Przegląd medyczny: Jeffrey A. Meyerhardt, MD, MPH
Zespół jelita drażliwego (IBS) jest przewlekłym zaburzeniem, w którym jelito grube ulega nieprawidłowym skurczom, powodując bóle brzucha, skurcze, biegunkę, zaparcia lub mieszankę tych objawów. (Jest to inny stan niż choroba zapalna jelit (IBD), która najczęściej występuje jako wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna). Rak jelita grubego, który polega na niekontrolowanym wzroście komórek w części jelita grubego zwanej okrężnicą lub odbytnicą, może dawać podobne objawy, dlatego ważne jest, aby być świadomym różnic pomiędzy tymi dwoma stanami.
Jakie są wczesne sygnały ostrzegawcze raka jelita grubego?
W swoich wczesnych stadiach rak jelita grubego często nie daje żadnych objawów, ale w miarę wzrostu nowotworu i przenikania przez ściany jelita grubego mogą pojawić się różne objawy, w tym:
- Zmiany w nawykach jelitowych
- Krew (jasnoczerwona lub bardzo ciemna) w stolcu
- Wymioty, biegunka, zaparcia lub uczucie, że jelito nie opróżnia się w pełni
- Stopy węższe niż zwykle
- Częste bóle przy oddawaniu gazów, wzdęcia, uczucie pełności, lub skurcze
- Utrata wagi z nieznanych powodów
- Zmęczenie
- Wymioty
- Anemia (niska liczba czerwonych krwinek)
Ponieważ IBS, rak jelita grubego i inne zaburzenia trawienia, takie jak IBD, mogą dawać podobne objawy, warto skonsultować się z lekarzem lub lekarzem pierwszego kontaktu tak szybko, jak to możliwe, jeśli doświadczasz tych objawów, zwłaszcza jeśli trwają one dłużej niż kilka dni.
Choć rak jelita grubego często nie daje objawów, dopóki się nie rozwinie i nie rozprzestrzeni, badania przesiewowe – w tym badanie krwi utajonej w kale, kolonoskopia i sigmoidoskopia – mogą wykryć chorobę w jej najwcześniejszych stadiach. American Cancer Society (ACS) zaleca regularne badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego, począwszy od 45 roku życia, dla osób o średnim ryzyku zachorowania. Osoby z rodzinną historią choroby lub mające pewne inne czynniki ryzyka powinny porozmawiać z lekarzem o rozpoczęciu badań przesiewowych w młodszym wieku, radzi ACS.
Gdy rak jelita grubego zostanie wcześnie wykryty, zanim się rozprzestrzeni, wskaźnik pięcioletniej przeżywalności wynosi 92% – co oznacza, że ponad dziewięć na dziesięć osób, u których zdiagnozowano wczesne stadium choroby i które są leczone, przeżywa pięć lat później. Wskaźniki przeżycia spadają, gdy rak staje się bardziej zaawansowany w okrężnicy lub odbytnicy i okolicznych węzłach chłonnych, lub gdy rozprzestrzenia się poza okrężnicę lub odbytnicę.
Aby zdiagnozować raka jelita grubego, lekarze mogą zlecić badania krwi, a także prześwietlenie rentgenowskie lub tomografię komputerową. Jeśli rak jelita grubego jest mocno podejrzewany, prawdopodobnie zostanie wykonana kolonoskopia w celu obejrzenia wyściółki okrężnicy lub odbytnicy i pobrania małych próbek nieprawidłowej tkanki do badań.
Czy IBS może prowadzić do raka jelita grubego?
Osoby cierpiące na IBS nie muszą się obawiać, że stan ten zwiększa ich szanse na rozwój raka jelita grubego. Badanie przeprowadzone w 2010 r. przez naukowców z Uniwersytetu Michigan wykazało, że pacjenci z IBS nie są bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia polipów jelitowych (narośli, które mogą być prekursorem raka jelita grubego), raka jelita grubego lub chorób zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, niż osoby zdrowe poddawane kolonoskopii. Badania wskazują, że kolonoskopia nie jest konieczna u pacjentów z IBS, chyba że występują u nich inne objawy specyficznie związane z rakiem jelita grubego, takie jak krwawienie z przewodu pokarmowego, utrata masy ciała lub niedokrwistość.
- Dorośli
- Rak jelita grubego