Czy widziałeś termin „szum” rzucony dookoła i zastanawiałeś się co to dokładnie jest? A może zauważyłeś, że niektóre z Twoich zdjęć nie są tak ostre i wyraźne, jak byś chciał, i mają prawie ziarnisty wygląd. Przyczyną może być właśnie szum cyfrowy. Rozumiejąc, czym jest szum i w jaki sposób przedostaje się do zdjęć, możesz podjąć kilka kroków, aby go uniknąć. A w przypadku, gdy szum jest nieunikniony, omówimy kilka sposobów na jego skorygowanie.
Co to jest szum?
Tak jak w przypadku dźwięku, gdzie szum odnosi się do zakłóceń słuchowych, w fotografii, termin cyfrowy szum odnosi się do wizualnych zniekształceń. Szumy wyglądają jak małe kolorowe piksele lub plamki na zdjęciu, a czasami przypominają ziarno, które można zobaczyć w fotografii filmowej. Szumy są prawdopodobnie bardziej widoczne na zdjęciach wykonanych przy słabym oświetleniu. Szumy mogą zniekształcać wizualne szczegóły zdjęcia, co sprawia, że fotografowie starają się ich unikać. Kilka czynników może wpłynąć na poziom szumów, włączając w to rozmiar sensora, wyższe ustawienia ISO i długie ekspozycje, by wymienić tylko kilka.
Jak uniknąć szumów
Jeśli zauważasz dużo szumów na swoich zdjęciach, pierwszym krokiem jest ustalenie, co może być ich przyczyną. Gdy już uda Ci się ustalić, skąd pochodzi szum, możesz podjąć kroki, aby go uniknąć. Oto kilka sposobów, dzięki którym można zapobiec powstawaniu dużych ilości szumów:
Niższe ISO: Wyższe ISO powoduje więcej szumów, dlatego warto fotografować z najniższym ISO, jakie jest możliwe przy zachowaniu właściwej ekspozycji. Różne lustrzanki różnią się pod względem możliwości fotografowania przy wysokich ISO bez szumów, a wynika to w dużej mierze z sensora aparatu (więcej na ten temat poniżej). Poniższe przykłady pokazują, jak ISO wpływa na ilość szumów na zdjęciu. Wszystkie te zdjęcia zostały wykonane aparatem Canon 6D. Na zdjęciu wykonanym przy ISO 16000, szum jest znacznie bardziej widoczny przy powiększaniu obrazu. Można zauważyć, że po obniżeniu czułości ISO nawet do 4000, wzrasta wyrazistość szczegółów i zmniejsza się ilość szumów. Staje się to jeszcze bardziej widoczne przy ISO 2500.
Staram się podnosić ISO w ostateczności, aby uzyskać właściwą ekspozycję. Kiedy fotografuję przy słabym oświetleniu i muszę dostarczyć więcej światła do sensora aparatu, aby prawidłowo naświetlić obraz, zawsze najpierw otwieram przysłonę. Jeśli nadal potrzebuję więcej światła, spowalniam czas otwarcia migawki do minimalnej akceptowalnej prędkości dla fotografowanego obiektu przed zwiększeniem ISO.
Większy sensor: Rozmiar sensora aparatu odgrywa dużą rolę w ostatecznej jakości obrazu, w tym w poziomie szumów na zdjęciu. Sensor Twojego aparatu zawiera miliony „fotosów”, czyli wrażliwych na światło punktów, które służą do zbierania i rejestrowania informacji wprowadzanych przez obiektyw aparatu. Naturalnie, większy czujnik ma zdolność do zbierania większej ilości informacji. Dlatego im większy sensor aparatu, tym lepsza jakość obrazu. Różnica w wielkości sensora jest jednym z głównych powodów, dla których aparaty z matrycą crop wytwarzają obrazy z większym szumem przy zwiększonych czułościach ISO niż aparaty pełnoklatkowe. Możesz przeczytać więcej o aparatach crop vs. pełnoklatkowych tutaj.
Właściwie naświetlaj: Gdy zdjęcie jest prawidłowo naświetlone, do obrazu wprowadzanych jest mniej szumów. Poprawiając ekspozycję w aparacie, można uniknąć niepotrzebnych szumów. Zobacz poniższe porównanie. Zdjęcie po lewej stronie zostało prawidłowo naświetlone w aparacie, natomiast zdjęcie po prawej stronie było pierwotnie niedoświetlone, a ekspozycja została zwiększona w Lightroomie. Oba zdjęcia zostały wykonane przy czułości ISO 12800. Zwróć uwagę na znaczną różnicę w ilości szumu na zdjęciu po prawej stronie. Prawidłowe naświetlanie zdjęć w aparacie pozwala uniknąć niepożądanych szumów.
Czy szumy można skorygować?
Niektóre aparaty mają wbudowaną redukcję szumów, co może być pomocne, ale nie jest to funkcja, z której korzystam, ponieważ redukcja szumów jest tak prosta w post-processingu. W module Develop w Lightroomie możesz zmniejszyć widoczność szumów na zdjęciach, używając suwaka Luminance w panelu Details. Wystarczy przesunąć suwak w prawo, by zredukować szumy, uważając przy tym, by nie posunąć się za daleko. Zbyt duża redukcja szumu może spowodować utratę szczegółów w obrazie, nadając mu „plastikowy” wygląd, więc pamiętaj, aby mieć oko na ogólny wygląd obrazu, gdy używasz tej funkcji.
Następnym razem, gdy będziesz miał do czynienia z cyfrowym szumem na swoich zdjęciach, sprawdź czy jedna z powyższych wskazówek może pomóc Ci w zapobieganiu mu lub jego korekcie, tak abyś mógł mieć ostre, czyste zdjęcia, bez uciążliwych zniekształceń, które szum wprowadza do Twoich obrazów.