Test pH jest ważnym testem wstępnym. Małe zmiany w pH (0.3 jednostki lub nawet mniej) są zazwyczaj związane z relatywnie dużymi zmianami w innych właściwościach wody. Większość wód naturalnych będzie miała wartości pH od pH 5.0 do pH 8.5. Kwaśna, świeżo spadła woda deszczowa może mieć wartość pH 5.5 do 6.0. Jeśli wejdzie ona w reakcję z glebą i minerałami zawierającymi słabe materiały zasadowe, stężenie jonów wodorowych zmniejszy się. Woda może stać się lekko alkaliczna o pH 8,0-8,5. Wody bardziej kwaśne niż 5,0 i bardziej zasadowe niż 8,5 do 9,0 powinny być traktowane z podejrzliwością. Nagłe zmiany w wartościach pH służą jako sygnały ostrzegawcze, że jakość wody może ulec pogorszeniu w wyniku wprowadzenia zanieczyszczeń.
PH próbek wody można określić w terenie lub próbki można zebrać i określić pH później. Ponieważ większość systemów wodnych ma pH w średnim zakresie skali pH, wskaźnik o pH od 5 do 9 może być odpowiedni. Jednakże, wskaźnik o szerokim zakresie jest często najlepszym rozwiązaniem na początek.
Niewielką ilość próbki wody umieścić w probówce lub innym pojemniku. Dodaj jedną lub dwie krople wskaźnika do próbki. Po 30 sekundach porównać kolor roztworu wody i wskaźnika z tabelą kolorów dołączoną do wskaźnika. Odczytać pH próbki z tabeli. Można również użyć papierka wskaźnikowego.