Zwemmen in de East River kan sneller dan je denkt

Op een warme julimorgen ongeveer 15 jaar geleden klom Ellen Weinberg in een badpak, zwembril en badmuts over een metalen hek in Lower Manhattan, liep naar de oever van de East River en dook erin. Ongeveer 30 minuten later keken voorbijgangers aan de Brooklyn-kant van de rivier, in de buurt van wat nu deel uitmaakt van Brooklyn Bridge Park, met open mond toen Weinberg en vier andere zwemmers uit het water tevoorschijn kwamen.

“Iedereen keek naar ons alsof we gek waren,” zegt Weinberg, nu 58. “Het was zo leuk – ik voelde me net Kramer,” zegt ze, verwijzend naar de Seinfeld-aflevering waarin het maffe personage, moe van de overvolle zwembaden, lange tijd gaat zwemmen in de East River.

Het klinkt misschien als een capriool, maar Weinbergs duik was een toegestane gebeurtenis: Zij en de andere open-water zwemmers waren aan het testen hoe moeilijk het was om de rivier over te steken, met zijn snelle stromingen en wisselende getijden. (Een motorboot begeleidde hen voor de veiligheid.) Weinberg is sindsdien nog een paar keer de rivier in geweest, en ja, ze is kerngezond.

Voor veel New Yorkers is het idee van zwemmen in de East River net zo smakelijk als het drinken van hotdogwater of het knuffelen met een toiletbril van de Port Authority. Maar het openstellen van de rivieren van de stad voor publiek zwemmen is een droom die stadsplanners, milieuactivisten en waterliefhebbers verenigt. Het zou van cruciaal belang kunnen zijn om de stad na orkaan Sandy weerbaar te maken tegen de klimaatverandering – en het is misschien niet zo’n utopie als je zou denken.

Een ontwikkelaar denkt er al over na: Vorige maand kondigde Two Trees plannen aan voor een gigantisch project in Williamsburg met twee gemengde woontorens van 650 voet aan River Street en een park van zes acre aan de East River. Het park zou de relatie van het gebied met het water verzachten: In plaats van de harde promenade in het nabijgelegen Domino Park, of de rotsblokken van het East River State Park verder naar het noorden, zou de nieuwe locatie mensen tot aan het water laten lopen en interactie met het water mogelijk maken via een waadstrand, een kajaklanceerplaats en een educatieve pier. Het zou helpen de golfslag te breken en overstromingen door stormen en de stijgende zeespiegel te absorberen, terwijl het de eigendommen van Two Trees zelf zou beschermen.

En uiteindelijk wil de ontwikkelaar een zwemplek creëren die open is voor het publiek en afgesloten is van het turbulente kielzog van de rivier, waardoor New Yorkers voor het eerst sinds generaties in direct contact zouden komen met de East River. De rivier zou niet worden gefilterd, zoals het voorgestelde +Pool – alleen pure, natuurlijke East River. Lisa Switkin, een senior principal bij James Corner Field Operations en de hoofdontwerper van het park, voorspelt dat het binnen tien jaar zou kunnen gebeuren; als het lukt, zouden andere ontwikkelaars kunnen volgen.

“Wij zijn een stad die heeft besloten zich niet terug te trekken,” zegt Switkin. “En als je je niet wilt terugtrekken, moet je je relatie met het water veranderen. Dit hele idee van leven met water in plaats van ertegen te vechten is een nieuwe manier van denken geworden in veerkracht.”

Het model hiervoor zijn de havenbaden van Kopenhagen, een openbaar zwemgebied in de ooit vervuilde haven van Kopenhagen dat is getransformeerd tot een populaire, strandachtige bestemming. Ook dat waterlichaam leek ooit hopeloos: In de jaren zestig zagen de bewoners dode vissen aanspoelen op de oevers; in de jaren negentig werd er nog steeds afvalwater naar de plek gepompt waar mensen nu in de rij staan voor een duik na het eten. Begin jaren ’90 startte de stad een agressief programma om de waterkwaliteit te verbeteren en het watermilieu te herstellen, en in 2002 was het eerste havenbad open. (Vorig jaar riep CNN Kopenhagen uit tot de beste stad ter wereld om te zwemmen.) Hetzelfde bedrijf dat dat eerste bad bouwde-Bjarke Ingels Group-werkt samen met Two Trees aan het Williamsburg project.

De Simone Lorenzo/AGF/Universal Images Group via Getty Images

“Aanvankelijk was de gemeenschap een beetje huiverig, waarschijnlijk net als op deze locatie, om zich met het water bezig te houden”, zegt Tony Shiber, een architect bij BIG, over het project in Kopenhagen. “Hoewel dit een veel dichtere omgeving is, zijn de uitdagingen vergelijkbaar wat betreft het veranderen van de manier waarop mensen naar het water kijken.”

En dit is het punt: je kunt nu in theorie in de East River zwemmen. Volgens een rapport van het NYC Department of Environmental Protection, dat in oktober is uitgebracht, zijn de rivieren, havens en baaien van de stad schoner dan ze sinds de burgeroorlog zijn geweest. Ja, je ziet plastic zakken en bruine troep rond de rotsen aan de rivieroever, maar het midden van de rivier – een grote natuurkracht die 11.000 jaar geleden werd gevormd door een smeltende gletsjer, die water van Long Island Sound door de stad naar Upper New York Bay stroomt – is diep, schoon en altijd in beweging. De stad heeft de afgelopen vier decennia 45 miljard dollar uitgegeven om de waterkwaliteit te verbeteren, onder meer door rioolwaterzuiveringsinstallaties te moderniseren en groene infrastructuur aan te leggen om afspoeling te verminderen, terwijl de industrie die ooit de waterkant vervuilde, is uitgestorven.

Maar twee grote problemen staan het openbare zwemmen in de rivier in de weg. Het eerste is de regen: Regenwater neemt alles mee wat op straat ligt – van motorolie tot hondenpoep tot sigarettenpeuken – en stuurt dat naar dezelfde pijpen als het rioolwater, een fenomeen dat bekend staat als gecombineerde riooloverstorten (CSO’s) en dat wordt gevolgd via een heerlijk niche Twitter-account. De troep overbelast het afvalwatersysteem, en wordt uiteindelijk doorgespoeld naar de waterwegen. Ongeveer 48 uur na een zware regenval zit het water boordevol bacteriën, net als de straten van de Lower East Side na de laatste oproep op zaterdagavond, en zwemmen is, niet verwonderlijk, niet aan te raden.

Elk jaar stroomt ongeveer vijf miljard liter van deze mix van rioolwater en afval in de East River, op een totaal van ongeveer 20 miljard liter voor de hele stad (de Hudson krijgt slechts ongeveer 725 miljoen liter per jaar). En dat is nog steeds een enorme verbetering ten opzichte van de 110 miljard liter die in 1985 in de hele stad werd geloosd.

“De stad moet de waterwegen echt elke dag zwembaar maken als mensen willen zwemmen, niet alleen op dagen dat het zonnig is,” zegt Shino Tanikawa, uitvoerend directeur van het NYC Soil & Water Conservation District. “Dat wordt echt moeilijk om te doen.”

Het repareren van de riolering is iets wat volgens milieuactivisten een integraal onderdeel is van de inspanningen van de stad om op lange termijn veerkrachtig te zijn. New York is gebouwd van beton en bestrating, niet van materiaal dat water opzuigt. Een stad gebouwd voor de toekomst, zeggen voorstanders, zou meer poreus en groen zijn: met behulp van doorlaatbare klinkers in plaats van asfalt parkeerplaatsen (of, beter nog, helemaal geen parkeerplaatsen), groene daken vervangen de noodzaak voor goten, en meer micro groene ruimten op straat, die allemaal zou zuigen meer van dat regenwater.

Het andere probleem is het imago van de rivier. De East River wordt vaak gezien als minder romantisch en vuiler dan zijn machtigere broer, de Hudson, waarvan de naam doet denken aan de ongerepte bronnen van de Adirondacks waar zij ontspringt. De Hudson is de gracht van de stad en scheidt New York van de rest van het land, zoals te zien is op de beroemde cover van Saul Steinberg in de New Yorker. Maar de East River, die als een gehaaste forens door vier van de vijf stadsdelen stroomt, is een inside joke. In die Seinfeld-aflevering wordt Kramer aangezien voor een lijk; de stank van de rivier volgt hem de hele dag.

“Het publiek dat niet nauw bij deze kwestie is betrokken, denkt nog steeds dat de East River en de Hudson River zo vervuild zijn dat als je erin valt je een tetanusprik nodig hebt of een derde arm of derde oog moet laten groeien,” zegt Tanikawa.

Skeptici vragen vaak aan Capri Djatiasmoro, de wedstrijdleider van Coney Island Brighton Beach Open Water Swimmers, die heeft deelgenomen aan een jaarlijkse marathonzwemtocht rond het eiland Manhattan, of ze inentingen krijgt voordat ze de East River ingaat. “Oh ja, we doen inentingen,” zegt ze. “Na het zwemmen doen we shotjes tequila of Bacardi. Dat doodt elk insect dat je oppikt.”

Het zou het imago van de rivier zeker ten goede komen als er minder ongezuiverd rioolwater in de rivier terecht zou komen. De stad heeft 139 gecombineerde riooloverstortpunten langs de East River en het westelijke deel van Long Island Sound. In 2018 had de East River ten minste 82 dagen van overloop, zegt Mike Dulong, senior advocaat voor Riverkeeper, een groep die pleit voor schone waterwegen; er waren 179 dagen van overloop in de hele stad.

De stad en de staat zullen deze maand debatteren over een langetermijnplan om het stormwaterbeheer te verbeteren. Maar milieuactivisten zeggen dat het niet robuust genoeg is, vooral als zwemmen in het verschiet ligt. In het plan wordt gepleit voor zaken als regentuinen (er zijn er al meer dan 4000 aangelegd in de hele stad), of het aanpassen van openbare eigendommen zoals speelplaatsen met doorlaatbare materialen die water kunnen absorberen. Maar veel van het onroerend goed in de stad is particulier, en critici zeggen dat het plan moet beter stimuleren grondeigenaren om groene infrastructuur op te nemen in hun projecten.

“Er zijn heel weinig stimulansen voor ontwikkelaars om een groen dak aan te leggen en groene praktijken toe te passen,” zegt Dulong. “Als ontwikkelaars dat zouden doen, zou dat enorme voordelen hebben voor de riolering en de waterkwaliteit.”

Dulong heeft goede hoop dat hij ooit in de rivier kan zwemmen; hij woont in Williamsburg en loopt vaak vlak langs de voorgestelde locatie van Two Trees. Maar hij vraagt zich af of het wel een goed idee is om een bouwwerk in de East River te bouwen, zelfs als het om een zweminstalla-tie gaat. “De East River is gehavend,” zegt hij. “We hebben in feite alles gedood wat zich in het kanaalgebied bevindt.”

En het inruilen van een gigantische ontwikkeling voor een plek om het water te ontmoeten is het misschien niet waard, zegt Tanikawa, vooral voor de mensen die in de voorgestelde woontorens wonen, die in een overstroomd gebouw terecht kunnen komen als er weer een orkaan Sandy doorwaait.

“Waarom zouden we ons dit soort waterfront niet kunnen voorstellen, niet als een voorziening in ruil voor bouwen, maar omwille van zichzelf?”, vraagt ze. “Dit is het soort waterfront waarvan we er veel meer zouden moeten hebben, of het nu woongebied is of niet.”

Vertegenwoordigers van Two Trees zeggen dat het River Street-plan aan beide zorgen tegemoet komt: Het zou helpen om meer leven terug te brengen naar de waterkant door het creëren van moerassen, oesterbanken, en voedings- en broedplaatsen voor soorten zoals de Atlantische blauwe krab, blauwe vis, en mosselen. En vanuit het oogpunt van veerkracht zou het ontwerp van het openbare park overstromingen in de torens helpen voorkomen, omdat de uitgebreide zachte oeverlijn en de pier golfslag zullen breken en overstromingswater zullen absorberen, terwijl de torens gevoelige elektrische en mechanische apparatuur boven het overstromingsgebied zullen houden.

Het plan kan er ook toe bijdragen dat de waterkant van de stad, die door voorstanders en stadsambtenaren de “zesde wijk” wordt genoemd vanwege het onbenutte potentieel, een nieuwe bestemming krijgt. Zelfs politici zijn er bij betrokken: In 2011 lanceerde toenmalig burgemeester Michael Bloomberg een plan voor nieuwe parken aan het water en een veerdienst: “Onze waterkant en waterwegen – die wij de ‘zesde wijk’ van New York City noemen – zijn van onschatbare waarde. En als ons werk klaar is, zal New York City weer bekend staan als een van ’s werelds belangrijkste steden aan het water.”

Het gebruik van de rivier stimuleren is een manier om de schoonmaak te versnellen; het zou een geïnduceerde vraag zijn, vergelijkbaar met de manier waarop meer fietspaden zijn gekoppeld aan de algemene veiligheid van voetgangers. Er is maar één openbare zwemplek voor nodig om New Yorkers de rivier te laten veranderen van een afvalverspreider in een ongerepte voorziening: Stel je voor dat je vastzit op de brug in een hete, overvolle metro, naar beneden kijkt naar de rivier en fantaseert over een sprong in het verkoelende water zodra je thuiskomt.

Weinberg herinnert zich dat ze voor het eerst dat unieke perspectief kreeg tijdens die testzwemtocht, en besefte dat ze de East River mooier vond dan de Hudson.

“Als je in de East River zwemt, zijn de uitzichten… prachtig, gewoon prachtig,” zegt Weinberg. “Ik ben een stadszwemmer. Ik zie graag gebouwen.”

Correctie: In een eerdere versie van dit stuk is het aantal overloopdagen voor de hele stad verkeerd weergegeven; het aantal is 179 dagen voor de hele stad, en 82 dagen voor de East River alleen. Curbed betreurt de fout.