk per maand, wat een overtreding is van de Chinese arbeidswet die overwerk beperkt tot 36 uur per maand.

Niet elk van de artikelen in de doos, inclusief een knuffelolifant die kan dienen als speelgoed of deken, kon worden getraceerd. Jutta Product, Ltd. en Pyka, Ltd., de twee Finse bedrijven die de producten leverden, reageerden niet op het verzoek van Finnwatch om informatie.

In reactie op het onderzoek van Finnwatch gaf Kela, de overheidsinstantie die de babydozen distribueert, een persbericht uit waarin staat: “Kela werkt eraan om ervoor te zorgen dat dit volledig in overeenstemming is met alle ethische normen.”

Impjes voor elke doos worden jaarlijks geselecteerd via een biedingsproces waarbij bedrijven worden uitgenodigd voorstellen in te dienen voor het opnemen van hun artikelen. Volgens de website van Kela worden producten voor de box geselecteerd “ofwel op basis van de laagste prijs of op basis van de beste waarde.”

Sinds het onderzoek werkt Kela samen met Finnwatch om het toezicht op de producten die ze selecteren en de arbeidsomstandigheden erachter te verscherpen.

“Ik denk dat er veel teleurstelling is,” zegt Vartiala. Ik denk dat er veel teleurstelling is,” zegt Vartiala, “teleurstelling dat de regering er niet voor zorgt dat deze producten ethisch worden gemaakt.”

De aanbevelingen van Finnwatch omvatten het opstellen van een ethische gedragscode met betrekking tot overwerk, lonen en andere werknemersrechten om arbeidsmisbruik te voorkomen. Bedrijven zouden zich tijdens het biedingsproces van Kela aan de arbeidsnormen verbinden en de code ondertekenen als ze het bod winnen.

Vartiala legt uit: “Dus als een bedrijf dat een bod uitbrengt, garandeert dat het leefbare lonen betaalt, zouden ze meer ‘punten’ moeten krijgen om het bod te winnen dan een bedrijf dat dit niet doet.”

In een e-mail aan NPR zei Hannamaija Haiminen, inkoopmanager van Kela: “Op dit moment zitten we midden in de aanbestedingsprocedure voor het moederschapspakket 2020 en aan de huidige ronde zijn aanvullende eisen toegevoegd met betrekking tot audits op de naleving van arbeidsnormen. Kela zal proberen de aanbevelingen uit het rapport over te nemen in de toekomstige aanbestedingen voor het kraampakket.”

Voor Finse moeders die zich nog steeds zorgen maken over de ethiek achter de babydoos, is er een andere optie: het geld aannemen. Kela geeft zwangere moeders de mogelijkheid om in plaats daarvan te kiezen voor de doos of de geldwaarde ervan.

Nadia Whitehead is een freelance journalist en wetenschapschrijver. Haar werk is verschenen in Science, The Washington Post en NPR. Je vindt haar op Twitter @NadiaMacias.