Philip Kosloski – Opublikowano dnia 02/25/20
Popiół ma długą tradycję w Kościele katolickim, znajdując swoje korzenie w Starym Testamencie.
Środa Popielcowa w Rytuale Rzymskim Kościoła Katolickiego koncentruje się, co nie jest zaskoczeniem, na nałożeniu popiołu wszystkim wiernym, którzy uczestniczą we Mszy Świętej lub nabożeństwie modlitewnym. Ceremonia ta jest stosunkowo krótka, ale ma bogatą symbolikę, o której czasami się zapomina.
Po pierwsze, popiół jest zazwyczaj tworzony w kościele parafialnym poprzez spalanie gałązek palmowych. Te gałązki palmowe zostały poświęcone w Niedzielę Palmową poprzedniego roku, co łączy początek Wielkiego Postu z jego końcem, kiedy to wspominamy mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Okres pokutny zaczyna się od ukrzyżowania i kończy się ukrzyżowaniem.
Po drugie, modlitwa, którą kapłan nakłada popiół na czoło człowieka, ma nam przypominać o naszej śmiertelności i konsekwencjach grzechu pierworodnego Adama i Ewy. Modlitwa „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” jest bezpośrednim cytatem z Księgi Rodzaju, kiedy to Bóg wydaje wyrok na Adama i Ewę po tym, jak zjedli z drzewa dobra i zła.
W pocie czoła
będziesz jadł chleb,
dopóki nie wrócisz do ziemi,
z której zostałeś wzięty;
Bo prochem jesteś i w proch się obrócisz. (Księga Rodzaju 3:19)
Adam i Ewa zostają następnie wygnani z ogrodu Eden i nie mogą do niego powrócić, skazani na życie doczesne.
Ponadto popiół był używany przez wielu w całym Starym Testamencie jako znak ich skruchy, z prośbą do Boga o zmiłowanie nad nimi. W Księdze Judyty „wszyscy izraelscy mężczyźni, kobiety i dzieci, którzy mieszkali w Jerozolimie, padli na kolana przed świątynią i posypali głowy popiołem, rozkładając przed Panem swój wór” (Judyta 4,11). Potem „Pan usłyszał ich wołanie i zobaczył ich cierpienie” (Judyta 4, 13).
Najsłynniejsze jest to, że kiedy prorok Jonasz wygłosił kazanie w Niniwie, „wstał ze swego tronu, złożył szatę, okrył się worem i usiadł w popiele” (Jonasz 3, 6).
Za każdym razem, gdy ludzie posypywali się popiołem, żałowali za swoje grzechy i wołali do Boga o miłosierdzie, Pan słyszał ich wołanie i uchronił ich od zniszczenia.
Ta symbolika pokuty jest powodem, dla którego w obecnej wersji Rytu Rzymskiego słowa wypowiadane podczas posypania popiołem mogą być nakazem Jezusa: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.”
Święty Jan Paweł II również podsumował głębię znaczenia kryjącą się za posypaniem popiołem.
„Stwórz we mnie serce czyste, o Boże, (…) nie zabieraj ode mnie swego Ducha Świętego”. Słyszymy to błaganie odbijające się echem w naszych sercach, podczas gdy za kilka chwil podejdziemy do ołtarza Pańskiego, aby zgodnie z bardzo starą tradycją przyjąć popiół na czoło. Akt ten jest pełen duchowych aluzji i stanowi ważny znak nawrócenia i wewnętrznej odnowy. Sam w sobie jest prostym obrzędem liturgicznym, ale bardzo głębokim ze względu na swoje znaczenie pokutne: Kościół przypomina w nim człowiekowi, wierzącemu i grzesznikowi, o jego słabości wobec zła, a zwłaszcza o jego całkowitej zależności od nieskończonego majestatu Boga.
Popiół jest bogatym symbolem w Kościele katolickim, jednym z tych, które łączą nas z długą biblijną tradycją wołania do Boga o miłosierdzie, ukazując Mu naszą wewnętrzną odnowę poprzez zewnętrzny znak.
Czytaj dalej..: Oto dlaczego katolicy nie jedzą mięsa w piątki podczas Wielkiego Postu Czytaj więcej: Skąd się bierze popiół w Środę Popielcową?