Toksyczność selenu

By Dr Liji Thomas, MD

Rola selenu w zdrowiu została po raz pierwszy uznana jako toksyczna, przez rozpoznanie jego niekorzystnych skutków. Będąc pierwiastkiem śladowym, tylko minuta ilość jest potrzebna do utrzymania jego ważnych ról fizjologicznych. Zalecana dawka żywieniowa wynosi 55 mcg dziennie, w oparciu o dawkę referencyjną 0,005 mg/kg masy ciała/dzień. Poniższa tabela przedstawia górne poziomy ustalone przez FDA. Należy pamiętać, że niemowlęta nie powinny otrzymywać suplementacji selenem.

Tabela 1: Górne poziomy spożycia dla selenu

Wg stanu obecnego, toksyczność selenu jest diagnozowana na podstawie obecności cech selenozy u ludzi, ponieważ nie ma dokładnych parametrów biochemicznych lub przedklinicznych.

Historia toksyczności selenu

Toksyczność selenu u zwierząt została wykryta przez wystąpienie objawów neurologicznych i mięśniowych u bydła w latach 30-tych XX wieku. Nazywano to różnie: chorobą alkaliczną lub ślepym zataczaniem się, a obecnie uważa się, że reprezentują one różne stadia tego samego stanu.

Kliniczne cechy ślepego zataczania się obejmują utratę wzroku lub upośledzenie, przypadkowe chodzenie, słabe odżywianie i paraliż. W chorobie alkalicznej występuje utrata włosów, zdeformowane i odpadające racice, nadżerka stawów, niedokrwistość oraz wpływ na układ sercowo-naczyniowy, wątrobowy i nerkowy.

Wśród zwierząt, toksyczność selenu była również związana z nieprawidłowym rozwojem płodu u bydła, świń i owiec, ale z niepłodnością i wyższym odsetkiem potomstwa bezpłodnego oraz zgonów płodów.

Toksyczność przewlekła selenu

Objawy toksyczności zależą od drogi narażenia.

Wdychanie selenu

Wdychanie związków selenu powoduje podrażnienie błon układu oddechowego, obrzęk płuc, zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc. Narażenie na pył selenu pierwiastkowego wywołuje również podrażnienie błon śluzowych, krwawienie z nosa i kaszel, poza innymi objawami.

Inne objawy to wymioty i nudności, skutki sercowo-naczyniowe, bóle głowy i złe samopoczucie oraz podrażnienie oczu.

Zjadanie selenu

Długotrwałe spożycie nadmiernej ilości selenu może dotyczyć form organicznych lub nieorganicznych w żywności lub wodzie. Objawy przewlekłej toksyczności selenu lub selenozy pojawiają się najpierw w postaci girlandowatego zapachu w oddechu i metalicznego smaku w ustach. Następnie pojawiają się objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności lub biegunka, zmęczenie i drażliwość oraz bóle stawów, u ponad 70-75% pacjentów.

Inne charakterystyczne cechy to utrata przytomności, parestezje, hiperrefleksja, zmiany w paznokciach powodujące łamliwość, deformację i utratę paznokci, łysienie, przebarwienia i utrata zębów oraz wysypki skórne. Występują one u ponad 60-65% pacjentów.

Ostra toksyczność selenu

Ostra toksyczność objawia się zespołem ostrej niewydolności oddechowej, zawałem mięśnia sercowego, niewydolnością nerek, objawami naczyniowymi, takimi jak tachykardia i zaczerwienienie twarzy, objawami neurologicznymi, w tym drżeniem, drażliwością i bólem mięśni. Często obserwuje się nieprawidłowości w zapisie EKG, takie jak odwrócenie załamka T i wydłużenie odstępu QT, a zgon następuje z powodu opornego na leczenie niedociśnienia

Przyczyny selenozy

Przyczyny selenozy obejmują spożycie nadmiernej ilości selenu, jak w przypadku regularnego spożywania orzechów brazylijskich, które mogą zawierać do 90 mcg selenu na orzech. Istnieje również wiele innych roślin, które mają zdolność do koncentracji selenu, który jest pobierany z gleby, i są one określane jako akumulatory selenu.

W przeciwieństwie do normalnej zawartości selenu roślin 10 ppm, nawet jeśli rosną na glebie bogatej w selen, akumulatory selenu mogą mieć stężenie w tysiącach ppm. Astragalus racemosus zgłoszono do stężenia prawie 15.000 ppm selenu.

Te rośliny są w stanie rosnąć tylko na glebach seleniferous i są nazywane podstawowe wskaźniki selenu. Chociaż znaleźć głównie w Ameryce Północnej, niektóre gatunki rosną w Australii. Istnieją również inne rośliny gromadzące selen, które mogą rosnąć na glebach ubogich w selen, i są to wtórne rośliny gromadzące selen.

Toksyczne związki selenu

Najbardziej toksycznym związkiem selenu po inhalacji jest selenek wodoru. Inne toksyczne związki to dwutlenek selenu, selenin sodu i siarczek selenu. Selenin sodu jest najbardziej toksycznym związkiem po spożyciu doustnym.

Siarczek selenu został powiązany z występowaniem nowotworów wątroby i płuc u myszy i szczurów po narażeniu doustnym i jest czynnikiem rakotwórczym grupy B2 według klasyfikacji EPA. Selen pierwiastkowy ma niską toksyczność po podaniu doustnym.

EPA sklasyfikowała selen pierwiastkowy jako Grupę D, nieklasyfikowalną pod względem rakotwórczości dla ludzi, a siarczek selenu jako Grupę B2, prawdopodobny czynnik rakotwórczy dla ludzi.

Przyczyny toksyczności selenu

Narażenie na selen jest przede wszystkim poprzez żywność, a w niektórych obszarach, gdzie występują gleby selenowe, poprzez wodę pitną. Narażenie drogą powietrzną jest rzadkie, ale narażenie zawodowe jest możliwe w procesach chemicznych do odzyskiwania selenu, malarstwa i przemysłu metalowego. Chemikalia do ślusarki zawierają wysokie stężenie selenu i często są przyczyną ostrych zatruć. Potencjalne źródła toksycznych poziomów selenu obejmują spożycie traganka i miedzi.

Toksyczne poziomy selenu

Niektóre agencje przedstawiły przewlekły poziom narażenia referencyjnego w wysokości 0,02 mg/m3 dla selenu i jego związków oraz 0,00008 mg/m3 dla selenku wodoru, w oparciu o wyniki badań u ludzi z selenozą i świnek morskich z toksycznością inhalacyjną selenu.

Interakcje pomiędzy selenem a innymi lekami

Selen może nasilać działanie:

• Leki przeciwzakrzepowe
• Leki uspokajające
• Zioła osłabiające krzepliwość takie jak dzięgiel, goździki, imbir

Selen może osłabiać działanie:

• Leki immunosupresyjne
• Ostrożnościowe środki antykoncepcyjne
• Leki obniżające poziom cholesterolu
• Niacyna
• Suplementy miedzi

Suplementy obniżające skuteczność selenu:

• Sole złota
• Kwasy tłuszczowe omega-3 kwasy tłuszczowe
• Cynk
• Suplementy, które zwiększają skuteczność selenu

• http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3225252/
• http://www3.epa.gov/airtoxics/hlthef/selenium.html
• http://www.annclinlabsci.org/content/36/4/409.full
• http://ohioline.osu.edu/sc167/sc167_04.html
• http://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/tp92.pdf

Dalsza lektura

• Wszystkie treści dotyczące Selenium
• Co to jest Selenium?
• Źródła selenu
• Zastosowania biologiczne selenu
• Zastosowania niebiologiczne selenu

Written by

Dr Liji Thomas

Dr Liji Thomas jest lekarzem położnikiem, który ukończył Government Medical College, University of Calicut, Kerala, w 2001 roku. Liji praktykowała jako pełnoetatowy konsultant w dziedzinie położnictwa/ginekologii w prywatnym szpitalu przez kilka lat po ukończeniu studiów. Doradzała setkom pacjentów borykających się z problemami związanymi z ciążą i niepłodnością, a także była odpowiedzialna za ponad 2000 porodów, dążąc zawsze do osiągnięcia normalnego porodu, a nie operacyjnego.

Ostatnia aktualizacja Aug 23, 2018

Cytaty

Proszę użyć jednego z następujących formatów, aby zacytować ten artykuł w swoim eseju, referacie lub raporcie:

• APA

  Thomas, Liji. (2018, August 23). Selenium Toxicity (Toksyczność selenu). Wiadomości-Medyczne. Retrieved on March 24, 2021 from https://www.news-medical.net/health/Selenium-Toxicity.aspx.

• MLA

  Thomas, Liji. „Selenium Toxicity”. News-Medical. 24 marca 2021. <https://www.news-medical.net/health/Selenium-Toxicity.aspx>.

• Chicago

  Thomas, Liji. „Selenium Toxicity”. News-Medical. https://www.news-medical.net/health/Selenium-Toxicity.aspx. (dostęp 24 marca, 2021).

• Harvard

  Thomas, Liji. 2018. Selenium Toxicity. News-Medical, przeglądane 24 marca 2021, https://www.news-medical.net/health/Selenium-Toxicity.aspx.

.