W nekrologu rodzina przypisała patriarsze „głębokie zaangażowanie w sprawiedliwość społeczną i ekonomiczną”, zauważając, że był on odpowiedzialny za pierwsze wysiłki Fundacji Billa & Melindy Gates na rzecz poprawy zdrowia na świecie, a także za jego orędownictwo na rzecz progresywnego opodatkowania, zwłaszcza nieudane starania o uchwalenie stanowego podatku dochodowego od zamożnych w Waszyngtonie.
„Mądrość, hojność, empatia i pokora mojego taty miały ogromny wpływ na ludzi na całym świecie” – napisał w hołdzie Bill Gates.
Urodzony 30 listopada 1925 r., Gates Sr. dorastał w Bremerton, w stanie Waszyngton, gdzie jego rodzice prowadzili sklep meblowy. Wstąpił do armii po pierwszym roku studiów na Uniwersytecie Waszyngtońskim i był w drodze do Japonii, gdy ta poddała się w 1945 r. Służył przez rok w ogarniętym wojną Tokio, po czym wrócił do Stanów Zjednoczonych i wznowił naukę, jak twierdzi jego rodzina. Po uzyskaniu dyplomu prawnika w 1950 r., rozpoczął pracę w prywatnej praktyce i jako niepełnoetatowy adwokat miasta Bremerton.
Założył firmę prawniczą w Seattle z dwoma innymi partnerami, która ostatecznie stała się Preston Gates and Ellis – obecnie znana jako K & L Gates, jedna z największych na świecie firm prawniczych. Firma była jedną z pierwszych, które współpracowały z przemysłem technologicznym w regionie.
Gates poznał swoją pierwszą żonę, Mary Maxwell, na Uniwersytecie Waszyngtońskim. Mieli dwie córki i syna – Gatesa Jr. i pozostali małżeństwem aż do jej śmierci w 1994 roku. Dwa lata później ożenił się z Mimi Gardner, ówczesną dyrektor Muzeum Sztuki w Seattle, z którą spędził ostatnie ćwierć wieku swojego życia.
„Kiedy byłem dzieckiem, nie był wymagający ani dominujący, a jednak nigdy nie pozwolił mi iść na łatwiznę w rzeczach, w których byłem dobry, i zawsze popychał mnie do próbowania rzeczy, których nienawidziłem lub nie sądziłem, że mogę zrobić (pływanie i piłka nożna, na przykład)”, napisał Gates Jr. w hołdzie. „Wzorował się też na niesamowitej etyce pracy. Był jednym z najciężej pracujących i najbardziej szanowanych prawników w Seattle, a także ważnym liderem obywatelskim w naszym regionie.”
Ta praca obywatelska obejmowała służbę jako powiernik w Greater Seattle Chamber of Commerce, Planned Parenthood i United Way, a także jako regent Uniwersytetu Waszyngtońskiego, gdzie prowadził zbiórki funduszy. Służył również jako prezes stanowych i lokalnych stowarzyszeń adwokackich oraz w kierownictwie American Bar Assn., pomagając w tworzeniu stypendiów różnorodności i promując usługi prawne dla ubogich.
„Bill Sr. był osobą, która troszczyła się o trudną sytuację wielu osób, a on miał zasoby i niekończące się zaangażowanie obywatelskie, aby coś z tym zrobić”, powiedział w oświadczeniu Gov. Jay Inslee z Waszyngtonu. „Dokonał wyboru, by wykorzystać swój majątek i wpływy do wspierania i poprawy równości w naszych społecznościach.”
Gates Sr. był potężną postacią, zarówno z reputacji, jak i osobiście – miał 180 cm wzrostu – i często szukano jego rady. Były prezes Starbucksa Howard Schultz powiedział, że gdy w 1987 r. miał trudności z zebraniem pieniędzy na zakup sieci sześciu sklepów z kawą, Gates uratował go przed konkurencyjnym kupcem – nie tylko inwestując, ale też osobiście zabierając Schultza na wizytę u rywala i domagając się, by ten, górując nad biurkiem rywala, powiedział: „Ty ustąpisz, a ten dzieciak zrealizuje swoje marzenie. Czy mnie rozumiesz?”
Gates przeszedł na emeryturę z prawa w 1998 roku i objął znaczące role w Fundacji Gatesów, pomagając zapoczątkować jej pracę w dziedzinie zdrowia na świecie.
Podkreślił, że jest to bardzo ważne dla firmy.