Pan/ Pani dziecko ma mieć wykonaną endoskopię i/lub biopsję. Procedury te są pomocne w ustaleniu, czy dana osoba ma celiakię. W tej ulotce dowiesz się, czego możesz się spodziewać podczas endoskopii i/lub biopsji Twojego dziecka.
Co to jest celiakia?
Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, w której osoba nie może spożywać glutenu (białka występującego w pszenicy, życie i jęczmieniu). U osób z celiakią, gluten uszkadza jelito cienkie. Z czasem uszkodzenie to wpływa na sposób, w jaki jelito cienkie wchłania składniki odżywcze z pożywienia. Choroby autoimmunologiczne powodują, że układ odpornościowy (system, który zwalcza zarazki i infekcje) błędnie atakuje zdrowe komórki.
Co to jest endoskopia i biopsja?
Endoskopia to procedura, w której lekarz ogląda przewód pokarmowy (gardło, żołądek i jelita) za pomocą endoskopu (cienkiej, elastycznej rurki z dołączonym światłem i kamerą). Endoskop jest prowadzony w dół gardła danej osoby i do jej jelita cienkiego. Endoskopia nie powoduje bólu, ponieważ w wyściółce jelita cienkiego nie ma zakończeń nerwowych.
Biopsja jest procedurą, w której lekarze usuwają małe fragmenty tkanki z ciała i sprawdzają je pod mikroskopem w poszukiwaniu oznak choroby lub infekcji.
Dlaczego ja/moje dziecko potrzebujemy endoskopii i/lub biopsji?
Endoskopia i biopsja są najlepszym sposobem zdiagnozowania celiakii. Gastroenterolog (lekarz, który leczy osoby z zaburzeniami żołądka i jelit) wykona endoskopię, jeśli badania krwi lub testy genetyczne Twojego dziecka wykazują oznaki celiakii.
Jak przygotować się do endoskopii i/lub biopsji
Przed zabiegiem
- Przestrzegaj zaleceń lekarza dotyczących tego, co Ty/Twoje dziecko możesz jeść lub pić przed zabiegiem. Żołądek i jelita muszą być puste przed zabiegiem. Pomoże to lekarzowi zrobić wyraźniejsze zdjęcia podczas endoskopii.
- W tygodniach poprzedzających zabieg, Ty/Twoje dziecko musicie jeść pokarmy zawierające gluten. Chociaż może to być niewygodne, jest to ważny krok w celu sprawdzenia, czy objawy ulegną poprawie po usunięciu glutenu z diety Twojego dziecka.
- W zależności od wieku Twojego dziecka, zostaniesz poddany znieczuleniu ogólnemu lub lekkiej sedacji (lek pomagający poczuć się sennym i zrelaksowanym). Dzieci otrzymują znieczulenie ogólne. Nastolatkom i młodym dorosłym podaje się leki uspokajające.
- Lekarz poda Tobie/Twojemu dziecku spray przeciwbólowy do gardła, abyś nie czuł/czuła endoskopu, kiedy zejdzie w dół.
Podczas zabiegu
- Lekarze używają endoskopu do sprawdzenia oznak uszkodzenia jelita cienkiego. Poprowadzą endoskop delikatnie w dół gardła Pani/Pana dziecka, aż dotrze on do jelita cienkiego.
- Endoskop ma przymocowane maleńkie narzędzia do pobierania próbek. Lekarze pobiorą 4-6 małych próbek z wyściółki jelita cienkiego, aby sprawdzić je pod mikroskopem. Wyściółka jelita cienkiego nie posiada zakończeń nerwowych. Ty/Twoje dziecko nie będziecie odczuwać bólu, kiedy lekarze będą pobierać próbki.
- Endoskopia i/lub biopsja trwa zazwyczaj 30 minut (pół godziny).
Po zabiegu
- Ty/Twoje dziecko możesz wrócić do domu, kiedy znieczulenie lub uspokojenie przestanie działać. Pozostaniesz w sali pooperacyjnej, gdy znieczulenie przestanie działać. Nawet po niewielkim zabiegu warto przygotować się na to, że przyjaciel lub członek rodziny odwiezie Ciebie/Twoje dziecko do domu.
- To normalne, że Ciebie/Twoje dziecko boli gardło, czujesz się senny/a lub masz wzdęcia. Objawy te zwykle ustępują po kilku godzinach.
Jak lekarze leczą celiakię?
Jeśli wyniki badań będą pozytywne dla celiakii…
- Przestrzegaj ścisłej diety bezglutenowej pod opieką licencjonowanego dietetyka. Chociaż nie ma lekarstwa na celiakię, przestrzeganie diety bezglutenowej pozwala na wyleczenie jelita. Objawy zwykle ustępują po usunięciu glutenu z diety Twojej/Twojego dziecka.
Jeśli wyniki badań na celiakię są negatywne…
- Ty/Twoje dziecko możesz mieć inną chorobę zwaną wrażliwością na gluten (zwaną również nieceliakalną wrażliwością na gluten, lub NCGS). Osoby z NCGS często mają takie same objawy jak osoby z celiakią. NCGS nie jest reakcją immunologiczną na gluten. Nie powoduje ona uszkodzenia jelita cienkiego.
- Jest również możliwe, że Ty/Twoje dziecko masz potencjalną celiakię. Oznacza to, że Ty/Twoje dziecko możecie zachorować na tę chorobę później.
Czy wiesz, że…?
Lekarze używają systemu zwanego Zmodyfikowaną punktacją Marsha, aby sprawdzić poziom uszkodzenia jelita cienkiego spowodowanego przez celiakię. Punktacja Marsha obejmuje zakres od stadium 0, 1, i 2 do stadium 3a, b, lub c. Większość lekarzy diagnozuje osoby z celiakią z punktacją Marsha powyżej 3.
Czy u mnie/mojego dziecka można zdiagnozować celiakię bez endoskopii i/lub biopsji?
Istnieją dwa przypadki, w których u Ciebie/mojego dziecka można zdiagnozować celiakię bez endoskopii i/lub biopsji. Obejmują one:
- Objawy opryszczkowatego zapalenia skóry (zwanego również chorobą Duhringa), czerwonej, swędzącej i wyboistej wysypki spowodowanej reakcją immunologiczną na gluten. Lekarze mogą usunąć mały kawałek skóry w pobliżu wysypki i sprawdzić go pod mikroskopem.
- Jeśli u Ciebie lub Twojego dziecka wystąpią WSZYSTKIE z poniższych objawów:
- Objawy złego wchłaniania (kiedy organizm nie może wchłonąć składników odżywczych z pożywienia)
- Objawy, które ustępują na diecie bezglutenowej
- W badaniach krwi, 10-krotnie wyższy od typowego poziom przeciwciał (białek krwi, które organizm wytwarza w odpowiedzi na obcą substancję) zwanych tTg-IgA
- W badaniach krwi, obecność przeciwciała zwanego EMA-IgA
- W badaniach genetycznych, obecność HLA-DQ2 i HLA-DQ8 (dwa najczęstsze geny związane z diagnozą celiakii)
Rev. 2/2020. MassGeneral Hospital for Children i Massachusetts General Hospital nie popierają żadnej z marek wymienionych w tej ulotce. Niniejsza ulotka ma na celu dostarczenie informacji na temat zdrowia, aby mogli Państwo być lepiej poinformowani. Nie zastępuje ona porady lekarskiej i nie powinna być wykorzystywana do leczenia jakichkolwiek schorzeń.