Neurotoksyna

Skutki fizjologiczne

Neurotoksyny są wchłaniane przez wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą lub wstrzyknięcie i mogą mieć natychmiastowy lub długotrwały wpływ, powodując nieprawidłowe funkcjonowanie neuronów lub zaburzając komunikację między neuronami. Niewyraźne słowa lub słaba koordynacja spowodowane toksycznym wpływem na neurony, na przykład w wyniku spożycia alkoholu, są tymczasowe, podczas gdy uszkodzenia poznawcze spowodowane narażeniem na ołów są nieodwracalne. Niektóre neurotoksyny są bardzo silne i zostały przekształcone w broń chemiczną. Na przykład środek nerwowy sarin jest związkiem fosforoorganicznym, który został sklasyfikowany jako broń masowego rażenia; gaz sarin może zabić człowieka w ciągu 10 minut od kontaktu z nim.

Zdobądź subskrypcję Britannica Premium i uzyskaj dostęp do ekskluzywnych treści. Subscribe Now

Młode i starsze osoby są szczególnie podatne na działanie neurotoksycznych substancji chemicznych. U osób starszych spadek funkcji neuronalnych związany ze starzeniem się może ograniczać zdolność do radzenia sobie z efektami działania neurotoksyn, szczególnie u osób z upośledzonym metabolizmem wątroby lub upośledzoną funkcją nerek, które są podstawowymi drogami usuwania toksyn z organizmu. Prenatalna, postnatalna i wczesnodziecięca ekspozycja na pewne substancje chemiczne może prowadzić do trwałego uszkodzenia rozwijającego się mózgu, powodując deficyty funkcjonalne, które ujawniają się natychmiast lub pojawiają się w późniejszym okresie życia. Badania wykazały, że łożysko nie jest w stanie zapobiec przechodzeniu wielu toksyn z matki na płód; co więcej, substancje chemiczne mogą być przenoszone przez mleko matki.

Niektóre substancje chemiczne znajdujące się w środowisku i w przedmiotach powszechnego użytku zostały powiązane z problemami behawioralnymi i poznawczymi u dzieci. We wczesnych latach 2000, zwiększone narażenie na niektóre z tych substancji chemicznych podczas rozwoju płodu i wczesnego dzieciństwa – w wyniku ogólnego wzrostu wykorzystania substancji chemicznych w produkcji żywności i produktów konsumenckich – zostało obwinione za gwałtowny wzrost zaburzeń takich jak autyzm i zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości (ADHD) u dzieci. Mimo że czynniki genetyczne odgrywają pewną rolę, neurotoksyny takie jak arsen, chloropiryfos, DDT (dichlorodifenylotrichloroetan), alkohol etylowy, fluor, ołów, polibromowane etery difenylowe (PBDE), polichlorowane bifenyle (PCB), mangan, rtęć i toluen w znacznym stopniu przyczyniają się do rozpowszechnienia zaburzeń neurobehawioralnych.

Wpływ niektórych neurotoksyn, takich jak ołów i alkohol etylowy, jest dobrze udokumentowany. Od lat 70. XX wieku wiadomo, że alkoholowy zespół płodowy, charakteryzujący się uszkodzeniem mózgu i opóźnieniami w rozwoju u dzieci, występuje u dzieci urodzonych przez matki będące alkoholiczkami. Obawy o skażenie ołowiem sięgają czasów starożytnego Rzymu, gdzie kowalny metal był używany do budowy akweduktów. Rzymski pisarz i inżynier budowlany Witruwiusz zauważył, że „przy odlewaniu ołowiu, opary z niego … niszczą wigor krwi.”

W czasach współczesnych istnieją znaczne obawy dotyczące połączonych skutków umiarkowanego, a nawet niskiego poziomu narażenia na wiele neurotoksyn; potrzeba jednak więcej badań, aby określić fizjologiczne znaczenie takich narażeń. Ponadto podejrzewa się, że tysiące innych substancji chemicznych może mieć działanie neurotoksyczne, choć wiele z nich pozostaje nie przebadanych.

Caroline Levine

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *