Zwarte neushoorn, (Diceros bicornis), de op twee na grootste neushoorn en één van de twee Afrikaanse neushoornsoorten. De zwarte neushoorn weegt gewoonlijk tussen 700 en 1.300 kg (1.500 en 2.900 pond); de mannetjes zijn even groot als de vrouwtjes. Hij is 1,5 meter hoog op de schouder en 3,5 meter lang. De zwarte neushoorn leeft in verschillende habitats, waaronder open vlaktes, schaars doornstruikgewas, savannes, struwelen en droge bossen, maar ook bergbossen en heidevelden op grote hoogten. Het is een selectieve eter, en gras speelt een ondergeschikte rol in zijn dieet. Waar vetplanten, zoals euphorbia’s, overvloedig aanwezig zijn in droge habitats, kan hij overleven zonder stromend water. Waar water beschikbaar is, drinkt hij regelmatig en frequent; zwarte neushoorns graven ook naar water in droge rivierbeddingen. Zij zijn gewoonlijk slecht gehumeurd en onvoorspelbaar en kunnen elk onbekend geluid of elke onbekende geur aanvallen. Er zijn vier ondersoorten bekend, waaronder een uit Namibië die in woestijnachtige omstandigheden leeft.
De zwarte neushoorn was oorspronkelijk wijdverspreid van Kaap de Goede Hoop tot het zuidwesten van Angola en in heel Oost-Afrika tot aan Somalië, delen van Ethiopië en Soedan. Zijn verspreidingsgebied strekte zich ook uit in westelijke richting door de noordelijke savannezone tot aan het Tsjaadmeer, het noorden van Kameroen, het noorden van Nigeria, Burkina Faso, Ivoorkust en mogelijk Guinee. Rond 1900 waren er veel zwarte neushoorns; sommige schattingen spreken van meer dan een miljoen exemplaren. Door de ongebreidelde stroperij was de totale populatie in 1995 gedaald tot ongeveer 2.400, maar sindsdien is het aantal weer gestegen tot ongeveer 4.800. Zwarte neushoorns beslaan nu een veel kleiner gebied, waarbinnen zij worden aangetroffen in verspreide groepen, waarvan vele in parken en reservaten. De soort komt nog voor in Zuid-Afrika, Namibië, Angola, Zimbabwe, Mozambique, Malawi, Zambia, Tanzania, Kenia, Botswana en Swaziland. Populaties die in goed bewaakte kleine reservaten en wildboerderijen worden gehouden, hebben zich snel uitgebreid. De uitdaging bestaat er nu in, in vrijheid levende zwarte neushoorns te beschermen in veel grotere reservaten, zoals het Selous Game Reserve in Tanzania, een park ter grootte van Zwitserland. Zuid-Afrika en Namibië hebben meer zwarte neushoorns dan enig ander land, maar de toekomst van de dieren buiten parken en reservaten is tamelijk somber.
iv